Жукълап тынчаймагъан адам иги да ишлеялмайды

Жукъусуз бир кече тангнга чыкъсанг, ол кюн къыйналып тураса. Бир – бирде уа адам кёп жукълайды, алай эсе да, жукъудан а къанмайды. Ол не бла байламлыды? Аны юсюнден врач Мисирланы Хауа бла ушакъ этгенбиз.

- Бир – бирде кече жюз кере уянаса. Ол алай нек болады?

-Кюн узуну арысанг эм жукъу къысса, ала ахырында сени жукъусуз этерикдиле, сора – хурулдау эм тынгысыз кече. Аллай къыйынлыкълары болгъан  адамланы жукълагъан кезиулеринде огъаргъы солуу тамакълары, анда-санда жабылып, ёпкелеге хауаны жибермей тохтайдыла. Аны хатасындан кислород да жетишмей къалады.

Адамны чархы кислородсуз болалмагъаны ючюн, мыйы, жукъу болумдан уянып, кюч бла адам солурча этеди. Адам кече узуну аллай болумгъа беш жюз кере окъуна тюшерге боллукъду. Аны хатасындан жукъу юзюк-юзюк болады, адамны санын иги солутмайды.

Кече солуу къыйын болгъанын, мыйысы да кёп кере уяннганын адам билмей къалады, ала адамны кюндюзгю халына осал себеплик этедиле. Арыгъан хал, къарыусузлукъ, бир-бирде уа бек тапсыз жерледе, сёз ючюн, магъаналы кенгешде неда машинаны сюрюп бара тургъанлай жукълау – кече тынгысыз болгъаныны шартларыдыла.

- Болумдан къалай къутулургъа боллукъду?

- Бу болумдан къутулургъа сюйген эр кишиле эсде тутаргъа керекдиле: ичги ичмегиз, тютюнню да азайтыгъыз, жукълатыучу дарманланы да ичмегиз, артыкъда ала санланы тюшюрюучю дарманла эселе. Ауурлугъугъузгъа эс бура туругъуз, нек дегенде ауур адамланы кечелери, назик адамла бла тенглешдиргенде, артыкъда бек тынгысызла болуучудула. Биз айтхан мадарла сизге болушмасала, сомнолог врачха барыгъыз. Шёндю кече солууну тыйылыуун кетерирча багъыуну бир бёлек амалы барды, аланы санында сизге жарарыгъын энчи халда сайларгъа керекди.

- Аякълары ауругъанла жукълаялмайбыз, дейдиле.

-Аякълары (бутлары) къыйнасала, адам жукъудан къанмай къалыргъа боллукъду. Адам жукълап тургъанда да, ала къымылдап туруучудула, алай бла мыйыны да уята. Алай асламысында абадан адамла боладыла, анда-санда жаш адамла окъуна да. Къыйын болумлада аякъла хар 30 секунддан къымылдап турургъа боллукъдула, алай эсе, иги жукъуну эм кюндюзгю тириликни юслеринден айтыр кереклиси да болмаз.

- Кофе жукъуну бузамыды?

- Бек алгъа кофени эм кофеинлери болгъан ичгилени ичиуню къоюгъуз. Ала нерваланы къозгъайдыла эм болумну осалландырадыла.

Къаныгъызда гемоглобин къаллай бир болгъанын тинтигиз. Железодефицитди аякъланы тынчлыкъларын алгъан зат. Шёндю аякъ ауруулагъа дарманла бла багъыуну кёп амаллары бардыла, аланы врачла айтыргъа керекдиле.

Жукъусузма деп тарыкъмай эсе да, жукъудан а къанмайма дегенле аз тюйюлдюле. Ол кофеге жан атыуду – кюн сайын санланы тирилтиучю ичгиден бёлек стакан ичсегиз, жукъулу къалай болурсуз  дерле бир-бирле. Бир да къыйналмай жукълайдыла кофени сюйгенле да. Нек дегенде 6-8 сагъатны ичинде кофеин адамны чархындан чыгъып кетеди. Алай эсе, дайым кофе ичиучюле эрттенине санлары мыккыл болуп чыгъадыла. Асламысында аны жукъудан къанмагъан сунадыла, ол а кофеиннге тартыныуну шартыды. Адам санларын тирилтир ючюн, дагъыда бир стакан кофе ичерге барады, алай бла кофени ызындан айланыу жангыдан башланады.

- Сора кофеден кесибизни тыяргъа керекбиз?

- Саныгъызны солутур ючюн кофени ичмей тохтаргъа керекди - бир да болмаса, эки ыйыкъгъа кофени къоюгъуз. Ал кюнледе къыйын кёрюнсе да, андан ары халыгъыз игиленирикди, жукъу да санларыгъызны женгиллендирликди, кючюгюзню кючлендирликди. Кофени эм кофеинлери болгъан ичгилени ичмей къоюу (сёз ючюн, энергетиклени) - иги себеплик этерикди дифференциялы диагноз этерге. Ол заманда, кофеинден сора  башха сылтау жокъ эсе, эрттенликде санланы мыккылланыулары кетерикдиле. Аны бла болум игиленмесе, сылтау башхадады, аны излегиз.

- Къаллай бир жукълагъанны магъанасыны юсюнден айтсагъыз эди?

-Сиз башхаладан аз жукъламай эсегиз, жукъудан а къанмай эсегиз, саулугъум осалды да, алай аны ючюн болады деп, жарсымагъыз. Эштада, сизни чархыгъыз  кёбюрек жукъларгъа деп жарашдырылгъан болур. Кёплени оюмларына кёре, жыл саны жетген адам кече 8 сагъатны солургъа керекди. Ол орталыкъ кёрюмдюдю, кертисин айтханда уа,  марда 4 сагъатдан 12 сагъатха дери созулады. Табийгъат сиз 10 сагъатны жукъларгъа керексиз деп тохташдыргъан эсе, сиз а жаланда 8 сагъатны солугъан эсегиз, саныгъыз къарыусузланнганына сейир этер кереклиси да жокъду.

- Кече  тапсыз жатып  жукъласанг, халынг  эм тыш кёрюмдюнг осал болады. Аркъасы ауругъан  неда кёз тюплери кёпген, баям, тёшегин алышындырыргъа керек болур?

- Хау, эрттегилиле жаммызларыгъызда жатыгъыз дегендиле - сол жаммызыгъызда ашагъаныгъызны иги эритир ючюн, онг жаммызыгъызда уа нерва системаны шошайтыр  ючюн. Башхача жатыуну сюймегендиле. «Бетинги энишге айландырып жатма - жерге жапланнганча, сыртынгдан тюшюп  да  жатма, ёлюкча», - дегендиле эрттегилиле. Шёндю алимле  уа  алайды демейдиле. Аланы оюмларына кёре, аркъанга тюшюп жатыу бек иги окъунады: аркъанг да, боюнунг да сагъайып тюйюлдюле, билеклеринг, бутларынг да шошдула. Врачла алай жатыгъыз (жукълагъыз) деп жюрек эм жюрек тамырла, солуу система, къан тамырла аурусала айтадыла, (тобукъ тюплеге гитче  жастыкъчыкъла) неда буштукъла салыгъыз. Андан сора да, аркъагъа жатыу адамны жашлыгъын узайтыугъа себеплик этеди -  бетни шаугютлери шошаядыла, териси да тюзеледи, алай бла бетде жыйырылгъан ызла болмайдыла.

Кертиси бла да, алайды, жукълагъан заманда сакъалыгъыз кёкюрегигизге тирелип турмай эсе. Жастыгъыгъыз мардадан бийик  тюйюл эсе. Алай болмаса, сырт сюекни къан тамырлары басыладыла, къан тийишлисича жюрюмейди. Аны хатасындан жаланда баш ауруп къалмайды, эрттенликде тургъаныгъызда бетигизни сыфаты тюрленип  боллукъду, аны къой, инсульт окъуна болургъа боллукъсуз. Алайды да,  боюнугъузну тюз тутугъуз, бек игиси уа - ортопедиялы жастыкъ сатып  алсагъызды.

Бир-бир адамлагъа уа аркъаларындан тюшюп жатаргъа  жарамайды «иги»  жастыкъ  бла  окъуна  да. Ол сандадыла  жюклюлерини  ахыр  кезиуюндеги тиширыула да,  жукълагъанда хурулдаучула да,  жукълагъанда  солуулары тыйыла-тыйыла  туруучула да.

- Жаммызында (къабыргъасында) жукълау кимге игиди?

- Къабыргъасында жатыу- хурулдаучулагъа эм жюклю тиширыуланы ахыр кезиулерине керекли  болумду, алай эсе да, тобукъларыгъызны быдырыгъызгъа  уа бек къысмагъыз, ол аркъа сюекге заран тюшюрюрге боллукъду,  алай эсе, бутла  бир кесек бюгюлюп болургъа керекдиле неда бир бут бюгюлюп, экинчиси уа - узатылынып болсала игиди. Тобукъланы араларына  салыргъа деп жарашдырылгъан жастыкъла да бардыла. Ала жан сюеклени  эм сырт сюеклени «жюклерин»  женгиллетедиле.

Алай эсе да,  кече узуну  сиз  бир жаныгъызда жукълап чыкъгъан эсегиз, эрттенине не къолугъуз неда бутугъуз къурушуп чыгъарыкъды. Андан сора да, дайым «бир  жанлы жукъу» бюйрекледе ташла къураргъа себеплик  этерикди. Алимле ачыкълагъанларына кёре, бюйреклеринде ташлары болгъан адамланы 75 процентинде  ташла, ала къайсы жанларында кёп жукълагъан эселе,  ол  жанларындагъы бюйреклеринде къуралгъандыла.

Психологланы айтханларына кёре, ингилизлилени жартысы чакълы бири жаммызларында жукълайдыла, тобукъларын, эмбрионла (жаш орундагъы сабийле) кибик, быдырларына къысып, аллай болумда жукълау шошайыргъа болушады. Адам бутларын, билеклерин да узатып жукълай эсе, келише билмеген, менсиннген, жукълап тургъанда  да санлары тирилирге хазыр болуп  тургъанларын кёргюзтген шартладыла ала.

- Бауур тёбен жукълагъанла уа?

- Алимле бауур тёбен тюшюп  жукълауну жаратмайдыла. Асламысында алай ичлери ётгенле жукълаучудула (сабийни ичи ётсе, аны бауур тёбен бошдан жатдырмайдыла). Сабий тапхан  тиширыуланы  да алай  жатдырыучудула, ол болумда тиширыуну жаш оруну кеси жерине терк  келеди, деп.

Битеу алып айтханда уа - бауур тёбен тюшюп жукълау иги тюйюлдю. Адам жастыкъгъа бетин салып тургъанлай солуялмайды, алай эсе, бетин бир жанына бурургъа керек болады. Ол кезиуде уа боюнну эм  инбашланы шаугютлери тириледиле, аны хатасындан мыйыны къан бла жалчытыу осалланады, баш ауруйду, санла мыккылланадыла, бетни шаугютлери (жаякълары) кереклиси чакълы кислород алалмайдыла, аны хатасындан адамны кёз тюплери кёбедиле, къараладыла.

Тюшлени магъаналары да адам къаллай болумда жукълагъанына кёре боладыла, тинтиуле ачыкълагъанларына  кёре, осал  тюшлени  бауур тёбен тюшюп жукълагъанла кёредиле. Алимлени айтханларына кёре, жукълагъанда къыйналып солугъан артыкъда кёп кёреди къыйын тюшлени.