Ауругъан адам ичгини мардасын оздурмаса игиди

Къанында бал тузу мардадан кёп болуп ауругъан адамгъа кёп чеклениу барды - ашда болсун, ауур ишлени тамамлагъан кезиуде да. Терк эсиртиучю ичги жаны бла уа къалайды болум, дегенле да болурла. Алагъа жууап излей,   медицина жаны бла  белгили  журналлада басмаланнган билдириулени беребиз.

Бек алгъа, ичгини чекден озгъан ёлчемин тохташдырыгъа керекди. Эсиртиучю ичгини чекден оздуруп хайырланыу саулукъгъа заранды - ол шартны сахарный диабетден ауругъанла бир заманда да унутмазгъа керекдиле. Алай эсе да, инсулинни неда къанда бал тузну азайтырыкъ дарманланы ичиучю  инсан аракъыны байрамлада, башха къууанчлада аз ичсе окъуна, аны ахыры  иги бла бошалмазлыгъын ангыларгъа керекди.  

Спирт бауурну тийишлисича ишлеуюне чырмаулукъ этеди глюкозаны чыгъарыргъа, ол «кючню къыстытыгъыча» сакъланнган жерден. Къанда бал тузну азайтырыкъ дарманланы ичген кезиуде бир, эки стакан аракъыны ичсе, диабетден ауругъан адам гипогликемиядан - къандагъы глюкозаны мардадан эсе терк азая баргъаны - эсин аудурургъа  да боллукъду.

Аракъыны ичгенден сора къандагъы глюкоза терк окъуна угъай, бёлек сагъатдан сора азаяды, бир-бирде уа гипогликемия спиртли затны ичгенден сора 24 сагъатны ичинде арт болжалгъа салыннган гипогликемия 24 сагъатны ичинде къайсы заманда да айнып башларгъа боллукъду. Аллай болум асламысында кече арасында неда эрттенликде болады, гипогликемияны биринчи шартлары билинмей къалгъанда, адам мыртыскы жукъугъа хорлатады, ол а эсни тас этиу бла бошалыргъа боллукъду. Аны бла бирге адам эсирип тургъан кезиуде кесини болумуна тюз багъа бералмайды.

Къанда бал тузну мардасын къозгъаргъа боллукъ ичгиле эки къауумгъа юлешинедиле. Биринчисине спиртни 40 градус чакълы бир болгъан ичгиле адамгъа «къоркъуусуз» боллукъду сутканы ичинде 50-75 миллилитрни ичсе (тиширыулагъа - аллындагъы ёлчем, эр кишилеге - артындагъы ёлчем).

Экинчи къауумгъа спиртлери аз болгъан (10-12 градус) ичгиле киредиле, ол санда углеводлары болгъанла да. Диабетден ауругъанла ичерге жарарыкъ затла 10-12 градуслары болгъанладыла, углеводлары бла. Диабетден ауругъанла бал туз къошулмагъан «къургъакъ» ичгилени ичерге боллукъдула, сёз ючюн  бир литрге 30-50 граммдан кёп бал туз къошулмагъан чагъыр.

Условный халда алып айтсакъ, диабетден ауругъанланы суткагъа мардалары 250-300 миллилитр чагъырды неда 300-500 миллилитр сыра. Андан оздурмагъыз, деп бек къаты айтадыла врачла.

Сахарный диабетден ауругъанла аракъыны «къоркъуусуз» ёлчемде хайырлана эселе да, магъаналы болгъан бир бёлек марданы уа билирге керекдиле. Ала къандагъы глюкозаны къоркъуулу секириуюн, башхача айтханда, энишге бла ёрге барыуун тохтатырыкъдыла.

Тюрлю-тюрлю ичгилени ичерге боллукъду бир бёлек магъаналы жорукъла бла. Ала къанда болгъан глюкозаны къоркъуулу мардасын артыкъ бек энишге неда ёрге тепдирмей, секириулеринден къорууларыкъдыла.

Эсигизе салайыкъ,  диабетден ауругъанла ичгиден сора углеводлары болгъан ашланы - картофну, ётмекни, булка затланы ашаргъа керекдиле. Гипогликемиядан ауругъанланы биргелерине терк эриучю углеводла болургъа керекдиле: тёрт кесек (5-шер грамм) бал туз неда 200 миллилитр жемиш суу, неда суусун глюкоза терк хайырланылады. Ичгини ичгенден сора къанда къаллай бир глюкоза болгъанын глюкометрни болушлугъу бла билирге керекди.

Эсиртиучю ичгилени къанда бал тузну азайтханларын эслеген ауругъанланы бир-бирлери багъыучу дарман халда хайырланыргъа кюрешедиле, инсулиннге къажау халда окъуна да. Врачла уа алай бир заманда да этмегиз, дейдиле.

Башында айтылгъанына кёре, аракъы жангыз кеси къанда бал тузну азайтырыкъ тюйюлдю. Адам углеводланы ашай эсе, ичгини ичсе, аны къанындагъы глюкоза азайырыкъ тюйюлдю. Ауруу уа терк айнып барлыкъды.

Дагъыда семиз адамлагъа кючлю ичгилени ичмегиз, дейдиле врачла, артыкъда ала диабетден ауруй эселе, нек дегенде ала иги да калориялыладыла неда бир грамм спиртде жети килокалория барды. Алайды да, 100 грамм аракъы, ол жаны бла алып къарасакъ, акъ ётмекни алты кесеги чакълы бирди.