Жашырын ичгичилик – жашаугъа къоркъуу

Россейни Саулукъ сакълау министерствосуну баш наркологу Евгений Брюн айтханнга кёре, къыралда ичгичилени саны 30 процентге жетеди.

- Аракъыдан айырылалмагъанла, алай не наркологга, не башха врачха барып кёрюнмегенле асламдыла. Кюн сайын 50 миллилитр аракъы ичгенле бардыла. Бир айдан сора аланы бауурларыны халын тинтгенде, адам акъны мардадан кёп тартханын ачыкъланырыкъды. Бусагъатда аллайланы саны 30 процентди. Бек алгъа, ичгичилени бу къаууму бла ишлерге, аланы табып болушургъа керекди. Алагъа башхача «тынч ичгичиле» дейдиле. Ала юйлерине келедиле, ичедиле, жукъугъа батыладыла, бир 20 жылдан а дунияларын алышадыла. Ёлюмлерини сылтауу уа цирроз угъай, жюреклери тохтагъаныды. Болсада, ала аракъыны мардадан оздургъанлары уа бир жерде да эсепленмейди, - дейди Евгений Брюн.

Нарколог айтханыча, къайсы къыралда да, экономика эм политика болумлагъа къарамай, халкъны 2 проценти алкоголизмден ауруйду, ала клиникалада багъыладыла. Дагъыда 10-15 процентинде ичгичилик соматика неда неврология аурууланы къозгъайды, ол хыйсапдан ала кёп профильли медицина аралагъа келедиле. Жамауатны 6 проценти уа, врачдан эркинлик алмагъанлай, психофармаколология препаратланы хайырланадыла.                                                                                                                                               

Хау, ахыр 10 жылда ичилген аракъыны ёлчеми 18 литрден 9,3 литрге дери азайгъанды. Адамла юйлеринде кеслери хазырлагъан чагъырны эсге алсакъ, ол тарих 12 литр болады. Алай эсе да, бу кёрюмдю спирт продукция эркин сатылгъан къыралладачады. Нарколог келтирген шартлагъа кёре, бир ичгичи тиширыугъа тёрт ичгичи эр киши келеди, бу эсеп кёп заманны тюрленмегенлей турады. Ол тиширыуланы халлери тынчыракъ болгъаны, эр кишиле уа психика халларын тюрлендирирге дайым излегенлери ючюндю, дейди ол.  

Тинтиуле тохташдыргъанларыча, къыралыбызда вискини асламыракъ хайырланып башлагъандыла, алай клиникалагъа уа кёбюсюнде самогон бла кюрешген келедиле. Болсада, иги кесек заманны сакъланнган вискини саулукъгъа зараны кёбюрекди. Сора, башын аурутмагъан ичги болгъанына ийнанмазгъа керекди, ол ётюрюкдю.

Ичгичиликни багъыу къыйын, узакъ болжалгъа созулгъан ишди. Кеси да талай кезиуден къуралады – алгъа адамны физический саулугъун тюзетирге, ызы бла психический эм психологический халына къараргъа керек болады, бир бирде реабилитация инсанны жашаууну ахырына дери созулады. Былайда энчи иели клиникалагъа барыргъа ашыгъыргъа жарамайды. Аланы асламысында энчи билимлери болгъан наркологла жокъдула, лицензияла алып къыйналмайдыла. Аны ючюн ышаннгылы, багъыуну бардырыргъа эркинлик берген битеу документлери болгъан медицина араланы излерге тийишлиди, ала ведомствону контролюндадыла. 

Сора, наркологну оюмуна кёре, ичгини жангызда энчи тюкенледе сатаргъа, аланы кеслерин да жол юсюнде угъай, инсан заманын къоратырча, узагъыракъ жерледе орнатыргъа эм кеф адамгъа аракъы сатмазча буюрургъа керекди.

 

Кульчаланы Зульфия хазырлагъанды.
Поделиться: