«…Сизге ораза тутхан игиди. Аны билсегиз эди!...»

1400 жыл мындан алгъа, муслийманлагъа Рамадан айда ораза борч болгъаны тохташдырылгъанда, ол адамны санларына къаллай хайыр, саулукъ келтиргенин ангыламагъандыла. Бирле аны азап сынаугъа  окъуна санагъандыла.  Алай бюгюнлюкде  илму тинтиуле кюнню узуну ауузланмау адамны санларына, саулугъуна уллу хайыр, багъыу кюч болгъанын тохташдыргъандыла.

Сёз ючюн, совет профессорла Николаев эм Нилов  1967 жылда чыкъгъан «Пищевые продукты» деген журналда  «Адамны саулугъуна ашдан-суудан тыйылыуну хайыры» деген статьяны басмалагъандыла. Ала анда шахарлада экология аманланнганы бла  байламлы, чархланы керексиз жаудан, шлакладан тазалар ючюн жылгъа бек аздан юч ыйыкъны ачлыкъны хайырланыргъа керекди, деп жазгъандыла. Аны тёрт ыйыкъдан кёпге созаргъа жарамагъанын да тохташдыргъандыла. Оразаны кюнлери тенгли бир!

  Бизни санларыбыз алай къуралыпдыла – ашны эритирге керек болмай тебиресе, чархла битеу кючню микробладан,  керексиз ууладан тазаланыугъа саладыла. 

Сыйлы Къуранда: «…Сизге ораза тутхан игиди. Аны билсегиз эди!...» (2:184) деп айтылады. Ачлыкъны хайырлылыгъыны юсюнден  Мухаммадха ислам берилген кезиуде айтылгъанды. Алай илму аны хайырлылыгъын жаланда 19-20 ёмюрде ангылагъанды. Бюгюнлюкде уа бу амал бла багъыу клиникала окъуна бардыла.

Медицина илмуланы доктору Роберт Бартлоу тинтиуле бардырып, адам кесин ашдан тыйса,  башланнган кезиуде опухоль  окъуна кетгенин  тохташдыргъанды. «Сёзсюз, ораза адамны санларын микробладан ариулайды»,-деп жазгъанды ол.

Дагъыда ачлыкъ сынау къанда холестеринни азайтханын, алай бла уа къан тамырла-жюрек аурууланы селейтгенин да тохташдыргъандыла алимле. Ораза тутханны  къанында бал туз азаяды, ол ашхында кислотность керекли ёлчемде турургъа себеплик этеди. Германияны алимлери уа адам юч ыйыкъны кюннге кесин ашдан 10-15 сагъат тыйса, саулукъгъа  артыкъда хайырлы болгъанын ачыкълагъандыла. Алай аны тёрт ыйыкъдан кёпге созаргъа жарамайды.

Одессаны медицина институтуну алимлери уа ачлыкъ адамны чархларындан ууну окъуна чыгъаргъанын тохташдыргъандыла. Сёзге, башха заман бла тенглешдиргенде, оразаны  кезиуюнде аммиак санладан жюз кереге кёп кетериледи.

Битеу бу затланы айтханыбыз, ораза адамгъа жаланда хайырды. Аны илму шёндю ачыкълагъан эсе, Аллахутала аны бизге 1400 жыл мындан алгъа белгили этгенди. Кюнню узунуна кесин ашдан-суудан тыйгъан тёзюмлюлюкге юйренеди, Аллахуталагъа баш урууну магъанасын ангылайды, ийманын кючлендиреди, тёзюмлю, сабыр болуп, осал къылыкъларындан къутулады.