Къарт аммамы керти хапары

Урушну ал жылларында колхозну жылкъысы тас болгъан эди. Табылгъан эр киши жылкъыны излей жайылады. Мени юйдегим  да чечен жанына барайым деп, атына минип кетеди. Кече сабийлени да  тынчайтып, тышына къулакъ салып турама. Эшикге да чыгъама, алай, не медет, къымылдагъан жокъду.  

Тангнга кёз къысмай чыгъама. Экинчи кече уа, тюнгюлюп, бир да иги хапар сакъламайма. Ючюнчю кече халкъ тынчайгъандан сора, мени  да жукъу къысып къоймагъы эди деп тургъанымлай, эшикден мен танымагъан бир ауаз  келеди. Ким эсе да: «Гокка»,- деп, атымы айтады да,  чыгъама. «Кел, жууукъ бол, ким эсенг да», – дейме, адам эслемесем да. 

Тюрслеп къарасам, бизни арбазда челек, къошун тагъыучу узун агъачны къыйырына олтуруп, эки аягъы да жерге жете, адамгъа ушагъан бир затны ёреме. «Бар да тынчай, бусагъат эринг жетеди», – дейди да, думп болуп къалады.

Танг эрттен а ат кишнеген,  туякъ тауушдан уяннган эдим. Жылкъы да табылып, адамым да юйге сау-саламат жыйылгъан эди. 

Мени къарт анам Уяналаны Татарны къызы Гокка бир намазын къоймагъан, терс адамгъа терслигин артха салмай айтхан, намыс ала да, бере да билген, аллай акъыллы тиширыу эди.  Бир жол мен къарт анам бла «Къулакъ ичинде» (Хабазда аллай тар, ариу да жерчик барды) бахчабызгъа бара тургъанымлай, бир уллу жилянны кёрдюм, къарт анам, дууа окъуп, жилянны бара тургъан жеринде жукълатып къойгъан эди.

Туман кюн адам болмагъан жерде, биреу атынгы айтып сёлешсе,хыны этме. Неда, билмей тургъанлай, къулагъынга атынг чалынса, юйден чартлап чыгъып: «Сен кимсе?» неда «Не этесе?» – деп къаты сёлешсенг, ол къаргъап кетеди. Ариу ён бла: «Кел, юйге жууукъ бол»,неда «Байча, Байча», – деп чыкъсанг, алгъыш этип кетеди,  деп, къарт анам алай юйретиучю эди.

 Къарт анам  кимни юсюнден айтханын унутханма,ол быллай хапар айтыучу эди: «Бир таулу эр киши урланнган малларын излей, таулада кёп айланнганды. Малларын да тапмай, элге кечигип келе, ол от жарыкъ кёрюп, ары баргъанды. Барса, омакъ жыйрыкълы ариу тиширыула бла ушагъыулу эр кишиле от тёгерегине олтуруп, ашай, иче. Малларын излеген салам бергенди. «Ой, жууукъ бол, бизни бла ауузлан», – дегендиле ала. Шапа жаш, аллына хычинле салып: «Айтыучугъузну айтма», – дегенди.

Ол киши, асыры арыгъандан бла асыры ачдан, терк окъуна хычинден къаба: «Бисмилляхи», – деп ийгенди. Олсагъат от да, ариу тиширыула да, кишиле да думп болгъандыла. «Ол хайырсызла къолума сыгын тутдургъан кёре эдим. Ачлыгъымы, арыгъанымы да унутуп, элге букъу туман болуп жетген эдим», – дей эди кеси.

Улбашланы Саният.
Поделиться: