Тийрени кийик тюрсюнлюгюн кёпле жаратадыла

Алгъаракълада социал сетьледе бардырылгъан соруу-жууапха кёре, «Элбрус» миллет парк туристле аслам келирге сюйген  Россейде эм тамаша жерледен бирине саналгъанды. Алай бла  ол  Карелиядан «Паанаярви» миллет парк  бла бирге  ючюнчю жерге тийишли болгъанды. 

«Элбрус» миллет парк къуралгъанлы 35 жыл болады. Аны баш борчларындан бири кийик табийгъат турушунлай сакъланырча, туристле, альпинистле эм башхала да анга заран жетдирмей  солурча къарау бардырыргъады.  Паркны уллулугъу 100 минг гектардан артыкъды. Аны жерлеринде Европаны эм бийик тёппеси Минги таудан сора да эс бурурча  кёп сейир  зат барды. Ол санда  деу къаяла,  Адыл-Суу, Адыр-Суу ауузла, Гара Суула,  Чегет ёзенле, Сылтыран, Тонгуз-Орун кёлле, Солтан, Къыз эшмеле чучхурла, Жылы-Суу курорт тийре эм башха энчи сакъланнган объектле. Мында бурунладан къалгъан эсгертмеле эм дарманлы жылы суулада кёпдюле. Аланы хайырлыгъын адамла эртте заманладан да билгендиле.  Анга Бахсан эм Малка сууланы башында табылгъан ваннала да  шагъатлыкъ этедиле. 

Паркда иги кесек битим ёседи – нарат, къайын, жемиш терекле, кёкенле, наныкъла, жууала эм тёрт жюзден аслам  гюлле бла  хансла.  Андан сора да, 63 тюрлю  жаныуар, 100  тюрлюден аслам  къанатлы, 11 тюрлю жилян, гургун, алты тюрлю чабакъ эм иги кесек къурт-къумурсха жашайды. Аланы бир къаууму Къызыл китапха кийирилгенледиле.

Энчи сакъланнган жерни тёгерегинде алты мингден аслам  адам жашагъан  алты тау эл орналады. Арт жыллада мында турист объектле да  кёбейгендиле. Белгили «Чегет», «Ит-Къол», «Эльбрус», «Вольфрам» пансионатлагъа, «Терс-Къол» солуу арагъа,  альплагерьлеге, юретиу-спорт эм ведомстволу базалагъа онла бла иели къонакъ юйле  къошулгъандыла. Кафеле бла сатыу-алыу жерле да аз тюйюлдюле.   Саулай алып айтханда, рекреация объектлеге ауурлукъ ёседи. Ол себепден жыл сайын аланы тийишли халда сакъларча, аны бла бирге  солугъанлагъа да  тап онгла къурарча  иги кесек кюч изленеди.

Паркны таматасыны къуллугъун толтургъан  Чочайланы Маликни башчылыгъында ишчиле табийгъатха бир тюрлю  заран жетерден сакъларча къолларындан келгенни аямайдыла. Аны чеклеринде терк-терк участоклада обходла, санитар эм башха игилендириу, айнытыу ишле  ётдюрюледиле.   Туристле аслам жюрюген маршрутлада белгиле салынадыла эм къоркъуусузлукъ жаны бла жумушла тамамланадыла.  Солугъанлагъа  жарыкъландырыу эм спорт туризм маршрутла  ишлейдиле. Власть органла, илму организацияла,  билим бериу учрежденияла, жамауат организацияла къатышып   илмуу-излем, экология-жарыкъландырыу  жаны бла ишле терк-терк  ётдюрюледиле.

Кёп жылланы ичинде табийгъатны сакълау эм айнытыу жаны бла борчну учрежденияны таматасыны орунбасары Залим Едоков, тамата къырал  инспекторла Узейланы Борис, Къайгъырмазланы Юсуп, Ёзденланы Билял, участковыйле Ёзденланы Адилгерий, Сотталаны Зекерия, Жаппуланы Алий, Хаджиланы Солтан, Нёгерланы Казбек, Байдаланы Хаким эм Къайтукъланы Мухаммат бет жарыкълы толтурадыла. 

Аланы эм башха ишчилени хайырындан паркга  хата жетерча уллу бузукълукъ жиберилмегенди. Жыл сайын солугъанланы  санына къошула баргъанлыкъгъа, паркны   кийик тюрсюнлюгю  кёплени кёллендиреди.

Поделиться: