Жазыуну алдаулукълары

Огъары Малкъардан Алибекланы Мустафаны атасы  Алий саудюгерчи эди. Узакъ жерлеге барып, къумачла, патеген чыракъла эм адамланы жашауларында керек боллукъ кёп башха затланы келтирип, сатып тургъанды. Элни башына жууугъуракъда, черекни онг жагъасында, ташдан уллу юйле, журтла да ишлегенди.

Алийни юй бийчеси Мокъаланы Мингсом эди. Быланы эки жашлары бла эки къызлары да болады. Революциядан сора, ара мюлкле къуралып тебирегенде, юйню иесин кулакга чыгъарып, тутмакъгъа ашырадыла. Журтларыны асламысын сыйырып, колхоз складла этедиле. Отуз сегизинчи жыл а жашладан кичилерин тутуп кетедиле. Ол да андан къайтмайды.

Мингсом экинчи кере Цораланы Ахматха эрге чыгъады. Аланы дагъыда эки жашлары болады. Алай быланы жашаулары да тынчлыкълы тюйюл эди. Озгъан ёмюрню отуз бешинчи жылында кулакга чыгъарадыла. Мустафагъа тиймейдиле. Мингсомну жангы юйюрю бла Узбекистаннга Ташкент областьха иедиле.

Мустафа уа тюрлю-тюрлю организациялада ишлей турады. Отуз сегизинчи жыл аны Москвагъа бийик партия школгъа жибередиле. Анда къыралны кёп миллетлерини келечилери окъуй эдиле. Мустафа анда дюгерли къыз Анна Гудиева бла танышады. Жаш адамла бир-бирлерин жаратадыла. Окъууларын бошап къайтхандан сора, экиси да бир юйюрлю боладыла.

Жаш специалистлени Урван районнга ишлерге жибередиле. Шёндюгю Нарткъала, алгъыннгы Докшукинода партия ишни бардырадыла. Бир - бирлерин ангылап, хурмет этип, ариу жашайдыла.

Алай узакъ бармай уруш башланады. Аны биринчи айларында окъуна Мустафа къазауатха кетеди. 669-чу жаяу аскер полкну санында пулемётчу  болуп уруш этип тургъанды. Курск дугада бардырылгъан сермешге да къатышханды. Сол бутуна окъ тийип госпитальда да кёп жатханды. Анда  иги болгъандан сора аскер бёлюмюне къайтханды. Аны санында кёп сермешлеге къатышханды.

Ротаны старшинасы Алибек улу 1945 жылда, немис-фашистле ууатылгъанларындан сора, кёкюреги орденле бла майдалладан да толуп, юйюне къайтады. Юй бийчеси Анна уа, гитлерчиле Къабарты-Малкъарны жерин алгъанларында, партийный болгъаны ючюн, жанына къоркъуп, ата юйюне – Осетиягъа кетеди. Бу жерле жаудан азатланнгандан сора, ызына къайтып, ишинде уруна болады.

Мустафа журтуна къайтхандан сора халкъына келген къара кюнню да эшитеди, жарсыйды. Алай этер амал жокъ. Экинчи кюн военкоматха барып, эсепге тюшейим дегенде, аны ким болгъанын билгенден сора, бир сутканы ичинде халкъынгы ызындан барыргъа керексе, деп  къоядыла.

Не этерик эди, хорламны алып келген солдат юйюнде бырнак этилип тура эди. Тебирейди жолгъа. Юй бийчесине кюрешеди мында къал  деп, алай ол унамайды. «Сен къайда болсанг да, мени жерим андады»,-деп, уруш башланырны аллында туугъан къызчыкъларын да алып, баш иесини биргесине атланады. Районну къуллукъчулары да келип: «Сен таулу тюйюлсе, дюгерлисе. Мында къал. Андан да иги иш берирбиз»,-деп бек къаты боладыла. Алай болгъанлыкъгъа, тиширыу аланы айтханларына да къарамайды.

Алгъа Къыргъызстаннга тюшедиле. Фрунзе областьны Ворошиловский районунда бираз турадыла. Артда Мустафа, анасы юйюрю бла Ташкент областьда тургъан хапарын эшитип, ары тебирейдиле. Анда Хобастский районну Баяут-4 совхозунда табады. Туугъан  жерлерине къайтхынчы анда жашап тургъандыла.

Кавказгъа уа 1957 жылда къайтхандыла. Ол заманнга быланы дагъыда эки къызлары болады. Вольный Ауулда жашап, анда консерва заводда ишлегендиле. Мустафа ауруп 1966 жылда  ауушханды. Аны юй бийчеси бек къыйын кюнлеринде да къатындан кетмей  тургъанды. Анна уа 1984 жыл алышханды дуниясын.

Бюгюнлюкде эки къыз аладан къалгъанды. Венера, дюгерлиге эрге барып,  анда турады. Зарета уа Тырныауузда Элбрус районну билим бериу бёлюмюню  къуллукъчусуду. Сабийлерине, туудукъларына къууана жашайды.