Унутургъа эркин тюйюлбюз

2004 жылны сентябри Шимал Осетияны бир гитче шахарыны, аны къой, саулай Россейни да жашауун тюрлендиргенди. 3 сентябрь бизни къыралгъа энчиди, эсгериуню бла бушуу этиуню кюнюдю, Терроризмге къажау кюрешни бир ниетлилигини кюню.

Андан бери 17 жыл озгъанды, алай террористле салгъан жарала сынтыл болмагъандыла, ашланнганлай турадыла. Къыралны жашауунда бир заманда да болмагъанча уллу кюйсюзлюк этилгенни адам улу къалай унутсун?! Террористле 334 адамны азап чекдирип жойгъандыла, аладан 186-сы сабийле болгъандыла.

Бесланны юсюнден сагъыннганда, ол бушуулу кюнледе анда болмагъанла, ол азаплыкъны чекмегенле окъуна титирейдиле. Ол кюн къууанчлы линейкагъа келгенлени кюнлерин террористле къарангы этгендиле, байрамны бушуугъа айландыргъандыла. Окъуучуланы, аланы ата-аналарын, устазларын да малгъунла, автоматланы кёкюреклерине тиреп, спортзалгъа ургъандыла. Къачаргъа, алагъа къажау сюелирге кюрешгенлени уа ёлтюрюп баргъандыла. Минг адам жесирге тюшгенди. Жюзле бла хатасыз сабийле хауа жетмей, суусап болуп къыйналгъандыла.  

Генеральный прокуратураны шартларына кёре, Бесланда школгъа чапханла 32 болгъандыла. Аланы араларында эки тиширыу да бар эди, ма ала къутхарыу операцияны кезиуюнде кеслерин школну ичинде, мамыр адамланы орталарында чачдыргъандыла. Спецназчыла бандитледен бирин къолгъа этгендиле, къалгъанлары уа ёлтюрюлгендиле.

Энди 3 сентябрь унутулмазлыкъ кюн болгъанды. 2005 жылдан башлап Шимал Осетияда жыл сайын биринчи сентябрьден ючюнчюсюне дери бушуулу ишле бардырыладыла. Ол кюнледе адамла оюлгъан школну орунунда ачылгъан мемориал комплексни, ёлген жесирлени асламысы асыралгъан къабырланы – «Мёлеклени шахарын» гюлле бла жабадыла. Алайда дагъыда 2005 жылда «Бушууну тереги» деген эсгертме ачылгъанды, бир жылдан а жесирлени эркин эте туруп жанларын берген спецназчылагъа бла къутхарыучулагъа мемориал сюегендиле.

Бесланда ол бушуу ючюн окъуу жылны башланыуу 4 сентябрьге кёчюрюлгенди. Чачдырылгъаныча тургъан школну арбазында уа Осетияны халкъы жыйгъан эмда къыралны тюрлю-тюрлю регионлары жиберген ахчагъа Бесланны къагъанакъларыны храмы ишленнгенди.

Бесланда ажымлы ёлгенлеге эсгертмеле дагъыда Владикавказда, Санкт-Петербургда, Москваны ортасында, Къарачай-Черкесни Коста-Хетагуров атлы элинде, Флоренцияда бла Италияда сюегендиле. 2015 жылда уа италиялы Кампо сан Мартино коммунасыны ара орамларындан бирине «Бесланны сабийлерини орамы» деп атагъанды.

Биз барыбыз да ол бушуулу кюнню эсде тутаргъа керекбиз. Унутургъа эркин тюйюлбюз. Не ючюн? Аллай кюйсюзлюк къайтарылмаз ючюн! Мёлек сабийлени жашауларын юзгенлени аякъ тюплеринде от жанар ючюн!