Санны иссилигин мычымай тюшюрюп башламагъыз

Алгъын заманлада аурууну хорлар онглары болгъан кёп амаллагъа бусагъатда жараусузлагъача къарайдыла. Бирде уа ала къоркъуулула окъунадыла.  Врач-педиатр Евгений Тимаков  аналаны бла аммаланы бу жаны бла жангылычларыны юсюнден «Комсомольская правда» газетни корреспондентине хапарлагъан эди. Ол амалланы хайырлылыкъларын, хаталыкъларын къатлап эсигизге салайыкъ.

Саннга-чархха спирт жагъыу

Оюм: санда иссилик кётюрюлсе, аны мычымай тюшюрюрге тийишлиди.

Тюзю: санны иссилиги 38,5 градусха жетгинчи аны тюшюрюп башларгъа керек тюйюлдю.  Иссиликни кётюрюлюую – санны  инфекциягъа къажаулугъун кёргюзтеди. Ол жорукълагъа къагъанакъла, къарыусуз жюреклери болгъанла эмда бек къаты ауругъанла къошулмайдыла.

Оюм: бийик иссиликни азайтырча, сабийни  санларына спирт жакъ.

Тюзю: спирт жагъыу, спирт компрессле сабийлеге къоркъуулудула. Къыздырыучу ичги териге терк сингип, къаннга къошулады, ол а андан ууланыугъа да сылтау болургъа боллукъду.  Алайсыз да къарыусуз чархха ол бек осал болумду.

Оюм: бурун суу эм жётел болмазча къызыу картофха ийилип, аны хауасын солу.

Тюзю: алай этиу да бек къоркъуулуду. Асыры бек исси хауа  солуу органланы слизистыйлерине заран этерге боллукъу. Ол а воспаленияны андан да тереннге кетиуюне себепди.

Ит-тили-чапыракъны хайырлылыгъыны юсюнден

Оюм:  къагъанакъны марганцовканы болушлугъу бла микробладан тазаланнган сууда жууундурургъа тийишлиди.

Тюзю: марганцовка антисептикча ишлерча  он литр суугъа аны ёлчеми он грамм болургъа керекди.  Ол а, къагъанакъгъа угъай, абаданнга да къоркъуулуду! Бусагъатда сууну алайсыз да иги тазалайдыла, аны себепли ол къоркъуусузду.

Оюм: жара этдинг эсе, ит-тили-чапыракъны сал.

Тюзю: ит-тили-чапыракъда К витамин эм дубильный затла бардыла, ала къанны уюшууна эмда жараны иги болууна себепдиле. Флавоноидле уа жараны тазалайдыла. Былый къарагъанда бек иги амалды.

Алай, ол ишлерча, ит-тили-чапыракъны экологиясы бек таза болгъан жерде юзерге, жуууаргъа, къургъакъсытыргъа, сууу чыгъарча бичакъ бла ызла этерге эм жарагъа салыргъа керекди. Автомобиль жолну жанында юзюлген, букъу чапырагъ а жарагъа бютюн заранлы боллукъду. Андан эсе бактерицид пластырь жабышдырыгъыз. Ол учузду, хар аптюекде да сатылады.

Шорпа, ары чыгъып кет!

Оюм: аберинги кюйдюрген эсенг, алайгъа чёплеу жау жакъ.

Тюзю: кюйген жерге жау жагъыу терини жумушатырыкъ тюйюлдю, ол аны башын жаулу къабукъчукъ бла жабарыкъды, алай бла кюйген жерден иссиликни бла иринни кетеулерине чырмау болады. Тюзю кюйген жерни сууукъ суу тюбюнде тутууду. Жау ахырысы бла да керек тюйюлдю!

Оюм: сууукъ ётдюрюп аурудунг эсе – наныкъ варенье аша да, терлерге кюреш.

Тюзю: сууукъ ётюп ауругъаннга наныкъ варенье артыкъ хайырлы тюйюлдю. Сандан ол кезиуде алайсыз да суу кетгенлей турады, ол а анга бютюн себеп болады. Сабйиге наныкъ бере эсегиз, борчлу халда анга кёп суу ичиригиз. Вареньяны иги бола башлагъанда хайырланса тюзюрекди: ол ашха ачарыкъды, чархда витаминлени да кёбейтирикди.

Оюм: орамда сууукъ болмазча, сабийге кёп къатлы кийим кийдирирге тийишлиди.

Тюзю: кийимни ол халда кийдириу терморегуляцияны бузады. Сабий чабады, ойнайды эмда терлейди. Гитче желчик окъуна аны аурутуп къояргъа боллукъду. Андан эсе былай этигиз: жылына дери къагъанакъны юсюнде сиз кесигиз кийген чакълы бир къат кийим, андан тышында дагъыда бир къат болургъа тийишлиди, сёз ючюн, арбачыкъда жуургъанчыкъ неда жылы жабыучукъ.

Оюм: терк-терк аурумазча беш жылгъа дери мороженое берирге жарамайды!

Тюзю: сабийлеге  жыл бла жарымлары болгъандан сора мороженоени аз-аз берирге керекди. Западда педиатрла аны  чыныгъыу амалча хайырланыгъыз дейдиле.  Врачха барып келгенден сора уа, гитчечик кесин иги жюрютгени ючюн, аны саугъача берирге боллукъду.

Оюм: тауукъ шорпа сууукъ болуп ауругъанны женгиллендиреди.

Тюзю: аурууну ал кезиуюнде, санда иссилик кётюрюлгенде, тауукъ шорпа иги тюйюлдю: бишгенде чыкъгъан пуринле сийдикде тузланы  жыйылыуларына сылтауду. Андан сора да, бир-бир тауукъланы этлеринде  аслам антибиотикле жыйылыпдыла.