Чекледе низам сакъланырча - дружинала

Алгъаракълада Чегем районну администарциясында кеси ыразылыкълары бла халкъ дружиналада ишлегенлени – Булунгуда чекчилеге болушханланы - саугъалагъандыла. Аланы ишлери къалай къуралгъанларыны юсюнден журналист Додуланы Тахир билдиргенди. 

Алай бла ыйыкъгъа талай кере чекчиле халкъ дружиналагъа киргенлеге юйретиуле бардырадыла, энчи болумлада законнга тийишлиликде къаллай мадарла этерге кереклисин ангылатадыла. Дружинагъа, тёреде бола келгенича, чеклеге жууукъдагъы элледен адамланы аладыла, аланы биргелерине шагъатлыкъ къагъытлары бла белгилери болургъа керекдиле.

Булунгуда чекчи управленияны бёлюмюню башчысы Алексей Туренко эсгертгенича, халкъ дружинала совет властьны кезиуюнде болгъандыла, ала кеслерин иги жанындан кёргюзтгендиле, чекчилеге дайым да билеклип этгендиле. Бюгюнлюкде да бу ахшы сынам ол хыйсапдан къайтарылгъанды.

Бусагъатда республикабызда бу халда къуллукъ алтмышдан аслам адам этедиле. Рейдни аллында ала барысы да тизиледиле, насийхатладан сора жолгъа тебирейдиле. Жолоучулукъладан бири чекден Байсуу чучхургъа дериди. Былайы чекчи жерге саналгъаны ючюн тёгерекде ариу табийгъатха къараргъа сюйгенлени биргелерине документлери болургъа керекдиле. Бир-эки жыл мындан алгъа аллай рейдлени кезиуюнде дружинникле таулада юй кийимледе бла чарыкълада эр кишини тапхандыла. Артда тохташдырылгъаныча, ол, Ингушетиядан келип,  мында ажашып, белгисиз тас болгъан инсан эди. Аны бёлюмге келтиргендиле, сора юйюне жибергендиле. Аллай болумла аз тюйюлдюле. «Ауушланы биринде Тюркден къонакъгъа жолукъгъанбыз, ол да ажашып, къайры барлыгъын ангылаялмай тура эди. Орус тилни билмегени ючюн аны бла ингилиз тилде сёлешгенбиз. Талай кюнню мотоциклде жюрюгени ючюн иги да арып тура эди. Аны элге дери элтип, андан ары къайры барлыгъын ангылатханбыз», - дейди Ольга Жильцова. Ольга Къабарты-Малкъаргъа Гюржюде талай жылны жашагъанындан сора келгенди, Булунгуну жаратып, мында къалгъанды. Беш кюнню турургъа дей эдим да, бешинчи жыл барады, деп ышарады. Суратла алыргъа сюеди, мында да уа ариу жерле кёпдюле. Сарбашланы Сафар да дружинниклени санындады. «Застава ачылгъанлы мындама, киши чакъырмагъанды, кесим болушургъа сюйюп келгенме. Мен излеген элибизде ырахатлыкъ болсады», - дейди ол.

Бёзюланы Зухураны кесини тюкенчиги барды. «Мен кесим да чекчи управленияда аш этиучю болуп ишлегенме. Аланы ишлери къаллай бирге къыйын болгъанын кёрюп, дружинник болургъа кёлленнгенме. Бусагъатда, ИП ачып, аш-азыкъ сатама, элибизге келген адамла бери къайтмай хазна кетмейдиле. Аны ючюн кёплени кёреме, ушакъ этеме», - дейди ол.

Дружинниклени борчлары туристлеге, элчилеге да чекчи низам къайсы жерледе болгъанын билдириу, ажашханлагъа болушуу, жолну кёргюзтюудю эмда ишеклик туудургъан неда документлери болмагъанланы юслеринден управлениягъа айтыуду.

Кульчаланы Зульфия.
Поделиться: