Заман барады

Заман барады. Алай, ол бармай къалса да, ким тергерикди аны, ким сурарыкъды, алай ушайдыла кетген, келген кюнле да бир бирге.

Насыплы ёмюрню излей, кеси кесимден ажашып айланама дунияда. Бир-бирледе жерни ётмез жерде ётеме. Нёгер къызым урушады манга, алай машина уа жаланда эки кере ургъанды, аны да мен тюз бара тургъанымлай. Бир кере кесим болуп, бир кере уа жазыучу шуёхум бла бирге. Мени бир жанына терк тюртюп, кеси машинаны ал жанына жатхан эди. Къалай да туталды?! Жаш адам да тюйюл эди.

Ол кюн юзюлген болур эди аны жюрегинде бир зат деп келеди эсиме. Анга бек жарсыйма. Ол сау заманда алыннган кинолагъа къарайма да, аныча акъыллыла, эслиле аз болгъанына бушуу этеме. Жомакълы эски дунияны таш къалала, кешенеле эсге тюшюрген жерде барады ол, кесин женгил аязгъа, анга къууанып, башларын кёкге кётюрген кырдыклагъа къучакълата.  Ол биледи, (жер кесими айтады?) мында бир заманда адам жашагъанын, уруннганын, сагъыш этгенин, къачан эсе да былайлада аны къууанчы учханын, бушууу, чек ташыча,  инбашларына ауур жатханын, ол эрттенликде чыгъа келген кюннге къарагъанын, ингирде уа – жулдузлагъа…

Аны эсине тюшюрюп, этеди намаз. Кёкде мёлеклени, файгъамбарланы, жерде адамланы да тиллери бирге ушагъанын биледи да, ийиледи ёлгенле, жашагъанла ючюн да этген тилегинде.

Кюн кёрюнмеген эрттенде, аны тумандан чыгъарыргъа кюрешгенча, айтыр эди жарыкъ хапарла.

Жашау сен сюйген адамланы, сени да сюйгенлени ариу ауазларына ушагъаны сейир тюйюлмюдю?! Ол да бир насып.

Барама машинала аз жюрюген орам бла. Дунияны, къудуретни къууандырыргъа сюйгенча, узакъ жюрюйдюле ала бу жолдан.

Башым ауруй, жюрегим жиляй, кесим а болумсуз болгъанымы ангылай, ачыйма бир къауум къалам къарындашларымдан, эгечлеримден –   «халкъларын сюйген», кёплени уа тюп этерге излеген «биринчиледен», назмучулукъну бийик болгъанын унутуп, кеслерине олтан этерге сюйгенледен.

Ала менден игилени да сатханлары эсиме тюшюп, бираз кёл этеме.  Уллу поэтни – кесини устазын сатхан адамгъа мен неме? Кёп жылла озгъандан сора да, устазы кетгенде да, жюрегин суууталмай, китапны ариу акъ къагъытына анга къара дауун салгъан назмучу иги назму жазармы? Жазалмаса уа, халкъын эсине тюшюреди. Аны къоруучусу болургъа излейди. Ол сен кесинге душман этгенле – сонетлери дуния байлыгъына саналгъан уллу назмучу, бизни бла бир заманда жашагъан нарт суратчы, дуния ариулукъну жюреги бла ётдюралгъан жумушакъ ауазлы художник… Сейир тюйюлмюдю, ол да ойнатхан эди сени боюнунгда бичакъ. Тарихчи алим а: «Мурдар болургъа аздан къалдым! Аллах мени жаныма кёре эдим!» – деп, къууана эди алай болмагъанына.  Иги таныгъанладан асламы къол бермеген адамгъа назму жазгъан къыйын болур. Андан тынчаймайды ол. Кюнню юсюнден жазама десе, къапхан сууукъгъа кетеди ахыры, насыпны юсюнден жазама десе, даугъа къалады, сюймекликни юсюнден назму тагъып башласа, махтау дунияда алай аз болгъанына жарсый, аны да татыуун къоймайды.

Ийнанама, сюе болур миллетин, ана тилин, туугъан жерин да. Кёргюзтчю манга алай тюйюлме дегенни! Ийнанмайма кимден да ол артыкъ сюйгенинге уа.

Мени жазыучу шуёхум биз жашаугъа келишмегенибизге жарсыйды. (Ол кетгенликге, сёзю къалгъанды!) «Жыйынсыз адам насыпсызды, – дейди ол. – Жыйыннга уа жаланда игилени къошадыла».

Узакъда жангыз жулдузчукъ жанады. Жулдузмуду ол, отмуду? Ким билсин. Аны къатында бир жюреги сууугъан жылына тура эсе уа?

Бу хапарны мен угъай, бата баргъан кюн айтханча, къарап турабыз ызындан. Шуёхум – кёкден. Мен – жерден. Ол анда нени юсюнден сагъыш эте болур? Аны эсине не затла келедиле?