Ариу сёзде ауруу жокъ

Жашау халла

Фатима бла Назир бирге жашагъанлы он жыл бола эди. Къайын анасы Фаття: «Жангызымы тюп этдинг, эшигибизни жапдынг. Сабийинг жокъ, юйюнге нек кетмейсе, юйюнг къурурукъ?», - деп, келинин жилята эди. Ол кетерге угъай демей эди, алай баш иеси: «Мен сени жашау нёгерим бол деп сайлагъанма. Аллах берсе сабий - игиди, бермесе да жокъду хата. Жерингден тепме, мен сенден айырыллыкъ тюйюлме», - дей эди.

- Ананг кюн сайын чимдийди сора уа…

- Алан, сен мени анамамы эрге баргъанса?

- Тёзерге къарыуум жокъду. Къаллай бир тёзерге боллукъду адам? Мен да таш тюйюлме. Кел бу юйню сатайыкъ да, эки фатар алайыкъ бир этажда. Ананг бла къоншулукъда жашайыкъ. Ангылайма, ол туудукъланы сакълай эди. Жангыз сабийини бир башы келир заманлада минг болур деп умуту болгъанды. Алай Аллах бермегенни мен да юзюп алаллыкъ тюйюлме…

Назир анасы бла ушакъ этди.

- Анам, билеме, сен Фатиманы кёрюп болмайса…

- Битеу тукъумубуз да!

- Битеу дуния болса да бизге къажау, мен аны бла айырыллыкъ тюйюлме.

- Нек?

- Къалай ангыламайсы, мен не сени, не аны атарыкъ тюйюлме. Алай Фатиманы кёрюп жашаялмай эсенг, къоншула болайыкъ, юйню сатып, эки фатар алайыкъ.

- Да эки фатарны арасында бир атлам барды да, мен сизни тас а этмейме…школунгдан бошап, сен юйге да атангча къараялмайса…да хо, жашым, сен айтханлай болсун.

- Анам, жюрегинги къыйнама, мени насыпсыз да сунма. Жер башында сегиз миллиард адам барды, ол асыры кёпдю. Бизни саныбыз азаймаса, тёгерекни-башны кирлендирип, ууландырып, жашаугъа жарамазча этип къоярыкъбыз. Керекмейди манга сабий. Болса, не айтырса, къууаныр эдим…сени ючюн окъуна. Алай къадаргъа бойсунайыкъ.

- Фатиманы ата юйю барды, нек кетмейди?

- Мен жибермейме. Ол мени адамымды.

- Оу кюнюм…къуругъан юйюм, сууугъан юйюм…

- Алыкъа бир зат да сууумагъанды, саубуз ючюбюз да, Аллахха шукур. Жангы юйде жангы жашау да башланыр!

Нальчикде аланы юйлерини къатында кёпкъатлы юй ишлене тура эди, анда Назир эки эркин фатар алды. Кёчдюле. Кюнлени бир кюнюнде Фатима: «Назир, бир сабийми алыр эдик ёсдюрюрге? Сууап иш боллукъ эди. Къартлыгъыбызда да - таянчакъ», - деди. Назир, кёп да сагъыш этмей, ыразы болду.

Сабийни юйюне барып, атылгъан балачыкъланы кёргенинде, Фатиманы жюреги чанчды. Ол Ксения Иванованы сайлады. Къайын анасы уа къууанмады.

- Алыкъа ол сабий, кёрюрсе, сизге къаллай кюнле кёргюзтсе да, келин, - деди.

- Нек айтасыз алай жыллыкъ гюняхсыз балачыкъгъа?

- Жыллыкълаймы туруп турлукъду? Ёсер, къаны да кесин билдирир. Тап адам сабийин атарыкъ тюйюлдю. Соргъанмыса, кимди анасы? Атасы уа белгилимиди?

- Угъай, сормагъанма. Ксения бизни къызыбызды энди.

- Алай сун да тур. Билирсиз, ашыкъмагъыз, кимни къызы болгъанын.

…Школ жылла терк оздула. Ксения иги окъуялмай эди, Назир аны бла кюн сайын олтуруп, юй ишин ангылата эди. Саулугъу да къызчыкъны аламат тюйюл эди, жюреги ауругъаны себепли, жыл сайын Москвада багъылыргъа тюше эди. Школдан сора уа башха къыйынлыкъла да башландыла. Къыз юйге келмей, ыйыкъла бла къайда болса айлана эди. Милициягъа, больницалагъа, морглагъа сёлешип, Назир бла Фатима тели болургъа жетише эдиле. Ксения уа бир ай тынчайыр эди, артда уа биягъа жокъ бол да къал… Бир жол, Ксения  кезиулю «жолоучулугъундан» къайтханлай, Фаття кирип келди.

- Къызы, мен биринчиден да сени алгъанларына ыразы тюйюл эдим. Къан нени да хорлайды. Сени ананг да тели эди, баласын атып кетген, атанг а ким болгъанын ол кеси да биле болмаз… Жашымы жюрегин жарыргъа мен къоярыкъ тюйюлме. Чыгъып кет мындан, кимилди! Энди сен бери къайтсанг, мен сени буугъан этерикме!

Ксения зат да айтмады. Алай Назир а: «Анам, иги, аман эсе да, ол бизни къызыбызды. Мен школда ишлеген жылларымда кёп сабийлени кёргенме, ала абына-тюзеле турадыла. Аллах айтса, бизни Ксения да акъылын жыяр», - деди.

- Ол сабий тюйюлдю, жашым!

- Тюнене школну бошагъан сабий болмай кимди? Абыннганлай, юйден къыстагъан тёреми барды? Сакълайыкъ, тюзелир. Тёзюм керекди.

- Сакъла, сакъла…кёрейик, не зат тапсанг да, - деп, Фаття эшиклерин уруп кетди.

Ол кезиуде Ксения аны тапхан анасын излеп башлады. Бир талай айдан тапды. Ол ичгичи эди. Алай Ксения ыйыкъгъа бир-эки кере анга барып, фатарын жыйып, аш этип, алай кете эди. Фатима бла Назир да ол тиширыугъа болушуп башладыла. Ол къыйын ауругъанда уа, Ксения Фатимагъа: «Мама,  мени тапхан тиширыугъа къараргъа мен борчлума…мен алай сунама. Ол мени атып кетгенликге, анады ол. Мен жаланда сени бла атамы сюеме, алай анга да табылгъанды жер жюрегимде. Ол бусагъатда къыйын ауруйду. Фатары уа – жаланда бир отоу, не жууунургъа жери жокъ, аш этерге уа ток печкачыгъы… Шёндю къышда сууукъду ол отоуда…», - деди.

-  Къызым, мен аны къаты ауругъанын билмей эдим. Келтирейик бери!

- Атагъа кесинг айт. Мен айталлыкъ тюйюлме.

- Жарсыма, къызым. Ол «угъай» дерик тюйюлдю.

Кертиси бла да, Назир ол жарлы тиширыуну юйге келтирип, багъаргъа, къараргъа керекди, деди. Фаття уа къаралды: «Энди юйюгюзню ичгичиледен бла кимилдиледен толтуругъуз», - деди. Назир а ол заманда: «Анам, мен «кимилди» деген сёзню энди эшитмейим», - деп  ачыуланды.

Ксения анасыны къатындан кетмей сау жылны турду, ол кюнден-кюннге ёчюле бара эди. Ол кезиуде къыз намаз этип да башлады, анасыны гюняхлары кечилселе, жюрегин да тынчлыкъ бийлесе сюе эди. Ёлюрюню аллында жарлы тиширыу къызындан кечгинлик тиледи. «Мен сени атып кетген къаллай тели эдим! Къалай сезген болмаз эдим сен мени насыбым болгъанынгы?» - деп жиляй эди.

Анасын асырагъандан сора, Ксения медицина факультетге кирирге умут этди. Назир анга репетитор болду. Медицина факультетни бошагъандан сора, наркология диспансерде ичгичиле бла наркоманланы багъып башлады, кеси алагъа болушлукъ этген фонд да къурады. Эрге барып юч жашчыкъ да тапды. Фаття уа энди: «Аллахны кючю уллуду», - дейди, юч жашчыкъ юч жанындан къучакъласала, кесин  дунияда бек насыплы ыннагъа санайды.