Излемлерине – энчи магъана

Энчи аскер операциягъа къатышханлагъа, СВО-гъа кеслерини ыразылыкълары  бла баргъанлагъа  бла аланы юйюрлерине болушлукъ жаны бла мадарла баш магъаналыладыла.    Ол жаны бла законодательный база къуралгъанын, льготала тохташдырылгъанларын айтырчады. Бу статьяда уа къыралны жанындан Ата журтубузну къоруулаучуларына къаллай къырал себеплик этилгенин билдирирге сюебиз.

Ветеранны даражасы

 СВО-гъа къатышханлагъа, ол санда Донбассдан аскерчи къауумлагъа да, къаугъаланы ветераны неда сакъаты деген даража бериледи. Кеслерини ыразылыкълары бла къуралгъан аскерчи къауумланы юслеринден жорукъла да тохташдырылгъандыла.  Ала мобилизацияны, сауутланнган къаугъаланы, къазауатны, терроризмге къажау операцияланы,     тыш къыраллада  РФ-ни Сауутланнган кючлерине  салыннган борчланы толтурургъа себеплик этгенлери белгиленнгенди. Бу къауумланы келечилерине да  аскерчини даражасы бериледи эмда ала битеу тёлеуле эм льготала бла хайырланадыла.

 Хакъсыз болушлукъ

 СВО-гъа къатышханла эм аланы юйюрлери кеси ыразылыгъы бла къатышханны статусун тохташдыргъан, тёлеуле алгъан, кредит каникулла бла хайырланнган, борчларын кетертген кезиуледе, хакъсыз юридический болушлукъ алыргъа эркинди.  Дагъыда энчи аскер операциягъа къатышхан жан бергенини  неда белгисиз тас болгъаныны юсюнден сорууланы тамамлагъанда болушлукъ бериледи.

 Аскерчи борчун толтургъан кезиуде сакъатлыкъ тапханла усталыкъгъа юйренирге боллукъдула. Къошакъ билим алагъа хакъсыз берилликди. Бу кезиуде къаллай бир къуллукъ этгени эмда аскерден не сылтау бла кетгени тергеллик тюйюлдюле.

 Пенсияда болгъан аскерчиле аскерге къайтхан эселе, ахча алгъаныча ёлчемде тёленирикди. 

Урунуу гарантияла

СВО-гъа мобилизация бла чакъырылгъан инсанланы ишчи жерлери сакъланады. Ала бла урунуу келишим тохтатылмайды, урунуу стаж а экиге кереленеди, ол пенсияны страховой бёлюмю тёленнгенде да эсге алынады.

Аскерчи энчи предприниматель эсе, аны иелигинде болгъан организацияны ышаннгылы адамны башчылыгъына берирге боллукъду. Неда къуллукъ этиуден эркин болгъунчу кезиуге дери эсепде къояргъа да жарайды.

 2024 жылны ахырына дери мобилизация бла къуллукъ этгенле кредит каникулла бла хайырланаллыкъдыла.  СВО-гъа къатышхан инсан жан берсе, неда жаралы болса, ол ышаннгылы адамча къол салгъан кредит келишимни кючю тохтатылады.  Алгъын а бу борчла аны жууукъ адамларына кёчгендиле – юй бийчесине, сабийлерине, ата-анасына.

 Энтта бир себеплик – экзаменни эсеплерине кёре, вузлагъа бюджет жерлеге энчи квота бла кирирге онг барды. Хакъ тёлеп окъугъанла бар эселе уа, ала бюджет жерге кёчерге боллукъдула. Россейни Жигитлерине бла аланы сабийлерине колледжге бла техникумгъа окъургъа киргенде энчи эркинликле бериледиле.

Тёлеуле

СВО-гъа къатышханла бир-бир къырал жумушланы женгиллетилген амал бла толтураллыкъдыла. Сёзге, РФ-ни паспортун алгъанда, машинаны жюрютюрге праваланы тас этип, аланы жангыртхан кезиуде къыралгъа ахча тёлемейдиле.

 Аскерчилени сабийлерин школгъа, сабий садха бир тюрлю чексиз, чырмаусуз аллыкъдыла. Ала солуу лагерьлеге путёвкала бла биринчилени санында жалчытыллыкъдыла. Къырал себеплик энчи аскер операцияны борчларын толтура жан бергенлеге, неда анда тапхан жараладан ауушханлагъа да этиледи.

 Энчи аскер операцияны кезиуюнде жан бергенлени юй бийчелери  къырал  болушлукъ аллаллыкъдыла –  къайтарып эрге чыкъмасала. Алгъын а бу болушлукъ кеслери алларына жашагъанлагъа неда акъылбалыкъ болмагъан сабийлеге къарагъан аналагъа берилгенди.

 Ата журтубузну   къоруулаучусун ёсдюргенлеге (ала жан берген кезиуде) тёлеуле да белгиленедиле. Ол жаны бла закон былтыр къабыл кёрюлгенди. Анга тийишлиликде, бу жорукъ 2022 жылда 24 февральдан сора  ишлеп башлагъанды.

 РФ-ни Уголовный  эм Административ бузукълукъланы кодекслерине тюзетиуле кийирилип, энчи аскер операциягъа къатышханланы аманлагъанла, терслегенле жууап тутарыкъдыла. Былайда сёз Сауутланнган кючлени, аны бла бирге уа СВО-гъа кеслерини ыразылыкълары бла къатышханланы, аскерчилени аллында салыннган борчланы толтурургъа себеплик этген организацияланы бла инсанланы юслеринден барады.

Законлада болушлукъну башха мадарлары да белгиленнгендиле.