Кёлю къалгъанны тилегинден къоркъугъуз

Арт заманда ислам медицина деген ангыламны юсюнден терк-терк эшитирге тюшеди. Аны  энчиликлерини, багъыу амалларыны, аны болушлугъу бла ким хайырланыргъа боллугъуну юсюнден  «Мамырлыкъ» жандауурлукъ фондну башчысы Ахматланы Назир хажи бла ушакъ этгенбиз.

-  Назир хажи, ислам медицинаны, файгъамбарны багъыуу дегенни  магъанасын ангылатсагъыз эди.

- Ислам медицинаны юсюнден Мухаммад файгъамбарны, Аллахны саламы анга болсун, заманындан бери белгилиди.  Бюгюнлюкде саулукъ сакълау система адамны санларын багъады, жан аурууланы уа файгъамбарны заманындан бери динни, Къуранны аятларыны, сураларыны болушлугъу бла сау этедиле.

Жаланда аурууну бакъгъанда Аллахуталагъа ышаныргъа, болушлукъну, саулукъну андан излерге керек болгъанын унутургъа жарамайды. Былайда файгъамбарыбызны жашауундан бир кезиуню сагъыныргъа сюеме. Анга хыйныны зараны жетгенинде, Жабраиль мёлек сурай келгенди эмда сау болур ючюн къаллай тилекле, дууала этерге кереклисине юйретгенди. Аллахны ахшылыгъы бла хыйны къалайда болгъанын да кёргюзтгенди. Ма алай бла ислам медицина Сыйлы Китапны къарыуу бла багъыуду.

- Адамгъа жинни зараны жетгенди деген хапарланы да эшите турургъа тюшеди

- Мухаммад айтханыча,  жин адамны санларына къаны бла сингип, аны мыйыгъа жетип, анга башчылыкъ этерге излейди. Алай бу тема артыкъда кенгди, бир ушакъда толусунлай ангылатыр онг жокъду.

Файгъамбарны кезиуде муслийманланы бирге хайырланнган мюлклери, аш-суулары болгъанды. Аны уа сахабаладан бири сакълагъанды. Кечеле бла жин аны урларгъа тюзелгенди. Аны бу ишде сахабаладан бири тутады. Биринчи кече жин сабийлери ач болгъанларын, мындан ары жукъ да урламазлыгъын айтады. Анга ийнанып, аны эркин этеди, алай уручулукъ экинчи кече да къайтарылады. Сахаба биягъы аны тутады да, файгъамбаргъа жетдирирге сёз береди. Ол кезиуде жин аладан къалай сакъланыргъа боллугъуна юйретеди: Аят аль-Курсини окъуп.

 Бу юлгю Къуранны къарыууна, кючюне шагъатлыкъ этеди.  Кесигиз да бир къарагъыз, арт кезиуде психика жаны бла ауруула къалай кенг жайылып барадыла. Бир тюрлю сылтау болмай адам къоркъургъа, элгенирге боллукъду, кеси да ангыламай, жюрек тынчлыкъны тас этеди. Неда адам  кече жукълаялмай, къайгъылы болады, алай анга уа бир тюрлю сылтау жокъду. Анга Къурандан тийишли аятла окъулсала ол тынчлыкъ табаллыкъды. Сыйлы Китапда Аллахутала: «Биз адамлагъа бу аятлада саулукъ бергенбиз», - дейди. 

 Къуранны кючюне ышанмазгъа, аны учуз этерге керекмейди. Официальный медицина аурууну сылтауларын тохташдыралмагъан, багъыуну бардыралмагъан саусузла къаллай бирдиле. Аллайла ислам медицинаны амаллары бла хайырланып, сау болгъан кезиуле аз тюйюлдюле.

- Адамгъа жинни зараны не ючюн жетерге боллукъду?

-  Адам туугъанда анга жин бериледи – ол бизни жашауубузну ахырына дери къатыбыздады, къадарыбызны иги биледи. Мухаммад файгъамбар былай дегенди: «Аллахны ахшылыгъы бла манга берилген жин бизни Жаратханнга баш ургъанды, аны тюз къулу болгъанды». Ол жин файгъамбаргъа Аллахны жолунда уллу болушлукъ этгенди.

Алай жинле барысы да ахшыла тюйюлдюле, ала, адамлача, тюрлю-тюрлю халлидиле. Аманлыкъ этерге тюзелселе уа, уллу хата келтирирге боллукъдула. Андан а сабийле бютюнда ачыйдыла.  Бала къарыусузду. Аны бла бирге ата-ана динни билмеселе, Аллахуталагъа ышанмасала, аны къадары жарсыулу болургъа къоркъуу уллуду.  

Сабийни хали тюрленсе, ол сылтаусуз къоркъуп башласа, анга эс бёлюрге керекдиле: жинни хатасы жетген а болурму? 

  Жинле адамгъа  хата салыргъа нек сюедиле, нек излейдиле?  Бу соруугъа бир айтымда жууап берген къыйынды. Бирде   сылтау адамны кесиндеди. Сёзге, шёндю сабийлерибиз къаллай жомакълагъа къарагъанларын эслегенмисиз? Аланы жигитлери бир белгисиз, ангылаусуз, жашауда болмагъан затладыла. Ала сабийни ич дуниясын бузаргъа боллукъдула. Жаш анала уа бала тынч турур, аны ишлеринден бёлмез ючюн жомакъланы салып, эрттенликден кечеге дери къаратадыла. 

Алай юйде быллай керексиз затланы жюрютмей, Къуранны салып тынгылатыргъа нек жарамайды? Бала ойнай сураланы, аятланы эшитирикди. Ол а анга жаланда хайыр келтирликди, аны жинлени заранындан  къорууларыкъды.

 Неда  гитче балачыкъны да суратын социальный сетьледе басмалап къоядыла, аны бир бирлерине жибередиле. Алай анга къарап ким къууаннган этер, ким а ачыуланып, сукъланып, къаргъагъан этер. Ол да сабийге хата келтирмей къоярыкъ тюйюлдю, анга сакъ болуругъузну тилерик эдим.

Бирде атала, анала, сабийлерин да алып, ашхамда орамда айланыргъа излейдиле. Алай Мухаммад, ашхам намазны кезиуюнде эшиклени, терезелени жабыгъыз, сабийлени тышына жибермегиз, бу кезиуде ибилисни аскер аманлыкъларын этерге жайылады, дегенди. Кёресиз, бу заманда сабийге къара кючлени заранлары жетерге боллукъдула.

Арт кезиуде уа тарых бла байламлы жерлеге экскурсияла къураугъа энчи эс бурулуп башлагъанды. Алай жинле юйюрлери бла бузулгъан мекямлада, адам болмагъан жерледе жашайдыла. Аладан сакъланыуну энчи дууалары бардыла, алай устазла аланы билип, сабийлеге юйретедиле деп ийнанмайма.

Биз жинни кёрмейбиз, аны ючюн билмей аны малтаргъа, юйюне хата келтирирге боллукъбуз. Сёз ючюн, тиширыу аш хазырлай, бир тюрлю сагъыш этмей, къайнар сууну тёкдю да, билмей   жинни кюйдюрдю.  Неда сабий терек тюбюнде ауанагъа олтурама деп, жинни юйюрюн басды. Билмей этилген затны адам кечерди, алай жин а башхача къуралыпды,   сабийди, къарыусузду, тиширыуду деп къарамай, дерт жетдирирге ёчдю.

Ма быллай кезиуледе ислам медицина уллу болушлукъду. Мен саулукъ сакълау системагъа ийнанмагъыз деп чакъырмайма, алай багъыу хар жанындан да барса, ол бютюнда хайырлы болур.

- Жинни заранындан сакъларын онг а бармыды?

- Файгъамбар, сизни бла жинлени арасында чекни Бисмилляхи салыргъа боллукъду, дегенди.  Адамны хар атламы, юйню ичинде, тышында, жамауат бла къалай жюрютюрге борчлу болгъаны белгиленипди. Сёзге, аякъ жолгъа киргенде окъуна энчи дууа барды, алай аны къайсы бирибиз билебиз? Айтханыма айып этмегиз, алай шёндю аякъ жолгъа киргенде телефонну къолдан тюшюрмегенле бардыла. Ол а ахырда жарамайды. Быллай жерледе жинле жашайдыла.

  Аны барысын да айтханым, хар атламыбызны, къымылдауубузну  Бисмилляхи сёзден башларгъа тийишлиди: юйге кирсегиз, ызыгъыздан эшиклени жапсагъыз, тешинсегиз, юй быстырланы  кийсегиз…

- Ислам медицинаны болушлугъу бла къуру муслийманламы хайырланыргъа боллукъдула?

- Соруугъа жууапны Къурандан аят бла берирге сюеме: «Биз сени битеу дуниялагъа ахшылыкъныча бергенбиз». Бу сёзле Мухаммад файгъамбарны юсюндендиле. Башхача айтханда, файгъамбар къуру муслийманлагъа угъай, ийманлары болгъанлагъа барысына да ахшылыкъды. 

Къуран да битеу ийманлары болгъан адамлагъа уллу саугъады. Ислам адамланы миллетлерине, динлерине кёре юлешмейди. Сыйлы Китапда уа былай айтылады: «Биз Къуранда битеу адамлагъа да саулукъ, дарман бергенбиз». Башха аятда уа битеу ийманлары болгъанлагъа деп айтылады. Аны ючюн ислам медицина бир Аллахха ийнаннган, анга ышаннган  хар инсаннга да болушлукъду.

- Исламгъа кёре багъыуну   дин билими болгъан хар ким да эркинмиди бардырыргъа? Къайсы аятны къаллай ауруудан жарагъанын билмей, саулукъгъа  бютюнда уллу заран салынмазмы?

- Ол бек тюз сорууду. Адамгъа болушургъа сюймеклик азды – тийишли билим да керекди. Сиз медицананы бек сюйген, интернетден статьяла окъугъаннгамы  ышанырыкъсыз саулугъугъузну, профессионал докторгъамы? Жууапны сагъыш этмей  берирге боллукъду.

 Исламгъа кёре багъаргъа  сюйген а Къураны терен билген бла бирге дууаланы   къалай эм ненча кере окъургъа кереклисинден, башха энчиликледен да хапарлы болургъа тийишлиди.

Окъуучуланы да халкъ медицина бла кюрешгенлени сайлардан алгъа сакъ болургъа чакъырлыкъ эдим. Сизге  къадарыгъызны юсюнден айтыргъа, сурат келтирирге, къара тауукъну сояргъа, алагъа ушаш башха ишлени этерге тилей эселе, сакъ болугъуз. Быллай адамла исламны, Къуранны кючю бла бакъмайдыла, ала къара кючле бла бирге ишлей а болурламы?

- Сиз кесигиз а ислам  медицина бла кюреширге уа демеймисиз?

- Кертисин айтханда, арт кезиуде жууукъладан, танышладан аллай тилекле кёбейгендиле. Битеу мадарланы кёрюп, алай тынчлыкъ табалмагъан адамгъа угъай деп айталмайма. Бу эшикни бир ачсам, аны жабар онг болмазлыгъын да ангылайма.

Болсада Нальчиклде офис ачып, адамлагъа болушургъа муратлыма. Жаланда шёндю эпидемия болум бла байламлы бу ишни бир кесек созаргъа тюшгенди. Болсада болушлукъ керек болгъанла алгъадан телефон бла сёлешип, жазылыргъа боллукъдула (ол редакцияда барды).

 Ислам медицина терен ангыламды, ол къуру жинлени заранын кетериу бла чекленмейди. Бирле дин къыйын аурууланы багъыуда хайырлы болмагъан сунадыла, алай онкология, къан тамырла-жюрек аурууладан динни кючю бла сау болгъанла аз тюйюлдюле.  

- Ушагъыбызны ахырында адам кесин хатадан къалай сакъларгъа боллугъуну юсюнден къысха айтсагъыз эди.

- Бек алгъа Аллахуталагъа ышаныргъа, болушлукъну андан излерге, андан къоркъургъа, баш урургъа борчлубуз. Башында айта келгенибизча,   хар ишибизни да Бисмилляхи деген сёзден башларгъа юйренирге керекбиз. Мухаммад файгъамбар адам юйюне Бисмилляхи демей кирсе, шайтан мени кече къалыр жерим жокъ эди да, энди уа табылды деп къууанады, дегенди. 

Дагъыда муслийман намыслы, хурметли, сабыр болургъа борчлуду. Файгъамбар кёлю къалгъанны тилегинден къоркъугъуз, дегенди.  Аллай тилекни Аллахутала къабыл кёреди, ол кезиуде уа Къуран бла багъыу, ислам медицина да болушаллыкъ тюйюлдюле. Аны айтханым, саулукъда кемчиликле башланнган эселе, бирлени кёлюне уа тийген болурмамы деп сагъыш этерге керекди.