Къаллай тюрлениуле болгъандыла быйыл законлада

Бизни къыралны законодательствосунда быйыл аслам тюрлениуле сингдирилгендиле. Адамланы ол санда электрон урунуу китапчыкъла, ана капиталны кёбейтиу, налогла, автомашиналаны регистрациясы, льгота ипотека эм кёп башха сфералада жангы жорукъла сакълайдыла.

Ана капитал кёбейгенди

Бу тёлеуню ёлчеми быйыл 466617 сомгъа жетгенди. Ахчаны жашау болумну игилендириуге, сабийни окъутуугъа, ананы пенсиясыны жыйымдыкъ кесегин къураугъа жиберирге боллукъду.

Электрон урунуу китапчыкъла

Ишчиле кеслерини урунуу китапчыкъларын мындан арысында алгъынча алай огъесе электрон халда жюрютюллюгюн быйылны ахырына дери сайларгъа эркиндиле. Келир жыл ишге орналгъанлагъа уа аллай амал бериллик тюйюлдю: аланы китапчыкълары жаланда электрон боллукъдула, битеу информация эмда стаж да Пенсия фондда аллай халда сакъланырыкъды.

Сабийлери болгъан юйюрлени онгдуруу

Энди юйюрде биреуленни иш хакъыны ёлчеми урунургъа къолундан келген адамгъа бир айны ичинде жашау этерге жараулу ахчадан эки кереден аз болса, ол биринчи неда экинчи сабийи ючюн ай сайын тёлеуге тийишли болады. Бу амал анга сабийге юч жыл толгъунчу берилип турлукъду.

Жаныуарлагъа ие кёзден къараргъа

Бу тюрлениуледе породалары къоркъуулугъа саналгъан итлени тышына чыгъарыуда жорукъланы, контакт зоопаркланы ишине чек салыуну, юйде кийик жаныуарланы тутаргъа жарамагъаныны, жаныуарланы кечиндирген приютланы ишлерин тийишдириуню юсюнден барады. Хауле итлени да тутуп, стерилизация эмда вакцинация этип, артха жиберирге тюшерикди.

Жеринден тепдирилмеген мюлкню къоркъмай сатып алыу

 Быллай мюлкню биреуден ЕГРН-де жазылгъаннга ышанып сатып алгъан инсанла тюз ниетли алыучулагъа саналадыла. Башхача айтханда, сюд ол алай болмагъанын тохташдырмаса, къыралны андан ол мюлкюн сыйырыргъа эркинлиги боллукъ тюйюлдю. Жашау журт сатылыргъа жарамагъанын билмей, аны ючюн ахча тёлеген адам сюдню оноуу бла ол мюлкден къуру къалса уа, анга къырал компенсация тёлерикди. Аны ёлчеми ол этилген къоранчха неда юйню кадастр багъасына кёре тергелликди.

Кеси алларына абери бла кюрешгенлеге налог

Бир тюрлю ишчик къурап, файда тюшюрюп башлагъан инсанлагъа льгота халда налог тёлерге амал берген регионланы тизмеси кенгертилгенди. Ары энди: Санкт-Петербург шахар, Ленинград, Воронеж, Волгоград, Нижегородск, Омск, Новосибирск, Ростов, Самара, Сахалин, Свердлов, Тюмен, Челябинск областьла, Красноярск эмда Пермь крайла, Ненецк, Ханты-Мансийск, Ямал-Ненецк автоном округла эмда Башкъортостан киредиле.

Приставла бла онлайн ушакъ

Сюд приставланы оноуларын неда жукъ да этмей тургъанларын энди онлайн халда дауларгъа боллукъду. Битеу тюрлю информацияны, ол санда процессуальный документлени да электрон халда неда СМС бла алыргъа эркинлик бериледи.

Микрофинанс организациялагъа баргъанланы эркинликлерин къоруулау

Финансла жаны бла уполномоченныйни борчларына энди быллай организацияланы клиентлерини эркинликлерин къоруулау да къошулгъанды. Омбудсмен бла сюдге дери тюбеширге боллукъду. Ол мардасы 500 минг сом бла чекленнген даулагъа къарарыкъды.

Автомашиналаны регистрациясы

Жангы машинаны учётха салыр ючюн энди ГИБДД-гъа барып айланыргъа кереклиси жокъду. Тийишли къагъытны автосалонлада берип башларыкъдыла. Къолдан сатып алыннган машинала бла уа иш алгъынча боллукъду.

Сакъ болгъан врачлагъа – премияла

Диспансеризацияны неда профилактика къарауланы кезиулеринде къыйын аурууланы ачыкълагъан врачлагъа 2020-2022 жылланы ичинде ахча тёленирикди. Дагъыда ОМС-ни программасына кирмеген бийик технологиялы медицина болушлукъгъа этилген къоранчланы ФОМС-дан угъай, тюзюнлей къыралны бюджетинден жабарыкъдыла.

Фатарны налог тёлемей сатарча

Иеликде жаланда бири болгъан жашау журтну сатханда НДФЛ-ни тёлемезге эркинлик берген болжал беш жылдан ючге къысхартылгъанды. Бу жорукъ юсюнде тюрлю-тюрлю мекямла орналгъан жер участка бла да байламлыды.

Кредитни процентлерин чеклендириу

Алыннган кредитни процентлери аны кесини ёлчемини бир бла жарымына жетселе, аланы андан ары къошуу тыйылады. Быллай чеклениу тазирлеге да салынады.

Элледе жашагъанлагъа - учуз ипотека

Гражданла элледе юй сатып алыргъа неда журт сюерге умут этселе, алагъа льгота кредит берилликди. Аны къайтарыллыкъ болжалы 25 жыл бла чекленеди, ставкасы уа 3 процент болады. Ленинград областьда неда Узакъдагъы Востокда федерал округда жашагъанла – беш, башхала уа юч миллион сом алыргъа боллукъдула. Кесин да биринчи тёлеуню ондан бирин берип алай.

Акцизле

Быйыл сидр, медовуха, чагъыр, сыра, тютюн продукциягъа, электрон тютюнлеге, женгил автомашиналагъа (90 л.с.-дан кючлю), мотоцикллеге, бензиннге эмда талай башха затлагъа акциз кётюрюллюкдю.

Налогланы азайтыу

Сабий туугъан бла байламлы тюшген файда, сакъат сабийлерине къарагъан ата-аналаны къошакъ солуу кюнлери ючюн тёлеу, студентлеге бла аспирантлагъа тёрт минг сомдан артыкъ болмагъан болушлукъ ючюн НДФЛ тёленирге керек тюйюлдю.

Регионла неда муниципалитетле къурагъан музейле, театрла, библиотекала да налогну бир тюрлюсюнден (организация тюшюрген файдагъа) эркин этиледиле.

Кир-кипчик

Закон бла энди кир-кипчикни жарашдырып, абериге жараулу затларын чыгъаргъынчы дери кюйдюрюрге жарарыкъ тюйюлдю. Тёгерекдеги къудуретге заран салгъан предприятияладан тёлеу жыйыуда да тюрлениуле бардыла. Аладан келген ахчаны 95 проценти регион эмда жер-жерли бюджетлеге жиберилликди, кеси да кир-кипчикни къурутуу жумушлагъа къоратыллыкъды.

Дарманла бла жалчытыу

Аладан бакъгъан дарманланы сатып алыргъа ахча къыралны бюджетинден жиберилген, кеслери да бек аз тюбеген (орфан) аурууланы тизмеси кенгертилгенди. Аны санына: апластическая анемия неуточненная и наследственным дефицитом факторов II (фибриногена), VII (лабильного), X (Стюарта-Прауэра) дегенле къошулгъандыла. Бюджетде келир юч жылгъа анга ахча барды.