Тюз чючгюргенлей дарман ичип башламазча…

Къышдан жайгъа кёчген кезиуде кюн аяза - тумалана, жылына, ызы бла уа сууукъдан къалтырата турады. Хар чючгюргенден дарман ичип турургъа  базынмайбыз, адамны баууру кюн сайын таблеткаланы да кётюрмейди. Сора не этерге керекди? Нальчик шахарны ючюнчю номерли поликлиникасыны врачы Рахайланы Аслижан халкъда жюрюген амалланы юсюнден айтханды.

-Биринчиден, ауругъанлай, врачха барыргъа керекди. Жаланда ол бераллыкъды сизни халигизге багъа. Алай жашауда кёп тюрлю болумла тюбейдиле, бирде врач болмагъан жерде ауруп  къалыргъа да болады. Ол заманда халкъда жюрюген амалла бла хайырланыргъа тюшеди. Аладан бир къауумун эсгерейик.

Юлёкъу

Температураны чёкдюрген халкъ дарманла: юлёкъуну жибитигиз, температурагъыз кётюрюлген эсе, чархыгъызгъа юлёкъуну чайы бла болушугъуз. Ол сизге ауруудан къутулургъа болушхандан сора да, терлетип, температурагъызны чёкдюрлюкдю.

Жюз грамм юлёкъуну термосха салып, юсюне къайнар сууну къуюгъуз да, беш сагъатны жибирге къоюгъуз, къалын чайны хазырлагъыз, юлёкъу суугъа къатышдырыгъыз, бир ненча  къургъакъсытылгъан къызыл наныкъны аны ичине атыгъыз, жемишледен жарашдырылгъан ликёрдан чай къашыкъ бла юсюне неда бал туз сиропдан юч чай къашыкъны къуюгъуз эм лимонну бир кесекчигин атыгъыз. Бу дарманны жукълардан алгъаракъда ичсегиз игиди.

Уксус болушурукъду

Температурагъыз уллу болгъан бир-бир заманлада чархыгъызгъа уксусну сюртюп иги ышыгъыз. Дарманны былай хазырлагъыз: столовый уксусдан 50 миллиграммын, аракъыдан  эм суудан аллай биришер алыгъыз, барысын да бирге къошугъуз. Бинт неда мамукъ буштукъчукъну ол жыйымдыкъгъа сугъуп жибитигиз эм  кёкюрегигизни, къарыныгъызны, сыртыгъызны, къолларыгъызны, аякъларыгъызны, аякъ тюплеригизни аны бла  сюртюп жибитигиз. Къуругъандан сора ол процедураны 2-3 кере къайтарып этигиз. Андан сора уа кесигизни жан жаулукъ бла къургъакъсытып, жылы пижаманы кийип, тёшекге кирип, жатып туругъуз.

Таблеткаланы орунларына жемиш суу

Гранат бийик температураны тюшюрюрге болушады. Алайды да, температурагъыз кётюрюлюп тургъан заманда, гранатны мысты-татлы сууун ичсегиз, ол сизге  бек иги дарман боллукъду. Анда С витамин кёп болгъаны уа  ауруудан терк къутулургъа болушурукъду.

Гранатда сууукъдан чыкъгъан ауруугъа къажау компонентле кёпдюле, ол себепден а гранатны сууу бла ауузугъузну, тамагъыгъызны терк-терк чайкъасагъыз, тамакъ аурууладан эм аузугъузда сууукъну хатасындан чыкъгъан аурууладан къутулургъа иги себеплик боллукъду.

Жилек

Сууукъну хатасындан чыкъгъан аурууладан багъыуда жилекден жарашдырылгъан  компотла бла морсла иги жарайдыла. Биринчиден,  жилек температураны бек иги чёкдюреди, экинчиден, аурууну кезиуюнде дайым жайыла баргъан токсинлени кетереди, ючюнчюден а, суусаплыкъны кеседи. Жилекни сууу бал бла къатышдырылса,  хыппирикни эм  ангинаны кетергенинден сора да, иммунитетибизни кётюреди, бизни кезиулю жугъуучу аурууладан къоруулайды. Жаланда эсигизде тутугъуз: С витамин къайнагъан заманында бузулгъан этеди, ол себепден а морсну жарашдыра туруп, жилекни биширирге жарамайды. Бу тюрлю суусапны жарашдыра туруп, жилекни сууун сыгъып алыргъа, андан сора къалгъан затны уа бал туз къошуп биширирге, ол сироп сууугъандан сора уа, сыгъып алыннган сууну ары къошаргъа  керекди.

Хайырлы зынтхы

Температура кётюрюлдю эсе, зынтхыны хансындан жарашдырылгъан чайны ичигиз. Зынтхыны ёсдюрюлген жашил хансын тюкенден сатып алыргъа боллукъду. Андан чайны былай жарашдырыгъыз: 40-50 грамм зынтхыны алыгъыз, аны юсюне бир литр тенгли бир къайнар сууну къуюгъуз да, 2 сагъатны ичинде сууургъа къоюгъуз да, аз-аздан иче-иче туругъуз.

Сохан - иссиликге къажау

Температурагъызны чёкдюрюр ючюн ууакъ кесилген соханны 3 столова къашыкъ бла бир балгъа къошуп къатышдырыгъыз, башын жабып, холодильникни ичине салып, 6 сагъатны турургъа къоюгъуз. Андан сора сюзюгюз да, хар 3 сагъатдан столова къашыкъ бла бирни ичип туругъуз.

Дугъума чай

Уллу температураны дугъума чай да чёкдюреди. Дугъуманы къургъакъсыгъан чапыракъларындан 3 столова къашыкъ бла бирни юсюне стакан бла бир къайнар сууну къуюгъуз, 10 минутну турургъа къоюгъуз да, ичигиз.

Сарымсах вирусланы къыстайды

Температурагъыз, жётелигиз бар эселе, тамагъыгъыз ауруй эсе, сарымсах  суу болушурукъду. Аны жарашдырыр ючюн ичи эмаль бла боялгъан кастрюльге 300 грамм суу къуюгъуз,  сел отха салыгъыз, суу къайнап башлагъанлай, аны ичине уллу кесекле бла тууралгъан сарымсахдан чай къашыкъны тёрт юлюшюнден бири тенгли бирин атыгъыз, 5 минутну ичинде сел отну юсюнде къайнатыгъыз, отдан алып, башын жабып, 45 минутну ичинде сууургъа къоюгъуз. Андан сора уа  бу дарманны сюзюгюз да, хар кюнден жарым стакан бла бирин ичигиз.

Температурагъыз гриппден неда ОРВИ-ден кётюрлген эсе,  кюн сайын лимонну тёрт юлюшюнден бирин ашап болушугъуз. Ол тюрлю мыстылы дарманны ашаргъа къолугъуздан келмей эсе, сиз аны орунуна лимон жауну хайырланыргъа боллукъсуз. Лимонну юсюне къайнар сууну къуюп чайкъагъыз, этни тартыучу машинадан ётдюрюгюз, 100 грамм сары жауну эки столова къашыкъ  лимон бла къатышдырыгъыз  эм аз-аздан ашагъыз.