Къазауатда туугъан къарындашлыкъны жашауларыны ахырына дери сакълагъандыла

23 февраль – Россейде Ата журтну къоруулаучусуну кюню

Бу суратда  эки жашны уруш байлагъанды, къазауатда туугъан шуёхлукъну ала жашауларыны ахырына дери сакълагъандыла.

Къашхатаудан Къазийланы Хамидни жашы   Мухарбекни (суратда сол жанында) бла Алтутдан Мусарбий Архаговну антлы шуёхлукълары ала совет властьны буйругъу бла Афганистанда интернационал борчларын толтурургъа баргъанларында туугъанды. Женнетли болсунла, экиси да ауушхандыла. Насыпха, урушдан ала юйлерине, ата-аналарына сау къайтхандыла, алай артда, мамыр жашауда, къазауатны ауурлугъун кётюралмай, анда тапхан аурууладан жоюлгъандыла.

Жашла жашауларын энди башлагъандыла. 18-20-жыллыкъла! Алай къаллай мудахлыкъ,  къайгъырыулукъ барды аланы кёзлеринде! Къаллай къыйынлыкъладан, кюйсюзлюкден, сынауладан ётген болурла ала эки жылны ичинде?

Мен Афганистанда урушну ветеранлары бла ненча ушакъ этген эсем да, ала сермешлени, атышыуланы, аскер операцияланы юслеринден сагъыныргъа ахырда сюймейдиле. Аны да ангыларчады. Мухарбек  а урушха 1979 жылда биринчилени санында чакъырылгъан къауумданды. Аны  юй бийчеси Римманы айтханына кёре, юйде урушну юсюнден ол бир заманда да сагъынмагъанды,  бир сёз да айтмагъанды. «Жаланда 15 февральда нёгерлери бла тюбешип, Нальчикде бардырылгъан жыйылыугъа къатышыучу эди. Урушдан къайтханында уа, ёшюню саугъаладан толу болгъанды, алай ол аланы кёбюсюн юлешип къойгъанды, ала манга энди неге керекдиле деп»,-деп эсгереди ол.

Эки жыл. Къалай кёпдю ол мамыр жашауну кезиуюнде урушдан жашын сакълагъан анагъа. Мухарбекни анасы Зухура да тёзалмагъанды быллай сынаугъа. Ол тамата жашы Валерий бла аскер бёлюмге атланнган эди. «Ташкентден Шимкентге баргъаныбыз эсимдеди, андан автобус бла аскер бёлюмге жетебиз, бир къумлу жерге. Ары баргъаныбызда, командирле бек сейирге къалгъан эдиле, къалай тапдыгъыз бизни деп. Мухарбек къолундан автоматын кетермей, чакъырсала терк окъуна жолгъа чыгъаргъа хазыр болуп келген эди. Бизге тансыгъыбызны алыргъа жаланда эки сагъат берилгенди»,-деп эсгереди Валерий.   

Мухарбекни жигитлигини юсюнден да аны юйдегилери   Мусарбийден эшитгендиле. Къабартылы жаш урушда эки аягъын да тас этип къайтханды. Мухарбек мени жанымы сакълагъанды. Къазауатда  жаралы болгъанымда, мени къоюнуна алып чыгъаргъанды, кесини жашаууна къоркъуу болгъанына да къарамай, дейчю эди ол.  

Антлы шуёхлукъну жашла туугъан Къабарты-Малкъаргъа къайтханларында да унутмагъандыла. Бир-бирге къонакъгъа бара, бир-бирни жокълай... Биринчи дуниясын Мухарбек алышханды. Ол жашлай кетгенди. Риммагъа, атадан ёксюз къалгъан Танзилягъа бла Къайсыннга билекликни Мусарбий этип тургъанды. «Биз анга Мусса деучю эдик, женнетли болсун. Атасы жюрютген шуёхлукъну Къайсын да унутмагъанды, Мусарбийни ахыр кюнюне дери жокълап тургъанды. Бюгюнлюкде уа Афганистанда урушну юсюнден киногъа къарасам, бизни жашла анда къуллукъ къалай этгендиле, къаллай къыйынлыкъла кёргендиле деп келиучюдю эсиме»,-дейди бизни бла ушакъда Римма.

Мухарбекни аскерчи нёгерлери бла суратлары, «Воину-интернационалисту», «Воину-интернационалисту от благодарного афганского народа», «70  лет Вооруженных сил СССР», «20 лет вывода войск из Афганистана» деген майдаллары эмда СССР-ни Баш Советини Президиумуну  грамотасы – Къазийланы юйюрде бек багъалы затлача сакъланадыла.

Хау, афган урушну юсюнден оюмла тюрлю-тюрлюдюле, алай Совет Союзну битеу республикаларындан Мухарбекча, Мусарбийча жашла къыралыбызны  оноучуларыны буйрукъларын бет жарыкълы толтургъандыла, мамыр афган халкъгъа къолларындан келгенича болушхандыла. Ол дуниялары жарыкъ болсун. Бюгюн жашагъанлагъа уа Аллах узакъ ёмюр берсин.