Россейде юйюр къураугъа сейир азая барады

Росстат белгилеген шартлагъа кёре, Россейде юйюрле артыкъ кёп къуралмайдыла, айырылыула да асламдыла. 2016 жылны биринчи кварталында къыралда юйюрленнгенле, былтыр бла тенглешдиргенде, 8 процентге азыракъ болгъандыла.

Озгъан жылны январында – мартында 183 минг жангы юйюр къуралгъан эсе, быйылны биринчи юч айына - жаланда 169 минг. Бу кезиуге айырылыуланы саны уа  1,5 процентге  кёбейгенди, 143 мингден 145 мингнге дери.

Бу жаны бла  тапсызлыкъны сылтауларындан бирин  экспертле экономика кризисде кёредиле. «Экономика болум  юйюр къурагъанланы санын азыракъ этгени сёзсюздю. Бусагъатда адамла бу къытлыкъдан ычхынырыкъ амалланы кёрмейдиле эмда жууукъ заманда аны иги жанына тюрлениригине ийнанмайдыла», - деп билдиргенди оюмун «РГ» газетге Демография, миграция эм регионла айныу жаны бла  институтну таматасы Дмитрий Панюков.

Жамауатны тамблагъы кюннге ышаналмагъаны апчытады, дейди Социальная информация агентствону башчысы Елена Тополева. «Жаш адамла бусагъатда бу жаны бла атламгъа  кёлленалмайдыла. Социальный тинтиуле кёргюзтгенлерине кёре,  ала келлик заманларына  тынгысыздыла», - деп белгилейди ол.

Айырылыула бла байламлы уа бир тохташхан оюм жокъду. Бир жаны бла къытлыкъ кезиуде къыйынлыкъладан бирге ётерге тынчды, бирси жаны бла уа, экономикада чурумла  юйюрню бирлигин эгейдиле. Алай  мында  башха болумла да уллу магъананы тутадыла.

Экономика болумлагъа  айырылыргъа акъыл этгенден эсе, юйюр къураргъа таукелленнгенле бегирек бойсунадыла. Сёз ючюн, Челябинск областьда 2015 жылда Росстат кёргюзтген шартлагъа кёре, ишсизлик 7 процентни тутады (Россейде ол кёрюмдюню орталыкъ ёлчеми 5,6 процентди). Анда да юйюр къураргъа кёлленнгенлени 2016 жылны биринчи жарымында, 2015 жылны ол кезиую бла тенглешдирип айтханда, 11 процентге азайгъанды. Аны бла бирге уа  айырылгъанланы саны 2,2 процентге ёсгенди.

Карелия Республикада ишсизликни ёлчеми былтыр 8,8 процентге жетгенди, анда юйюрлениу 18 процентге  аз болгъанды. Бирге жашаргъа сюймегенле уа 12 процентни къурайдыла.

Алай башха юлгюле да тюбейдиле. Тыва Республикада 2015 жылда  ишсизлик 18, 6 процент эди. Алай 2016 жылны ал айларында регионда юйюр къурагъанланы  саны юч кереге кёбейгенди, айырылгъанланы ёлчеми да тюрленмегенди.

Башха тенденцияланы  ангылатхан да къыйынды. Бусагъатда, специалистле айханларына кёре, туууу азыракъ болургъа керекча эди: 90-чы жылланы сабийлери бусагъатда ата – ана  болургъа жараулу жыл саннга жетгендиле, ол тёлю уа, белгилисича, артыкъ кёп санлы тюйюл эди эмда экономика болумгъа да, саулай алып айтханда, бала ёсдюрюрге жарарыкъды деп  ышаныу жокъду.

-Алай «демография уруда» эм экономика къытлыкъда тургъаныбызгъа да къарамагъанлай, сабий ёсдюрюрге сюйгенле асламдыла,- дейди Елена Тополева. Демография экономикагъа артыкъ  бойсунмагъанчады. Аны къой да, экономиканы айнытыугъа демография кёрюмдюле себеплик этерикдиле, дейдиле специалистле.  «Юйюр къурагъанланы саны да тап ёлчемге жетгенлей, кризис тыйгъычладан къутулгъаннга санаргъа боллукъду», - деп белгилейди Дмитрий Панюков.