Усталыкъгъа элтген жол

Бизни миллет ата-бабаладан бери да жюн ишни болмагъанча айнытып, жашауда уллу хайырын кёрюп тургъаны кертиди. Сёз ючюн, хар таулу тыширыу кийиз ура билгенди. Ол аны юй турмушун, жылыуун, жанын, чархын, санын, саулугъун сакълагъан багъалы харакети болуп тургъанды. Таулуну кийими, бегирек да жамычысы, башлыгъы, къабыргъагъа такъгъаны, юсге жапханы, аякъ тюпге атханы - барысы да кийизден болгъандыла.

Бир кезиуде бу ариу къол усталыгъыбызны бир жанына тюртюп, бырнак окъуна этген эдиле.  Шаркъ къыралланы, фабрикаланы, мануфактураланы кюйюзлерин сайлап, кесибизде ол ишни уа ёчюлюр чекге жетдирип къойгъандыла. Алай, насыпха, бу ариу шынтагы ишибизни жашырынлыкъларын сакълап, усталыкъны артха къайтаргъанла бардыла. Аладан бири Бёзюланы Маржанды. Ол 1992-чи жылда КъМКъу-ну Малкъар тил бла адабият факультетин таусуп устазлыкъ жолун Бабугент элни Орта билим берген школунда башлагъанды.

Аны бу къол усталыкъгъа юйретген атасыны анасы Гайыланы Зайнаф болгъанды. Маржан да аны этгенин къатларгъа кюрешгенди.

Ол айтханнга кёре, алгъа аны кийизле бла кюрешир акъылы болмагъан эди. Бабугентде сабийлени малкъар тилден бла адабиятдан окъутуп тургъанды. Окъуучуларын тюрлю-тюрлю конкурслагъа хазырлап, ишлерини бетин чыгъарыр ючюн, пособияла керек эдиле. Аланы уа сатып алыргъа амал болмагъанды. Бир жол абери кёргюзтюрге керек болгъанда уа, ол кийизден бир зат этип кёрейим деп, аны алай башлагъанды

-Къарт анамы этгенин эсиме тюшюре, жангыла да, тюзете, «Таулума десем - тёппем кёкге жетеди» деген жазыуну да салып, кийизден жаш бла къыз тепсей тургъанлай сурат ишлегенме. Ол ишни биринчи конкурсха элтген эдик, - дейди Маржан.

Башлагъанындан сора уа, сейири да къозгъала баргъанды. Китаплагъа къарап, тюрлю-тюрлю оюулагъа юйренип башлагъанды. Артда Къулийланы Къайсынны, Мёчюланы Кязимни суратларын да ишлерге базыннганды. Аланы ишлеген заманда битеу хунерин салыргъа кюрешгенини ючюн ала анга бек багъалы болгъанларыны юсюнден айтады.

Аны конкурслагъа къатышханы да зырафына кетмегенди.

- Сёз ючюн, «Къабартылыланы бла малкъарлыланы ырысхы жюрютюулери» деген кёрмюч къуралгъан эди да, анда кийизлени юсюнден кёп шартла жыйышдыргъанма. Ол манга излем ишча болуп къалгъан эди. Тюрлю-тюрлю оюуланы суратха алдырып, аланы айырып, келишдирип, кёп затха тюшюннгенме, - деп айтады ол.

Ол усталыкъгъа юйренирге сюйгенле кёп болгъанлыкъгъа, ишини жашырыны, анга керек хаскурдусу асыры кёпдю. Хар нени да чык-чыгы бла сабийни мыйысына сингдирген къыйынды. Бир гитче ишчик болдурур ючюн, хар сабийге энчи эс бёлюп, аны биргесине ишин аллындан ахырына дери бардырыргъа керекди. Юйренирге башха тюрлю амал жокъду.

- Мен онбеш сабийни бир жолдан юйретип, кёргюзтюп, биргелерине ишлерин башларгъа эм бошаргъа жетишаллыкъ тюйюлме, аны себепли бир группада сегиз сабий бла ишлейме. Эки группам барды. Сора Сабий чыгъармачылыкъны юйюне чакъыргъандыла да, анда да дерс бардырып башлагъанма, - дейди Маржан.

Сабийлени араларында бу иш бла жашауларыны байларгъа сюйгенле болгъанларына ышанады:

- Бичерге да керекди, къйырын бюгерге тюшеди, суратын салыргъа, тигерге да тюшеди. Ол жаны бла фахмуларын айнытырыкъдыла деп, алай акъыл этеме. Сора аз аздан юйренчек боллукъдула. Сабий а кёргенин унутмайды. Олду усталыкъгъа элтген жол.

- Къол усталыкъ - уллу байлыкъды. Аны сакълау, жашырынлыкъларын тёлюден-тёлюге юйретиу бизге борчду. Мен юйретген сабийле, бир кюнде ма бюгюн кёргенлерин эслерине тюшюрюп, ишлеринде хайырланырла деп ышанама. Ол жаланда хайыр келтирлигине ишексизме, - деп чертеди Маржан.

Додуланы Мадина.
Поделиться: