Адамны аты унутулмаса, ол жашап турады

Жарсыугъа, бир-бирлени ала  дунияларын алышхандан сора эсгерирге тюшеди. Ала кетгенден сора уа, кеси кесибизге  тырман этебиз, кезиуюнде нек тийишли эс этген болмаз эдик деп. Адам кесича мурат этеди, къадар а кесича буюрады.

Къалай болса да, ахшы адам халкъны эсинде къалады. Бу жазмамда аллай бир огъурлу адамны юсюнден айтайым. Ол Вольный Ауулда жашап тургъан, алгъаракъда дуниядан кетген Рахайланы Абдул-Керимни уланы Мурадинди. Ким бла къачан, къаллай бир ишлеген эсе да ол, анга  жаланда бир тюбеген  окъуна Рахай улуну адамлыгъын, огъурлулугъун белгилемей къоймайды. Аны дууасына келгенле  да хар бири: «Ол манга алай болушхан эди»,-деп, этген иги  ишлерин эсгере эдиле.

Мурадин кёчгюнчюлюкден къайтханлы бери да Вольный Ауулда жашагъанды. Орта школну да анда бошагъанды. Андан сора аскерде къуллукъ этгенди. Юйге келгенден сора «Рембыттехникагъа» ишге киреди. Анда телевизорлагъа, радиолагъа, сагъатлагъа ремонт эте эдиле. Мурадин ол ишни эбине юйренип, уллу уста да болады. Сагъатлагъа ремонт этген къауумну республикада таматасы болуп да тургъанды.

Сагъатлагъа ремонт этгенден сора да, аны механизмин къангагъа орнатып, аллай тюрлю сагъатла ишлеп да тургъанды. Мурадин анда ишлегенликге, адабиятны да  бек сюе эди. Ол университетни орус-малкъар факультетини заочно бёлюмюне кирип, аны да бошагъанды. 

Заманы жетгенде, Улбашланы Орловну къызы Зухура бла юйюр къурайды. Былада эки къыз,  бир жаш да болады.  Элде, жамауатда, тукъумда да боладыла быллай энчи адамла – жаш болсала да, баш болгъанла. Мурадин да аллайладан бири эди. Битеу тукъумун да жюрютгенди, оноу да этгенди, тукъумда эрге баргъан,  къатын алгъан болса, чынг аллына Мурадиннге билдирип, аны сёзюн сакълагъандыла. 

Адет-тёрени да билген, жюрютген адам эди Мурадин. Къызы Мадина эсгереди: «Бир заманда атам сабийлерин башха адамны къатында эркелетмегенди, бютюнда башха сабийлени къатында. Къоншу сабийле уа бизден чыкъгъан да этмей эдиле. Атабыз ауушханда, къоншу къыз жиляп: «Атамдан ёксюзлей эртте къалгъан эдим. Сени атанг манга ата излетмегенди. Биз, сабийле, сизге барсакъ, башымы  сылар эди. Кеси сабийлеринден эсе бизге кёп ариу айтыр эди»,-деп».

Тенгинг ким эсе да айт да, мен а сени ким болгъанынгы айтайым, деген сёз жюрюйдю халкъда. Мурадинни да ахшы тенглери бар эдиле, иги къарынлашдан да иги тенгле. Юйлеринде бир къууумлары болса, ала да Рахай улуну оноуун сакълагъандыла.

Бечелланы Хусей, Малкъарланы  Ибрагим, Киштикланы Нажмудин, Улбашланы Салих  шуёхлары эдиле. Ала бла тюбешмей неда сёлешмей кюню ёте болмаз эди аны. Барысы да бири биринден иги жашла, эл багъасы кишиле.

Жашлай кетген эдиле бары да  дуниядан. Алагъа жарсыгъандамы неда башха сылтауданмы,  Мурадинни кесине да осал ауруу тийген эди. Ол аны жибермезлигин ангылап тургъанлай да, бир кюн ишсиз турмагъанды. Къурулуш жумушла  да этгенди, ауругъанын, къыйналгъанын да билдирмезге кюрешип.

Къыралны тюрленнген  кезиуюне къайта айтханда,  аны  иши да артыкъ бармай эди. Мурадин а ол заманлада да бош  турмагъанды. Армавирни суу басханда, бригада къурап, анда да ишлегенди, андан къайтхандан сора, республиканы къурулуш майданларында прораб болгъанды.  Уста къоллу адам эди, кеси билгенни башхалагъа да ётдюрюрге сюйген. Ауруруну аллында уа  школда  сабийлени ишлерге юйретгенди. Ол ишин да бек жарата эди. Жарсыугъа, анда кёп урунургъа  тюшмеди анга.
Рахай улу дуниядан кетгенли тёрт айдан аслам ётгенди. Аны ахыр жолуна ашыра, кёп адам келген эди.  Ызындан къалгъан юйдегиси, жашы, къызлары, туудукълары  уа аны дайым эслеринде тутарыкъдыла. Адамны аты  унутулмаса, ол жашап турады.