Къарындашла журтларына кертичи болгъанлай къалгъандыла

 Жашлары, эрлери, къарындашлары, урушха кетип,  кече-кюн да жюреклерин къоркъуу  алып тургъан  тиширыуланы   араларында Къайгъырмазланы  Мисирхан  да  бар  эди.  Аны хапарын а «Заман» газетде ишлеп кетген Къайгъырмазланы Борис айтханды.

«Ыннабыз Мисирханны  алты   жаш бла бир къыз ёсдюрюлген  юйюрюнден  аскерге  жыл  санларына кёре чакъырылып, къанлы сермешлеге ючеулен къатышхандыла: Аслан бла Махаметалий - 115-чи атлы аскер дивизияны, Кичибатыр а - энчи аскерлени санында. Аладан бири да  къайтмагъанды.  Сабийлери, туудукълары  уа аталарын жаланда суратлада   танып  ёсгендиле.

Не сёз, аллай ачыуну миллионла бла башхала да сынагъандыла. Жюз бла онтёрт жыл  жашагъан  Мисирхан жаны  сауда   жашларын къалай сакълагъанын, къалай инжилгенин кёп кере эсиме тюшюреме, кёз аллыма келтиреме. Уруш жыллада да, кёчгюнчюлюкню заманында да, туугъан  жерибизге келгенибизде да. Ол неда бу адам, ауур жаралы  болуп, госпитальда  кёп  заманны жатып, сакъат болуп неда жесирликни сынап, башха къыраллагъа да  тюшюп, кеч къайтханын эшитсе,  ыннабыз дыгаласха къалыр эди.  Абаданлагъа, туудукъларына:  «Барчыгъыз, тюбечигиз, ким биледи, бизникиледен кёргени, эшитгени бар эсе  уа», -  деп  тилер эди.

Ата къарындашларымы юслеринден гитчеликден окъуна  билип тургъанма. Аслан бийик  ёсюмлю, чырайлы, жарашыулу, ким да сюйюп тынгыларча ариу жырлаучу адам болгъанды. Республикада алчы мюлклени бирине  саналыучу жер-жерли колхозда  малланы къумаландырыу иш  бла къаты кюрешгенди. Тюрлю-тюрлю жыйылыулада аты энчи   айтылып, кёп кере кёрмючлеге да къатышып, махтау къагъытла, багъалы саугъала да алгъанды.  

Махаметалий да  ара  мюлкню  айнытыугъа   къыйын  къошар ючюн  къарыуун, заманын да  аямагъанды. Окъуугъа кёлю  бла  берилген  Кичибатыр  школну  бошагъандан сора Нальчикде, ызы бла Пятигорскде окъуп, элде бек алгъа  бийик билим алгъанланы бири болуп къууандыргъанды, Нальчикде  ишлегенине  кёп заман да озмай,  аскерге чакъырылгъанды.

Асланны юсюнден дагъыда бир затны энчи чертирге кёлленнгенме. Ростов шахаргъа жууукъ Мартыновка районда къаты къазауатны  ал  кезиуюнде немислиле онглу болгъанлары белгилиди.  Къанлы сермешлени биринден сора аскерчиледен бири: «Аслан, мен юйге кетер акъылдама.  Сен да нёгер бол. Кёресе да,  фашистле кесибизни да, атларыбызны да танкла бла теплеп, къурутуп барадыла, аланы  хорлар  амал болмаз…»,- дегенинде, иги да ачыуланып, угъай, деп  тохтагъанды.

-Жангылмасанг иги эди. Мен а къошулаллыкъ  тюйюлме. Юйдегим, эки жашым бла къызым бардыла. Ала «дезертирни  сабийлери» деген атлы  болуп ёсерлерин сюймейме,-  деп къойгъанды. Алай бла Ата   журтну къоруулау борчуна, намысына кертичилей къалгъанды».