Бахсанда къылкъылыланы орадыла

Кёп болмай  Терк, Май эм Прохладна районланы  мюлклеринде кюзлюк будайны бла  жазлыкъ арпаны  оруп башлагъандыла.  Бу кюнледе уа тийишли ишле Бахсан районда да башланнгандыла. Бусагъатда мында  670 гектарда  жазлыкъ арпа кетерилгенди.  Орта эсеп бла алып айтханда, бир гектардан 40 центнер тирлик чыгъады. Жерлени танг кесеги урлукъгъа деп ёсдюрюлгенледиле.   

Арендаторла иги эм бай тирлик алырча агротехника жаны бла   комплексли ишлени болжалындан кеч къалмай тамамлайдыла.  Ол санда «Россельхозцентрни» келечилери берген эсгертиулени толтурадыла. Кезиуюнде  минерал семиртгичле, жукъгъан  аурууладан, къурт-къумурсхадан эм аман хансладан  къорууларча  ядохимикатла да саладыла.

Быйыл къыйын хауа болумгъа да къарамай, кюзлюкле иги битгенлери жерчиликде къармашханлыланы бютюн бек таукеллендиреди. 

Сабанлада болумну тинтирча «Россельхозцентрни» урлукълукъ эм битимлени сакълау жаны бла  специалистле тирлик жыйылгъан заманда апробация бардырырча Бахсан районда да болгъандыла. Аны чеклеринде тышына ашырылгъан  мирзеулени таплыгъына да аслам эс бургъандыла. 

Мониторингни чеклеринде 21,438 гектарда тинтиу ишле бардырылгъандыла, чыгъарылгъан эсеплеге кёре, таза сортлу сабанлыкъла Гостха келишгенлери  белгиленнгенди. 

Хар замандача, араны келечилери къылкъылыланы  фитосанитар болумларына къарагъандыла. Болсада къоркъурча жукъгъан неда башха заран саллыкъ шарт ачыкъланмагъанды. 

Къурт-къумурсханы къоруулауда ахшы болушлукъ

Битимлени жукъгъан аурууладан, къурт-къумурсхадан эм заранлы хансладан къоруулауда   биология  экология жаны бла эм къоркъуусуз амалгъа саналады. Нек дегенде ол толусунлай  энтомопатоген  организмледен къуралады.

 Бюгюнлюкде  «Россельхозцентрни» республикада бёлюмю   энтомофагла чыгъарыу жаны бла  тири кюрешеди.  Ол  кёп жылланы ичинде дайым биопродукциясы бла республиканы танг кесек эл аграр мюлклерин жалчытады. 

Тирликни качествосу адамны саулугъуна хайыр неда хата келтирирге боллугъу себепли,   жылдан-жылгъа биологиялы  амаллагъа   сурам ёсгенлей барады.  Заранлы  ядохимикатланы (пестицидлени) хайырланыу а   продуктланы кёбюсюне уллу  заран жетдиреди.  Ол себепден келир заманда нартюхню гибрид эм татлы тюрлюлери ёсген жерледе толусунлай биологиялы амалла  хайырланылырча мадар этилликди. 

Сагъынылгъан энтомофагла бла республиканы жерчиликде къармашханлары иги шагъырейдиле эм аланы аслам халда салып башлагъандыла. Бусагъатда   «Россельхозцентрни» регионда  биофабрикасы  кёбюсюнде  трихограмм эм  габробракон дегенча  энтомофагла чыгъарады.  

Трихограмм – тёрели битимлени  кёп белгили жукъгъан аурууладан къоруулайды,  габробракон да алтмыш чакълы заранлы  къурт-къхумурсхадан  аламат  сакълайды. Эки тюрлю амал да  жылла бла сынамлы болгъанларын кёргюзте келедиле.