Автомашиналада биринчи эришиуле

Жер башында биринчи автомашина эришиуле 128 жыл мындан алгъа ётгендиле. Ол 1895 жылда 13 июньда Францияда болгъан ишди. Анга къатышханла Париж – Бордо – Париж маршрутну (узунлугъу 1200 километр) эки кюнню ичинде болалгъанларыча ол къадар терк ётерге керек эдиле.

Эришиуге 46 адам къатышханды. Аланы машиналарыны тюрлюлери уа сейирге къалдырырча эдиле: 29 – бензин отлукъ, 15- къайнар суу, экиси уа электрокюч бла ишлегенле. Алай бла биринчи жерни Эмиль Левассор (фр. Émile Levassor) алгъанды. Ол бу маршрутну Panhard-Levassor машинасында 24,4 километр/сагъат къызыулукъ бла 48 сагъатха бла 47 минутха ётгенди.

Аны хорламы бошуна тюйюл эди. Бу французлу спортчу кеси да машинала къурау бла кюрешгенди. Тенги Рене Панар бла бирге агъач жарашдырыучу станокла чыгъаргъан фабрикасы бар эди аны. 1889 жылда ала Даймлерни эки цилиндрлик моторуна лицензия сатып аладыла. Келир жыл а биринчи автомашина ишлейдиле. Левассор ол моторну аны аллында орунда орнатханды.

1891 жылда тенгле башха автомашина къурайдыла. Кесин да аслам халда чыгъарып башлайдыла. Алыучула да ыразы эдиле – машина бек тынгылы, къаты болгъанды, эришиулеге да къатышып башлагъанды.

Жарсыугъа, Эмиль Левассор 1897 жылда Париж-Марсель автомашина эришиуледе жаралы болуп ауушханды. Парижде анга эсгертме орнатхандыла. Юсюнде уа аны Париж – Бордо – Париж эришиуледен сора айтхан сёзлерин жазгъандыла: «Шашарча тюз алай эди! Мен бир сагъатха 30 километр къызыулукъ бла баргъанма!».

Суратда Panhard-Levassor автомашинады.