Жигит эм жигер адамларыбызны юслеринден

Бу кюнледе Нальчикде «Славные сыны и дочери Балкарии» деген ат бла жангы китап чыкъгъанды. Аны белгили поэт, жазыучу Мусукаланы Азнорну къызы Сакинат жарашдыргъанды. Китапны биринчи кесеги (тому) басмадан алгъаракълада чыкъгъан эди.

Бу жыйымдыкълада автор малкъар халкъны белгили адамларыны юслеринден жазады. Миллетни хунерли инсанларыны атлары тарыхха киргенлерине сёз жокъду. Бизни алимлерибиз, къырал къуллукъчуларыбыз, журналистлерибиз, жазыучуларыбыз, жырчыларыбыз эм жашауну къайсы сферасында уруннганла да бир муратлыдыла – Къабарты-Малкъар Республикабызда эмда битеу да Россейде жашауну не жаны бла да айнытыргъа.

Малкъар халкъ, къула тюзледе къыйынлыкъла кёрген эсе да, бюгюлмегенди, сынмагъанды. Ол сылтаусуз зорлукъгъа да къарамай, битеу дуниягъа атыбызны айтдыргъан жашланы бла къызланы юслеринденди бу китап.

Аны биринчи кесеги, алда томну къошагъы болуп келеди. Анда, къырал ишде урунуп, жетишимле болдургъан адамланы юслеринден жазылады. Ол санда: Атмурзаланы Рамазанны, Будайланы Абдуллахны, Отарланы Хамитни, Ксаналаны Муратны эм башхаланы. Алимлерибиз Беккиланы Азрет, Залийханланы Михаил, Энейланы Тимур китапда энчи жерни аладыла. Аны бла къалмай, жюз бла беш илму докторланы юслеринден айтылады.  Андан сора да, илму даражалары болмагъанлыкъгъа, халкъыбызгъа ол жаны бла къыйынлары киргенлени да унутмагъанды автор. Ол санда Мызыланы Исмайылны, Журтубайланы Махтини, Азаматланы Камильни, Чеченланы Исмайылны, Будайланы Назирни эм башхаланы.

Китапны аны ызындан келген бёлюмлеринде билим бериуде ишлегенлени (окъуу мекямсланы таматалары, даражалы устазла), адабиятда, журналистикада ишлеп, жетишимле этгенлени юслеринден айтылады. Аны жигитлерин миллет таныйды, этген ишлерине сый да береди.

Ызы бла композиторла, музыкантла, жырчыла, тепсеу санат бла жашауларын байлагъанла, малкъар сахнаны жулдузлары келедиле. Ала бизни маданиятыбызны тамалын къурап, хар таулу юйге да жууукъ болгъан адамладыла.

Миллетибизде халкъ усталаны, архитекторланы, сейир проектле бла къууандыргъанланы юслеринден да ёхтемлик бла айтады автор.

Ким да сюйген жерле бардыла жашауда – китапханала, музейле, маданият арала, тюрлю-тюрлю маданият фондла. Аллай жерледе ишлеген эгечлерибиз бла къарындашларыбыз басымлы, кёп билген, юйретирге, болушургъа, ары келгеннге онг тапдырыргъа эринмеген адамладыла. Аланы да къоймагъанды бир жанында, махтаулу жашланы бла къызланы юслеринден жазып, миллет бетин кёргюзтюрге излеген автор.

Сыйлы атла аталгъан докторларыбызны юслеринден да билирге боллукъду китапдан.

Ич ишлени органларында, юстицияда, аскер къуллукълада, МЧС-де ишлеген, спорт бла кюрешип, республикагъа, Россейге да махтау келтирген да кёп махтаулу адамыбыз барды бизни. Аланы юслеринден билдириуле да киргендиле китапха.

Китапны ахыр бёлюмюн а Мусукаланы Сакинат къырал даражалагъа жетмеген эселе да, ары жол ызлап, таукел баргъан, эслерча жетишимле этген жаш адамлагъа атагъанды.

«Жан-къан бла келген миллет эси болгъан эрттегили халкъбыз биз. Келлик тёлюлеге жазылгъанды бу китап. Ёсюп келген жаш тёлю къаллай адамларыбыз болгъанын билирча, ала бла ёхтемленирча, алагъа тийишли болургъа итинирча. Махтаугъа тийишли адамларыбыз дагъыда бардыла. Жетишип, бу китаплагъа барын да тюшюрмегениме жарсыйма. Бу материалла, мен билип, мен эшитгенден сора да, китапны ахырында айтханымча, газетде чыкъгъан статьяланы, Интернетде билдириулени, малкъар халкъны репрессиялагъа тюшюп, азап кёргенлерини мемориалында жыйылгъан архив къагъытладан да алыннгандыла. Къолумдан келгенича, кюрешгенме», – дегенди Сакинат ушакъ этген заманыбызда.

Бу китап Мусукаланы Сакинат халкъын, къыралын чексиз сюйгенине энтта бир кере шагъатлыкъ этеди. Бусагъатда мен къолумда тутхан китапны жети жюзге жете бети барды. Биринчиде уа – алты жюзге жууукъ. Сакинат эгечибиз, быллай уллу ишни тынгылы этип, халкъыбызгъа экитомлукъ китапны саугъа этгенди. Ол, экси уясын табып, жаз башы келгенин билдире, къууанчлы чюйюлдеген къарылгъачха ушап, кюз артыны къарамынг тоймагъан къызылсуу кюнюча, биринчи акъ къар кибик, окъуучугъа алай хычыуун кёрюнюрюгю баямды. Жигит эм жигер адамларыбызны юслеринден айтылгъан сёз миллетибизни керти суратын ишлейди, жигитлерини юслери бла аны жашау турмушуну юсюнден хапарлайды. Быллай китапланы ызлары мындан арысында да къалын болсун!

БАЙТУУГЪАНЛАНЫ Исмайыл.
Поделиться: