Сермешле бла – Эльбагъа дери

Ата журтубузгъа фашист Германия чапханда, Тёбен Чегемни жашлары да, къолларына сауут алып, аны къорууларгъа чыкъгъандыла. Андан Экинчи дуния урушха 320 адам кетген эди. Аланы араларында бизни элибизни огъурлу адамы Жанкишиланы Саламгерийни жашлары да болгъандыла.

Аналары ёлгенде, Хасаннга юч жыл бола эди. Анга тамата къарындашы Хусей къарагъанды. Ол а элде комсомолгъа биринчилени санында киргенледен эди. Бир кесек замандан аны райкомда бёлюмню таматасына саладыла, ызы бла секретарына да айырадыла. Хусей билимли, атын айтдыргъан  жаш эди. Хасан а комсомолчуланы юслеринден къарындашы айтхан хапарлагъа уллу эс буруп тынгылагъанды, кеси да бир-бир ишлеге къатыша тургъанды. Ол эсли жаш эди, хунери неге да уллу болгъан.

Алай 1941 жылны жайында къуру аланы угъай, битеу халкъны да жашауу тюрленнгенди. Батыр Хусей биринчилени санында кеси ыразылыгъы бла фронтха кетеди. Бир кесекден а Хасан да, къолуна сауут алып, Ата журтун къорууларгъа сюеледи. Къарындашла бир фронтха тюшмегендиле, алай бир бирлери бла байламлыкъны юзмегендиле. Къагъыт жазып, бир бирге кёл этдире, къазауат бардыргъандыла къанлы душман бла.

Письмоларында Хусей ит фашистле тюп этилликлерине, Ата журт жаудан азат боллугъуна ишекли болмагъаныны юсюнден жазгъанды. 1943 жылны къыйын кюнлеринден биринде Коммунист партиягъа да киреди. Ол Тамань тийресинде болгъанды. Сермешиуню хорлам бла бошар ючюн, душман бийлеп тургъан дуппурну къолгъа алыргъа керек эди. Ол борч Хасан къуллукъ этген бёлюмге буюрулады.

Фашистле ол тёбени къаты къоруулайдыла. Ол бир ненча кере къолдан-къолгъа ётеди. Ахырында аны бизни аскерчиле къолгъа этедиле. Алайда кюреш бир кесек тынчайгъан кезиуде Хасан партиягъа алыннганды. Сермешледен биринде тамата сержант Жанкишиланы Хасан командирлик этген топ расчётха фашистле женгил танкладан бешисин жибередиле. Алай бизникиле аладан ючюсюн къурутадыла, экиси уа артха буруладыла.

Къаты сермешледен сора 1943 жылны октябрь айында совет аскерле Тамань жарым айрыкамны душмандан азатлайдыла да, Керчь богъазгъа чыгъадыла. Андан ётерге, плацдармны иелерге эмда анда чабыууллукъну башларгъа буйрукъ бериледи. Къоргъашин жауун тохтаусуз жауа тургъанлай, бизни аскерчиле суудан ётедиле эм душманла орналгъан жерге чабадыла, къаты къазауатдан сора аланы жарым айрыкамдан артха атадыла.

Хасан ма ол сермешлеге 75-чи энчи истребитель батальонну къауумунда  къатышханды. Бизни жерлешибиз, андан сора да, кёп къазауатлада болгъанды. Къыркъ тёртюнчю жылда ол Сапун-Гора деген жерни, Белоруссияны, Польшаны азатлаугъа къатышханды, Восток Пруссияда сермешгенди, къазауатны Эльбада бошагъанды. Уллу Ата журт урушну кезиуюнде этген батырлыгъы ючюн «Кишилиги ючюн», «Кавказны къоруулагъаны ючюн», «Кенигсбергни алгъаны ючюн» эм башха майдалла бла да саугъаланнганды.

Мамыр жашаугъа къайтхандан сора Жанкиши улу Тёбен Чегемни эл Советини исполкомуну председатели, Калмыков атлы ара мюлкню партия комитетини секретары болуп да ишлегенди. Аны урунууда жетишимлерине да уллу багъа бичилгенди. Ол Октябрь Революцияны ордени, «В.И. Ленин туугъанлы 100-жыллыгъыны намысына», «Жигер урунууу ючюн» майдалла бла да саугъаланнганды. Хасан журту ючюн жанын-къанын аямагъан аллай жигит жаш, керти таулу инсан эди.