Нейтринону жашырынлыкъларына тюшюндюре

Кёп болмай «Наука» телеканал «Меганаука» проетини чеклеринде Нейтрино обсерваторияда болуп, аны ишини юсюнден съёмкала бардыргъанды.

– Биз Бахсан ауузунда орналгъан сейир телескопну – Нейтрино обсерваторияны-юсюнден бериу къурагъанбыз. Кёкге жууугъуракъ болурча, обсерваторияланы тауланы башларында эм башха бийигирек жерледе салыргъа кюрешедиле. Нейтрино уа тёрт километрден артыкъ болгъан къаяны тюбюнде орналады. Алимле ишлерин жетишимли бардырырча - нейтринону тутарча, алагъа тышындан бир тюрлю излучение чырмау салмазгъа керекди. Ол табийгъатда бек аз тюбеген частицады эм къыйын табылады. Анга кёре бир айгъа жетитонналыкъ реакторлада аны жаланда 20-30 кере тинтирге онг чыгъады.    

Бу сейир тинтиулени юсюнден «Эм сейир телескоп» деген фильмге къарап, толуракъ билирге боллукъду, – дейди «Наука» телеканалны илму редактору Иван Семенов.

Съёмка бардыргъан къауумгъа обсерваторияны илму къуллукъчусу Къочхарланы Махти болушханды.  

– Нейтрино обсерваториягъа ушагъан Россейде объект жокъду. Ол 1970 жылда ачылгъанды, аны къураугъа уллу къыйын салыннганды эм иши да бюгюнлюкде эм сейирледен бири болгъанлай къалады. Бу жол къонакъла бизни установкаларыбызны, детекторларыбызны кёбюсюне къараргъа онг тапхандыла. Энди быйыл программаны чыгъарын ашыгъып сакълайбыз, – дейди Къочхар улу.