Сохуранны къалай онгларгъа боллукъду

 Жаз башы, къуру  кесеклени  кезиую  болуп  къалмай,   сохуран  ауруу да къозгъалгъан заманды.  Ол  не  бла  байламлыды, сохуранны   къалай  хорларгъа  боллукъду?

                Теледокторлагъа алай бек ийнанмагъыз

Абадан адамны  хар  бешинчиси  ыйыкъгъа  бир кере  сохураны  болмай къалмайды.  Дагъыда  аллай  бири андан анда-санда къыйналыучуду. Эштада, ол  шартла  аз  болурла -  сохурандан   ауругъанла барысы да врачха  чабып  бармайдыла, телевизорда  айтылгъан  амалла   бла  багъылыргъа  кюрешедиле.   Телевиденияда  уа аллай   рекламала  кёп болуучудула. Жылны  бу  кезиуюнде   аш орунда, чегилеринде  жаралары   болгъанланы ауруулары кючленедиле, сохуран а  аланы   белгилеринден бириди.

-Рекламалы  теледокторла  аллай  саусузлагъа бек уллу  заран   этедиле, –дейди гастроэнтеролог Къаншауби Куготов.  -Адамла   рецептсиз сатылыучу,  телевидениеде махталгъан дарманланы  ичип тебирейдиле.   Ала    аурууну   бир  кесек  женгиллетедиле  ансы,  сау    этмейдиле.  Аны  хатасындан  ауруу, бир  ненча  кере   къозгъалгъандан   сора,  бютюнда   къыйын  болады.  Сёз  ючюн, жарала   сау  болгъанда,  аш  орунну   иничкертедиле да. Ашагъаныгъыз жыйылып къалады.  Былайда  сизге   жаланда  хирург  болушаллыкъды. 

Алай бирде сарыуум кесип къыйналама деп да келиучюдюле. Гастроскопия  бла бирге   тынгылы  тинтиуле   бардырсагъ  а,  халны  тюрленип  кёрмейбиз.  Анга  «функциональная  изжога»  деген  диагноз  салынады.   Ол  саулугъу   иги  болгъан  адам жарашмагъан аш ашаса,  семиз   болса,   тиширыу  уа  сабийден  жюклю  болса   къозгъалыучуду.

Рефлюкс  ауруу  деген  да  барды.  Рефлюкс -   аш  орунда  болгъанны  ёнгечге  ётдюрюудю.  Ол алай   аш  орунну    бла ёнгечгени орталарында   «клапан»  осал   ишлесе болады.  Аллайла сарыулары кесип  терк-терк  къыйналыучудула. Аш  орундагъы  кислота   ёнгечге   заранлы  болгъаны себепли ол   ауруп  башлайды,   ракга кёчерге да   боллукъду.

                   Кесинг  кесинге болуш

  Не заманда чабаргъа  керекди   врачха? Кесинге  кесинг  къаллай   болумда  багъаргъа  боллукъса?  «Сарыуугъуз келип  башлагъанлай,   докторгъа  барсагъыз, заран   боллукъ тюйюлдю. Медицинада  аз зат болмайды -  врачла   окъуна   бир-бирде  кеслерине   диагнозну   шарт  тохташдыралмайдыла.

Дарманланы    да  сайлай  билирге  керекди.  Алгъын  ашарыкълагъа  къошуучу  соданы  хайырланыучу  эдиле, суу  бла  къатышдырып ичгендиле, алай   бла  ёчюлтгендиле  аш  орунда  отну. Энди   докторла  ол  мадарны  унамайдыла, ол  аш  орунну  кёпдюреди эм  жангыдан  сохуранны  къозгъайды.  

Врачла  соданы  унамай  эселе  да, аллай   кючлери  болгъан,  дарманла  шёндюге  дери  да хайырланылып турадыла.  Докторла   аланы жазмайдыла,  алай   рекламада  уа ала   дайым  да   махталадыла. Ол дарманлада кальцийни  карбонаты  (аны  асламысы мелди,  алгъын   аны   бла  тунчукъдуруучу эдиле  сохуранны)  эм  магнийни   карбонаты  бардыла.  Аладан    атлары  артыкъда бек  айтылгъанла -  ренни  бла  тамсдыла.  Гевисконда     да  содача   затла бардыла, алай,   алада  аланы  кючлерин альгинат  азайтады. Ол   аш  орунда  гельге  айланады.

Шёндюгю антазидлени  акъкъалайны    бла  фосфорну  мурдорларында   къуралгъан  затладан   этедиле.  Аланы магний бла ( маалокс,  альмагель, гелусил)  бла   къатышдырадыла. Гидроталцитни - акъкъалайны бла  магнийни  мурдорларында къуралгъан препаратла  да  бардыла (тальцид, рутацид). Битеу   ол  дарманланы   анда-санда   ичсегиз   игиди.

Дарманланы  суусунларынмы   огъесе къатыларынмы  сайласакъ  игиди?  Алгъаракълада суусунларын хайырланыгъыз, деп   тургъандыла.  Шёндю  уа  чайырчаларын    тежейдиле.  Сиз  аланы   чайнай   тургъанда,  чегиле   да   ишлеп   башлайдыла,  азыкъ   ашарны   аллындача,  тириледиле. Кислотаны   аш  оруннга  сюредиле.  Къалгъанчыгъын а  дарманла кетередиле. Алгъын кислотаны  къуру  ёнгечден угъай,   аш   орундагъын  да кетерирге керекди, дей эдиле. Энди  уа   дарманла   ёнгечде   ишлеселе  да,   тамам   болгъаны ачыкъланнганды. Алай  эсе,   аны  дозасын  иги  да   аз   этерге боллукъду.

  Сохуранынг  бар  эсе,  анга  жарарыкъ  дарманынг  а  жокъ  эсе,   не  этерге   керекди? Сют   неда  чай  ичигиз, бир  зат  ашагъыз - ётмек, как, бишген  картоф.  Шарт  айтсакъ,  хар   зат    ашаргъа   боллукъду,  сохуран   этдириучю  затладан   къалгъанланы.  Ашарыкъла  да  кислотаны басынчакълайдыла,  аны  чегиледен   къыстайдыла.