Къыралына керти къуллукъ этген

Жанкишиланы Саламгерийни жашы Хасан 1923 жылда Тёбен Чегемде туугъанды. Уллу Ата журт уруш башланнганда, аны аскерге чакъыргъандыла. Алгъа Ейскде авиация училищеге ийгендиле. Ол анда окъуй тургъанлай, башындан фашистле атхан бомбала ол болгъан жерни жанында чачылып, Хасан жаралы болгъанды. Госпитальдан сора аны Урюпинскде пехота училищеге кёчюргендиле.

1942 жылда Кавказгъа душман асыры жан атып келгенден, курсантлагъа училищени бошаргъа тюшмегенди. Ол жыл августда окъуна алагъа Краснодар крайда Новомихайловская станицаны къоруулай, душман бла сермешге чыгъаргъа буюргъандыла. Кёпле жоюлгъандыла алайда. Хасан взводну командирини орунбасары болгъанды. Таматасы ёлгенде, анга взводха командирлик этерге тюшгенди. Ол урушдан сау чыкъгъанланы танклагъа къажау тургъан батальоннга ётдюргендиле. Анда Хасан бла нёгерлери душманны баш кётюрюрге онг бермеген къауумун жокъ этип, бир стратегия жаны бла керекли бийикни алгъандыла.

Андан арысында Хасан болгъан аскер жыйын Туапсе тийрелеринде уруш этгенди. Алайда «Голубая линия» деп уллу ыз къурагъан эди душман. Ол ызны бек къаты сакълагъанды. Алай а бизни жигит аскерчиле аны юзюп, бир къауум станицаны, Таманьны эм Темрюкну фашистледен азатлагъанды. Анда этген жигитлиги ючюн Жанкиши улун коммунист партиягъа алгъандыла.

1943 жылда Хасанны Кърымда тенгиз десантны къурамына кёчюргендиле. Алты айны ичинде ала Керчьге ал бургъан душманны тыйып тургъандыла. Жаралы болуп, Хасан Абхазияда Гагры шахарда госпитальгъа тюшгенди. Сау болгъанлай, юч айдан аны 58-чи зенит-прожектор ротагъа ийгендиле. Алай бла Жанкишиланы Хасан Кърымда Керчь, Бахчисарай, Феодосия, Севастополь эм башха жерлени азатлаугъа къатышханды.

Совет аскерле 1944 жылда апрельде Кърымны азатлагъандан сора Хусей болгъан аскерни Экинчи Беларус фронтха жибергендиле.  Алай бла ол Польшада, Белоруссияда, Германияда, Пруссияда да уруш этгенди, Эльбада шуёх аскерлени тюбешиулеринде болгъанды. Уллу Хорламдан сора да къайталмагъанды Хасан урушдан, эки жылны ичинде Германияны Совет  Союз алгъан кесегинде фашистлени жокъ этерге деп айырылгъан аскерде къуллукъ этгенди.

Жарсыугъа, аны жангыз къарындашы, таматасы, уруш аллы жыллада комсомолну Чегем район комитетини секретары  болуучу Хусей, 63-чю тенгиз бригаданы тасхачысы, Ленинград жанында уруш эте, 1943 жылны июль айында ёлгенди.

Башына бош болгъандан сора Хасан ахлуларын Къазахстанда тапханды. Анда колхозда учетчикден башлап,  председательни орунбасарына дери ёсгенди. Ата журтха къайтханда уа, Калмыков атлы колхозну партия комитетине башчылыкъ этгенди, Эл советни председатели болуп тургъанды.

Жанкишиланы Саламгерийни жашы Хасан Ата журт урушда этген жигитликлери ючюн Ата журт урушну биринчи даражалы орденине, «Ётгюрлюгю ючюн», «Кавказны къоруулагъаны ючюн», «Германияны хорлагъаны ючюн», «Кенигсбергни алгъаны ючюн», «Польшаны эркинлиги, башына бош болуу ючюн» деген майдаллагъа, мамыр заманда уа Октябрь революцияны орденине тийишли болгъанды. Дуниясын 1998 жылда алышханды.

 

Мусукаланы Сакинат.
Поделиться: