Сиз а профилактика мадарлагъа жууаплы кёзден къараймысыз?

Коронавирус  бла байламлы жашауубузда уллу тюрлениуле бола барадыла. Производстволаны,  адамла солургъа сюйген кафелени ишлерине жангыдан энчи чекле салыннгандыла. Бирле бу мадарланы тынч кётюре эселе да, башхалагъа ала къыйыныракъ кёрюннгендиле. Кюз келгени, сезион ауруула къозгъала башлагъанлары бла адамладан сакълыкъ жангыдан изленеди. Газет окъуучуларыбыз а салыннган чеклеге къалай къарагъанларын, профилактика мадарланы къалай сакълагъанларын  билир муратда, биз соруу бардыргъанбыз. Бюгюн аланы жууапларын эсгертирге излейбиз.

Чеченланы Бисо, аш этиучюлени Шимал Кавказ ассоциацияларыны президенти:

- Карантин бла байламлы чеклеге жууаплы кёзден къарайма, онг болуп, шахаргъа бармайма. Самоизоляцияны ахшылыгъы – юйдегилеринг, жууукъларынг бла турургъа кёп заман чыкъгъаныды. Сора, энчи юйде жашай эсенг, жумушла да аз болмайдыла, сёз ючюн, бусагъатда бахча ишле къыстаудула.

Юйде тургъанлыкъгъа, аш этмей туралмайма, нек дегенде ол манга жангыз да усталыкъ тюйюлдю, ол мени жашауумду. Битеу къыралда да коллегаларым инстаграммда хакъсыз мастер-классла бардырырча башламчылыкъ этгенме да, ол къабыл кёрюлгенди. Алай бла социальный сетьледе тюзюнлей эфирледе этген миллет эм башха азыкъларымы жашырынларын битеу къарагъанлагъа билдиреме. Аны бла бирге спортну да унутмайма, чабама, велосипедде айланама, кюч излеген  ишле бла кюрешеме.

Мен адамларыбызны сылтаусуз тышына чыкъмазгъа, саулукъларын  кючлерге чакъырама. Жамауатха тёзюмлюк тежейме, бусагъатда ол барыбызгъа да керекди. Кесим жарашдыргъан антисептикни рецептин да билдирирге сюеме: анга 800 грамм спирт, водородну перекиси-300 грамм, эфир жауладан да 10 тамычы керекдиле. Аланы къатышдырыгъыз, эки кюннге холодильникге салыгъыз. Ичерге жарамайды, къолланы, юйде затланы тазаларгъа боллукъду. 

Гузиланы Зурият, экономист:

- Бир жанындан, карантин мадарла  ахырына дери ойламай этилген сунама. Нек дегенде  къырал халкъы юйде тургъан заманда аны мюлк-ахча жаны бла кереклерин жалчытыргъа тийишлиди - къыйналгъан адамла бардыла, ала жарсыуларын социальный сетьледе дайым билдиредиле.

Аш-суу алыргъа болмаса, юйден чыкъмазгъа кюрешеме. Алай бир ауукъ заманны бир жары бармагъанлай, жууукъ-тенглеринги кёрмегенлей туруу, айхай да, жунчутады. Бош заманымы юй жумушланы эте, физкультура бла кюреше, сора киштигим бла ойнай ётдюреме. Тазалыкъгъа да уллу эс бурама – фатарны ыйыкъгъа эки кере хлор суу бла жууама, юйден чыкъгъанда маска бла къол къапланы киеме, антисептик бла дайым хайырланама. Хау, бу амалла бир кесек заман да аладыла, биз алагъа артыкъ бек да юйренмегенбиз, болсада быллай кезиуледе уллу кёллюлюк этерге жарамайды. Аны ючюн мен хар кимни да тёзюмлюрек болургъа чакъырама, саулукъ неден да магъаналыды.

Гуппойланы Алина, дзюдодан спортну устасы:

- Жарауну табийгъатда таза хауада бардырама. Къатыбызда Чирик кёлле, ариу ёзенле – аланы тёгереклеринде чапхан, приёмлары бардыргъан бек зауукълу кёрюннгенди – алай бла мен къарыуусу кючлерге жангы амалла тапханма. Табийгъатда упражненияланы этиу бек хычыуунду, коронавирус кетсе да, солуу кюнледе бу тёреми энди къоярыкъ тюйюлме. Мен оюм этгенден, бу мадарланы хайырындан алгъадан бютюн ахшы халда боллукъма. Адамларыбызгъа уа саулукъ, салыннган чекледе ахшы жерлени табарларын тежейме. Нек дегенде  ол юйюрлени бирге жыйышдыргъанды.

Жулабланы Сакинат, «Элбрус» басма юйде корректор:

- Юйден ишге не тюкеннге болмаса, башха сылтау бла чыкъмазгъа керекди. Насыпха, кесибизни арбазыбыз барды да, сабийле хауагъа кёп турадыла, алагъа тюрлю-тюрлю оюнла къурайбыз.

Интернетде адамланы жазгъанларын окъусанг, бир-бирле сакъ болгъанланы хыликкя этерге кюрешедиле. Хау, ала  чекле жангыдан салына башлагъанындан арыгъан да болурла. Болсада мен, бек биринчи, кесими къарт анамы къайгъысын этеме, аныча башха аталаны бла аналаны. Ауруу алагъа аууруракъ тиеди. Алай бла бир бирибизге сакъ, тёзюмлю болургъа чакъырама.

Мокъаланы Альберт, «Газпромда» монтёр:

- Мен элде жашайма, мында къачан да иш кёпдю. Маллагъа къарайма, арбазда жумушла бла кюрешеме, бош заманымда жашчыгъым бла ойнайма. Быллай болумланы ахшы жерлери да бардыла. Аладан бек магъаналысы - юйюр бла турургъа аслам заман чыкъгъаны, сюйген адамларынга кёбюрек эс бёлюрге онгунг болгъаныды.

Юйюрледе къартла, сабийле да бардыла, аны ючюн быллай кезиуледе хар инсан да анда уллу жууаплылыкъ болгъанын сезерге керекди. Онг болгъан къадарда юйде турургъа, узакъ жерледен келген эсенг, жууукъ-тенгле бла тюбешмезге тийишлиди. 

Гадийланы Даниял, профессионал боксдан республикалы федерацияны вице-президенти:

-Россейни боксдан федерациясы регионнга антисептикле бла медицина маскала ийгенди, ала бла хайырланабыз. Спортчуланы юйретиуню къоймагъанма – байламлыкъны Интернет бла да  тутабыз, алагъа не этерлерин юйден да  айтама.   Адамлагъа эсгертиригим а былайды – тазалыкъгъа сакъ  болугъуз, къолларыгъызны,  сапын бла жууугъуз. Физкультураны унутмагъыз, ол саулукъну кючлейди, чыныкъгъан адам аурууну тынчыракъ кётюреди, сау да теркирек болады. Эсигизни аман сезимлеге бийлетмегиз, жарыкъ кёллю болургъа кюрешигиз.