Хар юйде да изленнген пылесос къайдан чыкъгъанды?

Жангы затла къураучу американлы Айвз Макгаффни 1869 жылда 8 июньда кеси къурагъан пылесос аппаратха патент алады. Ол анга Whirlwind («къолда тутуп бир жанына бурургъа») деген ат береди.

Бу затны баш жанында къол бла тутарча сабы бар эди. Анга уа къайишден этилген чынды тагъылып алай. Ол сапны къол бла ёрге-энишге чайкъатса, аппаратны ичинде хауаны, аны бла бирге уа букъуну да кесине тартхан кесеги бурула эди. Бу пылесос женгил болгъанды, алай юйде хайырланыуда артыкъ тап тюйюл эди. Нек дегенде, бир къол бла сабын чайкъатыргъа, экинчиси бла уа аны алгъа, артха тюртюрге тюшгенди.

Патент къоллу болгъанлай Макгаффни American Carpet Cleaning Company деген компания къурап, пылесосларын 25 долларгъа сатып башлайды. Ол кезиуледе бир долларгъа 23 грамм кюмюш чыгъа эди. Анга кёре тергегенде, биринчи пылесос иги да багъа болгъанды дерчады. Аппаратларыны асламысын ол Чикаго эм Бостон шахарлада сатады. Бюгюнлюкге аладан жаланда экиси сакъланнганды. Бири Нооver компанияны тарых арасында кёрмючде турады.

Айвз Макгаффнини ызындан башхала да пылесосла къурап башлайдыла. Озгъан ёмюрню ал кезиулеринде Нооver компания электрокюч бла ишлеген аппарат чыгъарады. «Модель О» 60 доллар тургъанлыкъгъа, алыучула аны бек жаратхандыла.

1920-1930 жыллада пылесосла кенг жайылып башлайдыла. Аны нек жаратханларына жууап бере, кёпле аны хайырындан юйлерин микробладан тазалагъанларын белгилейдиле. Electrician журналны комментатору 1926 жылда ма былай жаза эди: «Пылесосну магъанасы жаланда букъудан тазалау бла чекленип къалмайды. Аны хайырланнган тиширыула кеслерини юйюрлерини саулугъун болмагъанча аллай бийик даражагъа саладыла».

Алай бла кёп жылланы ичинде пылесос багъалы затха саналып тургъанды. Экинчи Битеудуния урушдан сора уа кёплени юйюрлерине келгенди.

Бюгюнлюкде бу аппарат хар юйюрде да барды дерчады. Ансыз отоуланы тазалыкъда тутхан къыйыныракъ боллукъду. Сатыуда уа пылесосну къадар тюрлюсю барды – сюйсенг циклон, керек эсе – хауаны суу бла тазалагъан аллайы да. Арт жыллада уа робот маталлы аппаратла жайылып башлагъандыла. Ала отоу тюплени адамны да къоша турмай кеслери тазалайдыла.