Ахча реформаны тарыхыны бетлери

1947 жылда 14 декабрьде Совет Союзда «Ахча реформаны бардырыу эмда аш-азыкълагъа бла промышленность товарлагъа карточкаланы кетериу» Бегим къабыл этиледи. Аны бла Уллу Ата журт уруш башланнганында кийирилген карточка системаны болжалы чыгъады.

Министрлени Советини эмда ЦК ВКП(б)-ны сагъынылгъан документинде айтылгъаннга кёре, организациялада эмда гражданланы къолларында болгъан ахчаланы бары да 1947 жылда чыкъгъан жангы тюрлюлерине алышындырылыргъа керек эдиле. Кеслери да 1:10 мардагъа кёре.

Къолдан-къолгъа берилмей жюрюген ахча табыракъ халда алышына эди. Сёз ючюн, юч минг сомгъа дери вклад алайлай къалгъанды. Ол он минг сомгъа жете эсе, 3:2 курс бла алышына эди. Андан кёп болгъан къыстырыкъны уа юч юлюшге бёлгендиле. Биринчисин (юч минг сомгъа дерисин) сомун сомуна алышхандыла. Ызы бла жети минг сомну 3:2 мардагъа кёре. Андан артыгъын а 2:1 коэффициент бла.

Карточкаланы кетерирни аллында товарланы багъалары кётюрюлген эдиле. Артда (1948-1953 ж.ж.) аланы азайтып тургъандыла. Ол да адамланы жашау болумларын игирек этгенди.

Дагъыда къырал займланы излемлери тюрленедиле. Багъаланы уллулугъу уа алгъынча къалады: сомну къыралны ичинде эмда тышында курсу жеринде турады, аны алтын бла тергелген ёлчеми да тюрленмейди.

Бу реформа СССР-ни экономикасына бек уллу хайыр келтиргенди дерге боллукъду. Ахчаны ёлчеми 2,5 кереге азайгъаны, сомну даражасын кётюрген эди. Артда жети жылны ичинде багъала да 47 процентге тюшген эдиле.

 

Улбашланы Мурат хазырлагъанды.
Поделиться: