«Усталыгъыбызны тутуругъу – иги ниетлилик бла тёзюмлюлюк»

Къайсы усталыкъ да, кесича, хурметге тийишлиди. Болсада ол адамлагъа жандауурлукъ, болушлукъ бла байламлы эсе уа – бютюнда. Кёбюсюнде биз къатыбызда къарар адамлары болмагъанла, сакъатла, къыйын жашау болумлагъа тюшгенле жашагъанларын эсибизге окъуна келтирмейбиз, жарсыугъа. Ала кеслерине заманында чай къайнатып неда дарманларын окъуна ичалмагъанларын да. 

Быллай адамлагъа болушлукъ этип, кеслерини харкюнлюк ишлерин, жашауларын да ала бла байлагъанла да бардыла. Айхайда, аллайла не уллу хурметге, ыспасха да тийишлидиле.

 Ма аллай сейир усталыкъны – социал ишчини – сайлагъанладан бириди Беппайланы Мажитни къызы Мариям да. Ол Нальчикде къартланы бла сакъатланы жумушларына къарагъан араны социал жаны бла болушлукъ этген бёлюмюню специалистиди. Жашлыгъына да къарамай, ишин биледи эм сюеди. Биз, анга тюбеп, ушакъ этгенбиз.

- Мариям, социал ара кимлеге эм къаллай болушлукъ этеди?

- Биз кеслери жангыз тургъан, къарар адамлары болмагъан, къыйын жашау болумлагъа тюшгенлеге, сакъатлагъа, къарт-къарыусузлагъа, ветеранлагъа къарайбыз. Алагъа, сёз ючюн, юйлеринде тазалар зат болса да, быстыр жуууп, итиу салып да болушабыз. Бу жумушланы тындырырча белгили адамларыбыз бардыла. Ала ыйыкъгъа эки кере келедиле кеслери бакъгъан адамлагъа. Андан сора да, арада сантехниклерибиз, медицина жаны бла болушлукъ керек эсе да, сёз ючюн, биз къарагъан биреу сакъатлыгъы ючюн пенсия къуратыргъа сюйсе да, юс кийимлеге ремонт этген специалистлерибиз да бардыла.

Арада юч бёлюм ишлейди. Биз барыбыз да беш жюз чакълы бир адамны къайгъысын этебиз. Хар бёлюмде уа онбешишер специалист барды. Ала, айтханымча, тюрлю-тюрлю болушлукъ этедиле. Коммунал тёлеуледен башлап, юй жумушлагъа, аш-суу хазырлаугъа дери да. Бизни социальный столовабыз да барды. Тизмеге кёре, кимге къаллай себеплик кереклисин билип, аны толтурургъа кюрешебиз.

- Къыйын жашау болумлагъа тюшгенлени, болушлукъ кереклилени уа къалай бла билесиз?

- Биз поликлиникала бла байламлыкъда ишлейбиз да, ала да билдиредиле. Андан сора шахар, эл администрацияла да къарыусузланы тизмелерин жарашдырадыла. Кесибиз запрос да жибериучюбюз. Араны сайты да барды. Керек адам ары кирип къараргъа боллукъду.

Бизде терк социал болушлукъ берген бёлюм барды. Анда ишлеген специалистле берилген адресге кёре барып, анда жашагъанны юйюне келип, жашау-турмуш болушуна къарап, акт жарашдырадыла. Андан сора ала ангылатыу иш да бардырадыла. 

Сёз ючюн, араны ишчилери болушлукъму этерикдиле, огъесе ол адам бек къарыусуз эсе, къартла тургъан жергеми барыргъа сюеди (ол жаланда аны кесини ыразылыгъына кёре этиледи), ма бу затланы барысын да ангылатып, юйретедиле. Пенсиялары тап къуралмагъанла болсала да. Башхача айтханда, къарт-къарыусузланы къолларындан келип, кеслери къараялмагъан жумушларын тынгылы этедиле.

- Сиз кёп сабийли юйюрлеге да къарайсыз. Ала уа кеслерими билдиредиле болушлукъ кереклилигин?

- Ол зат бирден бирге билинип къалады. Кеслери сёлешгенле да бардыла. Сёз ючюн, биреуге барсакъ юйде жумуш этерге, ол не къоншусуну, не танышыны юсюнден айтыр.

Кёп сабийли юйюрлеге столовадан аш да элтедиле. Анда сора да, тюрлю-тюрлю байрамлада аш-азыкъ продуктла бла пакетле да саугъа этебиз. Сёз ючюн, Жангы жылны байрамында.

Быллай юйюрлени юслеринден осуйлукъ бла байламлы бёлюмле билдиргени да болуучуду. Алагъа дагъыда 1 сентябрьге школгъа керекли затланы портфельден башлап дерслик китапларына дери да беребиз. Андан сора да, къагъанакълары болгъанлагъа кроваткала, коляскала да табыладыла. Адамла араны фондуна, сау болсунла, кёп зат келтиредиле. Ала жарагъанла уа табыладыла. 

Былтыр октябрь айда жандауурлукъ ярмарка къурагъан эдик. Алгъадан тюкенледен, жамауатдан тилеп, билдиргенибиз да болгъанды. Иги кесек зат жыйылгъан эди.  Ярмарканы сау кюнню барлыкъ суннган эдик да, эки сагъатны ичинде окъуна жукъ къалмагъан эди.

Адамла кёп зат келтирген эдиле: портфельле, юс кийимле, салкъынлыкъла, дерсликле. Дагъыда къайтарама, сау болсунла, жукъ зыраф болмагъанды. Хар зат кесини иесин тапханды.

Сегизинчи июньда да – Юйюрню кюнюнде – биз жыл сайын сакъатланы, къартланы   Майскийде кёллеге экскурсиягъа элтиучюбюз. Шахарны администрациясы автобус бериучюдю да, аны бла аланы хар бирин юй аллына барып, алай алыучубуз.

Кесибиз къарагъанланы алгъышламай, бир байрамны да къоймайбыз. 23 февральда, 8 мартда, 9 майда да, концертле къурап, саугъала да этебиз. «Единая Россия» партияны бизни республикада бёлюмю, «Жако» фабрика да бек болушадыла. Уллайгъан адамланы кюнюнде да (1 октябрь) аланы барысына да татлы ашарыкъланы бла гюллени саугъа этебиз. Ара билип, кёп сабийли юйюрле, бирсиле да болушлукъсуз къалмайдыла. Мында ишлегенле ариу сёзлерин, жюрек жылыуларын аланы биринден да аярыкъ тюйюлдюле, жаланда билдирген этсинле ансы.

- Адамла арагъа ийменмей сёлешемидиле?

- Билемисиз, бардыла сёлешгенле. Кеслери жукъ айталмай, бирсиледен билгенибиз да болуучуду. Себепликден уялыргъа керекмейди. Кимни не кюн къаллай болумгъа тюшеригин билген къыйынды. Бюгюн сен анга болушсанг, ол аны унутмайды. Тамбла ол да билеклик этерге хазырды.

- Быллай усталыкъны сайлагъанланы, айхайда, халаллыкъ, жандауурлукъ сезимлери башхаракъды деригим келеди. Аны бла бирге тёзюмлюк бла сюймеклик да керек болурла. Сен а алыкъа жаш адамса. Кертисин айтханда, анга къарай, сайлагъан усталыгъынг ючюн хурметге тийишлисе. Къыйын тюйюлмюдю санга кюн сайын къарыусузла, болушлукъ керек адамла бла ишлеген?

- Мен мында ишлегенли юч жыл болады. КъМКъУ-ну социальный иш бёлюмюн тауусханымдан сора келгенме бери. Кертисин айтсам, тынч да тюйюлдю. Болсада сюйюп ишлейме. Бизни усталыгъыбызны тутуругъу, баям, тёзюмлюк болур. Ансыз не хазна барыр ишинг.

Биринчи кезиуде аланы бирлерини юйюнде болсам, артда кёп сагъыш этгенме, адамны жашаууну магъанасы неди деп. Биз уллайгъанлагъа барып къараргъа кюрешгенликге, ала сабийлерин излейдиле. Аллайланы арасында жашлары-къызлары узакълагъа кетип ишлегенле, жашагъанла кёпдюле. Сабий да сюймейди, анга бир башха тиширыу аналыкъ этерге кюрешсе. Къартла да тюз алайдыла, сабийле кибикдиле. Аланы сюерге, къайгъырыргъа керексе.  Балаларына термилгенлерин ангыларгъа да.

Иши бла байламлы ким да эте болур бир сагъыш. Мени уа жашларын, къызларын, умут юзмей, сакълагъанла мудахландырадыла. Ким биледи, ол жашаумуду, къадармыды? Огъесе аланы биз кесибизми къурайбыз. Къалай-алай эсе да, ышаннганны умутун юзерге эркинлигибиз жокъду. Кесибизни аланы орунларына сала да билирге керекбиз.