Жюрекге асыу берген эсгериуле

Бу эртте болгъан ишди, алай бюгюн эсиме тюшюп жазгъанлыгъымды. Бир кюн, мен ишде  тургъанымлай, урушну,урунууну да ветераны Иван Полищук келеди. Ол къагъыт жумушла бла жокълагъанды мени. Ол  айтханны мен , табып, жарашдырып бердим. Андан сора: «Сен къайданса, Разият?»- деп сорду . Мен  Тёбен Чегемденме дегенимлей, кете тургъан киши, кёзлери да жылтырап кертими айтаса ,деп, келип артха шинтикге олтурду.

«Тёбен Чегемни мен бек сюеме,-деди,- аны  къалай аламат адамлары бардыла! Кёп жыл мындан алгъа мени Тёбен Чегемни энди къуралгъан жетижыллыкъ школуна жиберген эдиле ишлерге . Анда не парта, не класс къанга,не окъуу китап  жокъ эдиле. Сабийле узун шинтикледе олтургъандыла... Аны себепли школгъа керекли затланы кесибиз алыргъа кюрешгенбиз.

Школну терек бахчасы бар эди, анда алмала,кертмеле,эрикле  ёсгендиле.Ол бахча школну таматасыныкъыды дейдиле, алай биз, устазла, андан алгъан кёгетлеге кечинип, иш хакъыбызгъа уа колхозну мастерскоюнда он жараулу парта бла класс къанга ишлетген эдик. Жангы окъуу жылны тап башлар ючюн, дагъыда къауум затла да алгъанбыз  сатып, тилерге да тюшгенди.Мени насыбыма, танышларым кёп, кими къурулуш материалла, кими китапла, къагъыт, башха  керекли затланы тапдыргъандыла.  Барысындан да къыйын  а ма аланы   Тёбен Чегемге келтирген болуучу эди. 
    
Къыйын заман эди, алай мен ол элдеча бир-бирге эс тапдыргъан, билеклик ,тенглик этген кёп жерде кёрмегенме.Тёгерекни ариулугъу , санларынгы тирилтген таза хауа, кече уа черекни,бешик жырча, жукълатхан тауушу кюч къарыу бергендиле. 

Лячинкъаяны букъу жолу бла, ауур жюкле да кётюрюп, аз бармагъанбыз. Энди ауама деп  тургъанынглай, таргъа кирсенг, тёгерекде къудуретге къарасанг, таза хауа бла терен солусанг, жюгюнг да женгил кёрюнюп къалыучу эди. Ахматланы шауданларындан къанып, алайда солусанг, ол, дарман сууча санларынга къарыу бергенди, сора андан ары тири атлап баргъанбыз.

Олсагъат жаланаякъ сабийле, жетип,жюгюнгю алып,къууанч тыпырлы болуп, школгъа жетдирир эдиле.Ма алай, ол сабийлени, эллилени да болушлукълары бла биз школну мекямын тап халгъа келтирген эдик.Орунладан биринде ийнекле туруучу эдиле да, аны да тазалап, акълап,пионерлеге отоу жарашдыргъанбыз. Школ арбазда, тёгерегин бегитип,спорт майдан да къурагъанбыз.

Бир талай жыл мындан алгъа уа, - деп бардырады хапарын  мени ушакъ нёгерим, -Тёбен Чегемни бир кёрейим деп, ары барама. Алгъын да жокълаучу эдим аны, алай бу жол машинабыз сыйдам асфальт жол бла элтеди бизни, жаш заманларымы эсге сала. Алай таныялмайма - жангы ишленнген юйле , алада жашагъанла да – башхала.  Энди заман да ,жашау да, анга кёре адамла да тюрленнгендиле. Алай  Тёбен Чегем жюрегиме терен сингенди да,  элни адамына,жашаууна да эртте заманлада кёз къарамым бла къарагъанма. Ол эртте заманларым эсиме тюше,жол нёгерлериме ушакъ жёнгер да болмай , тынгылауну басып , тансыгъымы алыргъа кюрешгенме...».

Къонагъымы ашыргъандан сора, мен да сагъышлагъа батылдым: « Хау, Чегем аузу кимге да къучагъын кенг  кереди , инсаны , хауасы , къудурети да бери келген адамгъа жарыкъ тюбейдиле. Бу жерлеге бир келген, экинчи , ючюнчю, андан ары  келирге сюеди. Да хау, Чегем чучхурла ,мукъладисча къарамынгы тартханлай турадыла. Къаяла ичлеринден чыкъгъан таза суула уа, деменнгили таула уа…  Бери биринчи келген кесин жомакъа тюшген сунады. 

Мында дуниягъа белгили Къайсын туугъанды , аны ата юйюне элтген жол , хар бирибизге да жууукъду.  Анда "Къайсыннга жюз атлам" деген айтхылыкъ хунаны кёрген а тамашагъа къалмай къалмайды. Ол бизни жюреклерибизни къалай къууандырады… 

Мен не заманда да кесими анда туугъаныма ёхтемленеме. Урушну, урунууну да ветераны,  республикада аты айтылгъан, даражасы жюрюген Иван Полищукну,элими, аны адамларын алай махтагъаны, багъалагъаны  уа манга  бютюнда хычыуун кёрюннгенди. Бюгюн, бюгече да эсиме тюшселе аны  ариу сёзлери, жюрегиме бал жакъгъанлай болама.

Шауаланы Разият.
Поделиться: