Мал ауруула: къоркъуулу чечек жайылмазча

Россельхознадзорну Шимал Кавказда регионла аралы управлениясы ууакъ малла тутханлагъа, къойла эмда эчкиле жукъгъан чечек ауруу жайылып башлагъаныны юсюнден билдиреди.

Бу ауруу бек къоркъуулуду, аны кесин да Poxviridae вирус къозгъайды. Анга жукъгъан малланы халлери осал болады: солуулары къыйын айланады, бурунларындан, кёзлеринден мылы келеди, кёз башлары басады, терилери чапырады. Чечек юч-онтёрт кюнню ичинде кюч алады. Бек осалына кетсе, малланы ючден экиси къырыладыла. Сау къалгъанлада уа анга иммунитет чыгъады.

Чечекни аны бла ауруп бошагъан малла жаядыла асламысында. Вирус мал аш, жюн, тюк, топуракъ, суу бла кёчеди, транспортну, оборудованияны юслеринде да сакъланады. Дагъыда аны къан ичген къурт-къумурсхала эмда губула да жаядыла. Уллу, гитче деп айырмайды ауруу. Анга къойланы бары да жугъаргъа боллукъдула. Бегирекда кюзде эмда къышда, иммунитетлери осалыракъ болгъан кезиуледе. Тышында уа вирус бир ненча айны жашайды, къоркъуулугъа саналып турады.

Малны хали осал болуп башлагъанын эслесегиз, мычымай ветеринария службагъа сёлешип билдиригиз. Ала тинтиулени бошагъынчы малланы сояргъа, мюлкден тышына сют, жюн, эт, аш чыгъарыргъа жарамайды. Ауруулу мал берген хар нени да кюйдюрюп къурутургъа керекди. Анга жугъаргъа болур деген хайыуанланы уа бир жанында тутаргъа тийишлиди.

Специалистле айтханларыча, къойланы эмда эчкилени чечекден тынгылы бакъгъан дарман бюгюнлюкде жокъду. Аны себепли ауругъан хайыуанланы ышанларына кёре багъадыла. Эм биринчиден, башха малладан айырадыла, къургъакъ, жылы жерге кёчюредиле. Аш эмда таза суу бла жалчытадыла.

Мюлклеге, предприятиялагъа чечек келмез ючюн, алада профилактиканы тынгылы бардырыргъа керекди. Биринчиден, маллагъа чечекге къажау вакцина салыргъа керекди. Ала тургъан орунланы да тазалыкъда тутаргъа тийишлиди. Алагъа ветеринарла къарап турургъа керекдиле. Малланы жаланда тийишли документлери болгъанларын сатып алыргъа жарайды.

Бу аурууну къозгъалгъанын неда малла къырылып башлагъанын эслегенле, мычымай республиканы ветеринар службасына неда Россельхознадзорну Управлениясына сёлешигиз.

Улбашланы Мурат хазырлагъанды.