Эл мюлкден билдириуле

Сютге иги кесек къошулгъанды

Бусагъатда Къабарты-Малкъарда малланы иги кесеги жайлыкълада кечинедиле. Белгилисича, тау бетледе эм эл тийреледе отлагъан ийнеклени сютлерине да иги къошулады. Аны бла бирге аны къурамы да игилендириледи.  

Шимал Кавказны статистика управлениясындан билдиргенлерича, бюгюнлюкде Къабарты-Малкъарны мюлклеринде беш айгъа сютден 188,3 минг тонна сауулгъанды. Былтыр бу заман бла тенглешдиргенде, ол 2,9 процентге кёпдю.

Саулай алып айтханда, сют продукцияны танг кесеги, неда 64,6 проценти арбазлагъа жетеди. Эл мюлк организациялагъа, элчи фермер мюлклеге, эм энчи предпринимательлеге уа 35,4 процент.  

Сагъынылгъан кезиуде малланы санына да 3,5 процент къошулуп, 141,4 минг башха жетдирилгенди.

Наныкъ бахчала орнатыладыла

Быйыл жаз бышында Къабарты-Малкъарда 350 гектар чакълы бирде наныкъ бахчала орнатылгъандыла. Ол санда аланы бир къаууму эски тереклени орунларына салыннганларын да энчи белгилерчады. Кюз артында уа биягъы тийишли ишле башланырыкъдыла. Саулай алып айтханда, быйыл план бла бахчалагъа 700 гектар жер бёлюннгенди. 

Болжаллары жетген эски терек бахчалада уллу иш бардырыргъа тюшеди, терекни тамыры бла кетергенден сора да, жерни игилендирирге эм жаланда ахырында терекчик орнатылады. Бай тирлик берген айырмалы битимле бюгюннгю технологиялагъа кёре ёсдюрюледиле.

Бюгюнлюкде Къабарты-Малкъарда жемиш эм нанынкъ терек бахчаланы уллулугъу 26,3 минг гектаргъа жетеди.

Мирзеуню оруп кюрешедиле

Къабарты-Малкъарны мюлклеринде къыстау къылкъылыланы оруп кюрешедиле. Районладан билдиргенлерича, ишле 27,7 минг гектарда тамамланнгандыла эм 116,5 минг тонна мирзеу жыйылгъанды. Тирликни кёбюсю будай бла арпагъа жетеди.

Быйыл мирзеу бла къудору битимлени, ол санда нартюхню 210 минг гектарда кетерирге тюшерикди.

Нашадан бай тирлик къууандырады

Къабарты-Малкъарны бахчаларында къыстау тахта кёгетлени – нашаны, помидорну, соханны, терк жетген хобустаны эм башха битимлени жыядыла, деп билдириледи КъМР-ни Эл мюлк министерствосуну пресс-службасындан.
Аны бла бирге республиканы алты консерва заводу да толу кюч бла ишлейдиле. Ала жашил къудоруну жарашдырып бошап, бусагъатда  нашагъа кёчгендиле. Эсге сала айтсакъ, жемишледен бла кёгетледен этилген консерва продукцияны 13-15 проценти анга жетеди.

Былтыр мюлклени барында да бу битимден 73,2 минг тонна жыйылгъанды. Ол буруннгу жыл бла тенглешдиргенде 42,4 процентге кёпдю.

Шимал-Кавказ федерал округда наша ёсдюрюу бла Къабарты-Малкъар экинчи жерни алады. Алай бла продукцияны 28 проценти бизни мюлкледе битгендиле деп таукел айтырчады.

Быйыл тахта кёгетлени бар тюрлюсю да 17 минг гектардан аслам жерде ёседиле. Ол толусунлай былтыргъы кёрюмдюге келешеди.

Тахта кёгетчиликни юсюнден айтханда, сугъарылмагъан жерледен уллу файда алырча тюйюлдю. Бютюнда промышленный халда кюрешгенле аны къайгъысын этмеселе, качестволу эм бай тирлик алаллыкъ тюйюлдюле. Ол себепден консерва заводла  кёбюсю тамычы эм жауун халда сугъарылгъан амалланы хайырланадыла. Аны ючюн, тахта кёгетле ёсдюрюлген мюлкледе, неда 2,5 минг гектарда тамычы халда сугъарылырча системала хайырланыладыла. Болсада ол  тахта кёгетчиликге бёлюннген жерлени жаланда  15 процентиди.

Айырмалы проектлеге – ахча тутхучлукъ

КъМР-ны эл мюлк министрини орунбасары Тимур Вадахов билдиргеннге кёре,   конкурсда хорлагъанлары ючюн  24 фермер «Агростартап» программагъа кёре грантлагъа тийишли боллукъдула. Ол «Гитче эм орта предпринимательство эм  энчи бир иш башлагъаннга билеклик  этиу» миллет проектге кирген «Гитче эм орта предпринимательствону акселерациясы» регион проектге кёре бардырылады.  

Аны магъанасы эл мюлк продукция чыгъаргъан элчи фермер мюлклеге  къыйматлы проектлерин жашауда бардырыргъа эм болушургъады. Быйыл «Агростартап» бла байламлы   бюджетден 64 миллион сом бёлюнюрюкдю.