«Сабийлени хурметлери эм сюймекликлери манга эм сыйлы саугъады»

 «Ол ишин жюреги бла сюйген, башланнган классланы окъутууну методикасын тынгылы билген устазды. Хар сабийге энчи эс бурады, огъурлуду, жууаплыды. Сайлагъан ишинде айныргъа кюрешеди, излеуню жолундады, юйретиуде эм ёсдюрюуде психология-педагогика амалланы уста хайырланады. Дерс бериуде информация-коммуникация эм сабийлени саулукъларын аягъан технологияланы сингдиреди, классдан тышында ишни да сейир бардырады», - бу сёзлени Бедикни орта школуну администрациясы башланнган классланы устазы Жанатайланы Мадинаны юсюнден характеристикада  айтханды.

Урунуу эм жашау жолуну, сабийле бла ишини юсюнден а устаз бизни бла ушагъында билдиргенди.

- Мадина Хызыровна, устазны ишин не мурат бла сайлагъансыз?

- Биринчи устазым Шауаланы Зайнаф Ахматовнадан юлгю алып. Ол огъурлу, аны бла бирге уа сабийле юйретилген материалны иги билирлерин къаты сурагъан педагог эди, аны дерслери сейир ётгендиле, эсде къалгъандыла. Мен да андан кёргеними къайтарыргъа итиннгенме.

- Мектепге жолугъуз а къалай болгъанды?

 - Къабарты-Малкъар педагогика училищены (колледжни) бошагъанма, «башланнган классланы устазы», «малкъар тилден бла адабиятдан устаз» деген квалификация берилгенди. Мектепге тюз да окъуудан сора келмегенме, иги кесек заманны Нальчикде сабий садда уруннганма, битеулю педагогика стажым 23 жылды.

- Башха усталыкъгъа уа тартылгъанмысыз?

- Тюзюн айтханда, угъай. Школда ётдюрген битеу жашауумну ичинде окъуна бир башха жерде ишлерик эдим деп эсиме да келмегенди. Башланнган классланы юйретип тебирегеним бла муратым да толгъанды. Биринчи устаз болгъан къаллай уллу жууаплылыкъ салгъанын толу ангылайма. Инсанны артдагъы жашауу бу кезиую бла къысха байламлыды.

- Сиз кесигиз окъугъан бла заман бла тенглешдиргенде, окъутууну бусагъатдагъы системасы къаллай бирге тюрленнгенди?

- Билим бериуню федерал къырал стандарты кийирилгени бла, айхайда, тюрлениуле болгъандыла. Этилген жангычылыкълагъа кёре, бюгюнлюкде сабийлени окъутуугъа эм юйретиуге башха тюрлю къарайдыла. Мен ала логика жаны бла сагъыш этерлерине сакъма, хар сабийни фахмусун эм онгларын эсге алама. Аланы чыгъармачылыкъ ишге сейирлерин къозгъаргъа кюрешеме, аны ючюн башха-башха болумланы къурайма, гитчеле тышындан болушлукъ сакъламай, салыннган борчланы кеслери тамамларгъа юйренирлерине, тири болурларына къайгъырама.  

- Баям, аны ючюн дерсден тышында ишни да бардырыргъа керекди?

- Тюзсюз. Окъутуу-юйретиу ишни сабий кесин тюрлю-тюрлю болумлада сынарча, сёз ючюн, поделкала ишлеуде, художестволу чыгъармачылыкъда, жырлауда, бардырама. Байрамла, викторинала, интеллектуал оюнла эм башха жарыкъландырыу эм булжутуу мероприятияла къурайма. Алай бла бала кесин жетишимли адамча сезеди, къууанады, учунады. Ала барысы да гитчелеге окъууда бийик кёрюмдюле болдурурларына, хунерлерин айнытыргъа себеплик этедиле.

- Сиз оюм этгенден, сабийле бла ишлегенде бегирек неге эс бурургъа тийишлиди?

- Кеси заманында Лев Николаевич Толстой былай айтхан эди: «Устаз кесинде ишине бла сабийлеге сюймекликни бирикдире биле эсе – ол чынтты устазды». Мен ишими, сабийлени да жюрегим бла сюеме, аланы хар бири бла бир тил табаргъа итинеме. Мен ойлагъандан, сабийле дайымда жангы билим алыргъа къызынырча дерсде тынчлыкъны болумну къураргъа тийишлиди. Ол мурат бла интернетде да сейир къошакъ материал излейме. Окъуучуларым айтханымы сейир эте толтурсала, мен да къууанама. Сабийлени хурметлери эм сюймекликлери манга эм сыйлы саугъады.

- Нёгерлеригизге уа къаллай насийхат этерик эдигиз?

- Школдача сейир, зауукълу, жарыкъ сезимледен толу жашау бир жерде да табыллыкъ тюйюлдю. Бизге бир жерде туруп турургъа жарамайды, тохтаусуз алгъа барыргъа, билимибизни кёбейтирге, ёсерге керекди. Тюненеден эсе бюгюн бютюн жетишимли, билимли болургъа борчлубуз.

- Ишигизде сиз ушаргъа сюйген адамла кимледиле?

- Бирге уруннган нёгерлерим, тамата устазларыбыз. Аланы хар бири да мен устаз болурума къошумчулукъ этгендиле. Усталыкъны сайлагъанымда кеслерини юлгюлери бла тюз жолну айырыргъа болушхан адамла, болушлукъларын къуруда сезип тургъан ишчи нёгерлерим ючюн къадаргъа ыразыма.

- Бош заманыгъызны уа къалай ётдюресиз?

- Ол алай кёп болмаучуду. Юйюрюбюзде 7-16-жыллыкъ 4 сабийибиз барды, аланы хар бирине да эс бурургъа керекди. Алгъа заманлада волейбол ойнагъанма, бусагъатда къолдан усталыкъланы сюеме.

- Эм уллу муратыгъыз?

- Сабийлерим бла окъуучуларым насыплы болур ючюн хар не да ахшы къуралырын сюеме: ала ёхтемленирча Ата журтлары, толу юйюрлери, керти тенглери, тынгылы билимлери бла сюйген ишлери. Белгилисича, сабийле –жашауну гюллеридиле, ала бла ишлеген уллу къууанчды. Окъуучуларым жетишимли, абадан кезиулеринде адамлыкъны багъалагъан инсанла болурларына ийнанама.