Ёсюуню кёрюмдюлю шартлары

Эл мюлкде уруннганлагъа танг болушлукъ

КъМР-ни Эл мюлк министерствосундан билдиргенлерича, былтыр республиканы   агропромышленный  комплексине  къыралдан танг кесек болушлукъ этилгенди.  Ол санда  битимчилик бла малчылыкъ бёлюмлени, мелиорацияны, аш-суу,  жарашдырыучу  промышленностьну эм гитче биригиулеге бла эл мюлк  кооперацияла - 2,438 миллиард сом эм  эл мюлк жерлени айнытыргъа да 553,3 миллион сом  бёлюннгенди. 

Саулай алып айтханда, къыралдан болушлукъну  1101 инсан алгъандыла. Аладан   801-ри неда 72,8 проценти  элчи фермер мюлкле бла энчи предпринимательледиле. Эл мюлк организацияладан да 283-не  берилгенди, ол да 25,7 процент болады.    Андан сора  да, эл мюлк кооперативлени, илму,  билим бериу учрежденияланы, агропромышленный комплекслени да 17 заявлениялары неда 1,5 проценти  къабыл этилгенди.  

Теплицалада танг кесек  тахта кёгет  ёсдюрюледи

Къабарты-Малкъарда былтыр  мюлклени барында да теплицалада 24 минг тоннадан аслам  тахта кёгет ёсдюрюрлгенди. Ол буруннгу жыл бла тенглешдиргенде 101,3 процентге кёпдю. 

Сагъынылгъан амал бла кёбюсюнде томатла саладыла. Андан къалса  наша эм башха тахта кёгетле  битдиредиле. Бюгюнлюкде  теплицаланы танг кесеги, неда 60 проценти  элледе энчи иеликлени жерлеринде  орналадыла. 

 Малланы бла юй къанатлыланы санына къошулгъанды

Шимал-Кавказстатны эсеплерине кёре, быйыл Къабарты-Малкъарда эл мюлклени барында да  тууарланы, ууакъ малланы эм юй къанатлыланы санына танг къошулгъанды.  

Алай бла бусагъатда мюлкледе бла арбазлада  272,3 тууар саналады, аладан  139,4 минги  ийнекледиле. Къойла бла эчкиледен да 410,5 минг баш барды эм юй къанатлыладан да, 4,2 миллион чакълысы  саналады.

Терек бахчалыкъ тири айный барады

Бу кюнледе Къабарты-Малкъарны   аграрчылары къыстау жемиш терекчикле орнатып кюрешедиле. Тийишли ишле 150 гектар тенгли бирде тамамланнгандыла. Саулай алып айтханда, быйыл республикада 1,5  минг гектар терек бахчачылыкъ салыр мурат этиледи. Ол толсунлай былтыргъы кёрюмдюге келишеди. 

Бюгюнлюкде республика толусунлай кесин  терекчикле  эм башха материалла бла   да жалчытырчадыла. Регионда  зыгытчыкъланы  сертификатлары болгъан онбеш питомник ёсдюрюп кюрешедиле.   Былтыр ала алма бла  кертмеден рынокда юч миллон терекчик сатхандыла.  Андан бир миллионнга жууугъу   тыш регионлагъа ашырылгъанды.  Бусагъатда республикада терек бахчачылыкълагъа 25 минг гектар жетеди, аланы ючден экиси тирлик бергенледиле.

Эсге сала айтсакъ, бир къауум жылны Къабарты-Малкъарда  терек бахчачылыкъ бла беш алчы регионну тизмесине киреди. 

Жаз башы кезиулю ишле барадыла

Бюгюнлюкде  Прохладна, Май эм Терек районлада сабанчыла жазлыкъланы минг гектарындан асламгъа урлугъун чачып бошагъандыла.  Терк районну аредаторлары бирсиледен тирирек болуп, мартны аллында окъуна  жаз башы кезиулю ишлени башлагъандыла. Биринчи кюнледе  окъуна ала  танг кесек жерге  жазлыкъ арпа эм  картоф да  салгъандыла.  

Быйыл республикада  жазлыкъ сабанлагъа 220 минг гектар чакълы бёлюннгенди. Аланы кёбюсюнде мирзеу, нартюх,  къудору   орнатыллыкъды. Аны бла бирге  чеплеу азыракъ салынырыкъды,   тахта кёгетле, картоф бахчала уа  былтыргъы чеклеринде сакъланырыкъдыла.   

Аны бл бирге бюгюнлюкде  кюзлюк сабанланы да  20 минг гектарына семиртгичле себилгендиле. Аланы болумлары аман тюйюйлдю, ол себепден арендаторла  иги тирлик алыр муратлыдыла.  

Жерчиликде уруннганла энчи техникалары бла оборудованияларын да  жангыртырча  аслам эс бурадыла. Быйыл да жыйырма жангы энчи техника алгъанды. Ол санда 13-трактор, 1- мирзеу оргъан комбайн эм 6 башха техника. Къолларында эркин ахчалары болмагъанла  лизинг амалны да хайырланадыла. Аны себеплиги бла сагъынылгъан кезиуде мюлклеге  тогъуз  эл мюлк техника берилгенди.

Эл мюлк жерлени буздан къорууларча

Быйыл Къабарты-Малкъарда эл мюлк жерлени (терек бахчачылыкъланы) буздан къорууларча 30 миллион сом бёлюнюнрюкдю.

Анга кёре  КъМР-ни Эл мюлк министерствосу бла Шимал Кавказны аскер службасы тийишли келишим этгендиле.

Эсге сала айтсакъ,  республикада буз урургъа къоркъуулу кезиуге жаз башы бла жай саналады. Аскер службадан билдиргенлерича, республикада буз булутланы  чачхан 36 пункт барды, бюгюнлюкде ала  борчларын толтурургъа хазырдыла. Арт жыллада аланы хайыры бла 481,4 минг гектар чакълы жерни къорууларгъа  онг табылгъанды. Ала  эл мюлкге бёлюннген жерледен тышында  энчи арбазланы эм социал инфраструктураны да  объектлерин къоранчладан сакълайдыла.