АДАМ АЙТХАННГА ТЫНГЫЛАМАСА…

«Ана кёлю – балада, бала кёлю – талада». Бу нарт сёз бир-бир юйюрледе ата-аналаны бла сабийлени араларында халны тынгылы ачыкълайды.

Ата-анала не кёп къайгъырсала да, сабийлени асламысы аны ангыламайдыла. Жаш адамланы бирлери, аналарыны, аталарыны айтханларына тынгыламай, кечеле бла къайда болса да айланып, кеф этиучю затланы ичедиле. Аланы уа аллайлары бардыла, аны ичгенлеринден сора не айтханларын-къайтханларын, къайры баргъанларын билмезча, адамны башын хайран этген. Аланы багъалары учузду, келтирген хаталары уа – чексиз уллу.

Кеф этиучю затланы ичип эсирген жаш адамла, игиди, аманды деп къарамай, башларына не зат келсе, аны этедиле: ларёкланы, тюкенлени терезе миялаларын ууатадыла, алгъан затларыны багъаларын тёлемей кетедиле. Кеслерини болмаса да, машинала мажарлап, шахар ичинде неда элде, от тюшгеннге баргъанча, аланы къызыу сюредиле, чариш къурайдыла, къызыу жюрюйдюле. Адам ачытырбыз, мал басдырырбыз деп къоркъмайдыла. Такси тутуп, шофёрну къоркъутуп, сюйген жерлерине элтдиртедиле.

Аманлыкъ иш этгенле, эртте-кеч болса да, тутуладыла. Полицияны къуллукъчулары аланы юйлерине билдиредиле. Жарлы ата-анала уа акъылсыз балаларын тутмакъдан къутхарабыз деп, жыйгъан ырысхыларын тёгедиле, къарт башларын учуз этип, жалынчакъла, тилеучюле боладыла. Жарсыугъа, аллай жаш адамланы араларында шахарлада, элледе жашагъан таулула да бардыла.

Не ючюн бола болурла аллай ишле? Бирлери айтадыла жаш адамланы бош заманлары кёп болады, аны къалай ётдюрюрге билмегенден деп. Экинчилери ишлерге иш болмагъандан, дейдиле. Ючюнчюлери жаш адамла кеслерини жашауларына, саулукъларына ат башындан къарайдыла да, аны ючюндю деген оюмну айтадыла.

Мени акъылыма кёре, ючюнчю къауум айтхан тюзюрекди. Нек дегенде жашаугъа сейири болгъанны бош заманы жокъду. Ол жангы зат окъуюм, кёрейим, билейим деп, китапла окъурукъду, телевизоргъа къарарыкъды неда Интернетге кирликди, жангы адамла бла танышыргъа сюерикди, спорт бла кюреширикди.

Жаш адамла иш тапмагъанларыны хатасындан бузулуп кетедиле дегенлени мен тюзге санамайма. Нек? Итиниую, сейири болгъан адамгъа не заманда иш табылгъанды, табылгъан да этерикди. Элде неда шахарда жашагъанла да администрацияланы башчылары жаш тёлю бош заманын хайырлы эм зауукълу ётдюрюрча бир зат да этмейдиле дегенле да бардыла. Ол тюз тюйюлдю. Сиз Маданият юйню полун жуугъаннга бир сорчугъуз, ол не халда къалгъанын солуу ингирден, концертден сора. Неда аллай иш бардырыла туруп, ненчасы, аракъы ичип, бир бирлери бла тюйюшедиле. Аланы араларында уа школда окъугъан жашчыкъла бла къызчыкъла. Аллай затланы кёре, эшите тургъан къайсы къуллукъчу солуу ингирле бардырыргъа, концертле къураргъа унарыкъды?

Школда окъугъан заманларында, ветеранла да келип, урушда, кёчгюнчюлюкде кёрген сынауларыны эм къыйынлыкъларыны юслеринден айтхан заманда, ала, битеу эслерин берип, тынгылай эдиле. Онбиринчи классны бошап, школ эшикледен атлагъанлай, ала башха тюрлюле боладыла.

Аталары, аналары не кёп тырман этип, ариу айтып ангылатыргъа кюрешселе да, кеслери ангылагъынчы, мени акъылыма кёре, ала бир затны да къулакъгъа аллыкъ тюйюлдюле. Сора ата-анала уа не этсинле? Кеслери хыйсаплап, былайда уа былай этсем жарамаз, ушамаз, атамы, анамы жюреклерин къыйнарма деп, акъылларына келгинчи, къайгъы этип, жарсып юйде олтуруп къалай турсунла?

Бу проблема хар адамны да жарсыта болур, мени жарсытханча, алай аны кетериу бек алгъа жаш адамланы кеслерини къолларындады.