Гюл тюкенде

    Болгъан иш

Бюгюн мени тенг къызымы туугъан кюнюдю. Бармай амалым жокъду, мени анга хурметим уллуду. Ол акъыл бла юйден  чыкъдым. Кюн чууакъды. Бек алгъа мен гюлле аллыкъма, ол аланы бек сюеди. Ол мурат бла тюкеннге кирдим, эки тиширыу, олтуруп, лахор эте турадыла, менден сора, алыучу жокъду.
         

-Сёзюгюзню бёлгеним ючюн кечигиз, манга ариу гюл къысым керекди,-дейме.

Тиширыуладан бири, мени таба огъурсуз къарап,  сюймей жеринден къобуп:  «Келигиз»,- деди. Жанында  эшикни ачып, ары суху  кирди, мен да ызындан болдум. Бир сууукъ, къарангы да отоу.

 –Была къыркъ сом, была элли сом, была уа  жетмиш сом,- деди, мени таба къарамай.
     

 - Ма быладан   онбешисин бер,- дедим, жетмишсомлукъ гюллерине кёзюм бла кёргюзте. 

Тюкенчи, уллу гюл къысымны къолуна алып,  лахор эте тургъан отоуларына къайтды, мен да ызындан. Къысылып тургъан гюл къысымны алып,  бауун къыпты бла кесип, бирер- бирер  айырып башлады. Къарангы отоуда ариу кёрюннген гюлле  жарыкъда бир мутхуз бетли кёрюндюле манга.

 –Тохта,  быланы жаратмайма.  Анда къарангыда иги кёрмедим... 
 

  Сатыучу уа, мени айта тургъанымы эшитмегенча этип, къазауатдан  гюлле айырады.
 

 -Мени айтханымы эшите болмазса, мен быланы жаратмайма, башхаларына  къарайыкъ,- дедим.
 

 -Не сюйгенинги кесинг да билмейсе, - деп, ол манга  ачыуланды. 
 

  Эндиге дери тынгылап,  бизге къарап тургъан нёгери мени жанлы болду да:

 -Керти айтады бу, не кесинги чибиллетдиресе, ол отоу къарангыды, анда гюлле угъай эсенг, сени бетинг да иги кёрюнмейди, сайлама къой,- деди. 

Сатыучу ол къысымны чулгъады да, артха къарангы отоугъа къайтды, мен да ызындан. Иги кесек мычып,  ашыкъмай сайладым.  Кете туруп, тынгылап къоялмайма, алай,  ачыуланмай, не айтырымы да хазыр этеме акъылымда. Ариу къысымны къолума алып, анга къарап ышардым, сора,  башымы кётюрюп,  сатыучугъа къарадым да:

 - Кёп болдум кетип башхадан алыргъа, алай этмедим. Хакъсызмы алама гюллени, экинчи мен сенден алмазлыгъым баямды, сени бу халынгы кёрген къайсы бири да этериклери алайды. Бюгюн мени бир тенг къызымы туугъан кюнюдю. Мен танг аласына сизге келип, аны къууандырыр умут бла ариу гюл къысым алама. Сиз кесигизни къаныгъызны бузгъан угъай эсенг, мени да буздугъуз, бу гюллени берлик тенг къызым да эслемей къоярыкъ тюйюлдю мени  халими, ма бу сени бла олтуруп хапар айта тургъан къыз да халинги жаратмай тургъаны баямды. Кимге хайырды сора сизни бу халигиз? Бу ариу гюллени сатхан адам ким болса да,  аланы кеслерине ушагъан ариу, адежли, адетли адам болургъа керекди. Огъесе сизни  бир жарсытхан, къыйнагъан затмы барды? -дедим.
   

Не акъ, не къара демей, бир кесек турду да, эки къолу бла кёзлерин жабып жиляп къалды.

Анга къарап, мен да аны нёгери да бир такъыйкъа мычыдыкъ.  Биз зат айтхынчы :
 

- Кечигиз, керти айтасыз,  уялдым. Жюрегим къыйналгъанны мынга айта тургъанлай кирдигиз да, нек эсе да, ичимде букъдуруп къоялмадым. Кесими бир тапсыз жюрютдюм…
     

 Аны айтханы жюрегини теренинден  келгенин сездим. Ол ачыкъ кёрюне эди.   Аз тюрлю заманы болмайды адамны, алай терслигин билген -  адамны ахшы шартыды. Мен аны ангыладым, кечдим. Энди уа шуёхла болуп турабыз.