Жамбулда таулу келинни хычинлери

Къазахстанда жашагъан миллетлени ассамблеясыны къайсы байрамы да той-оюнсуз болмайды. Къонакъла алада регионну миллет биригиулери хазырлагъан аш-азыкъланы татыуун да кёрюрге боллукъдула. Бай эм берекетли дастархан бла тюбегенлени санында къарачайлыланы бла таулуланы "Бiрлiк" деген республикалы биригиулерини Жамбулда "Архыз" бёлюмюню келечиси Алдабайланы Майса да барды, деп жазадыла Жамбул областьны "Знамя труда" деген газетинде.

- Майса бизни биригиуге къошулгъанлы алай кёп заман болмайды, - дейди "Архызны" таматасы Ёзденланы Леля. - Алай аны хычинлери болмай бир жыйылыу да ётмейди. Ол да бек аламатды. Таразда (Жамбул областьны ара шахары. Ред.) жашагъанланы, къонакъланы да энди бизни миллет ашыбызны татыуун кёрюрге онглары барды.

- Анам таулу ашланы, бегирекда хычинлени этгенине мен бек уллу эс буруп алай къараучу эдим. Ызы бла кесим да жарашдырып тебирегенме. Биринчиден юйдегилериме, артда нёгерлериме, танышларыма. Хычинле - бизни халкъыбызны бек сюйген ашларыбыздан биридиле, - дейди Алдабайланы  Майса. - Аны бла шахарчыланы да сыйларгъа деген оюмуму Ёзденланы Леля да дурус кёргенди. Оруслула къонакъны чайгъа бла блинлеге чакъырыучу эселе, бизде уа - хычинлеге. Хар кимни да аланы хазырлагъанда кесини къол ызы барды. Къарачайлыланы хычинлери къалыныракъдыла, кеслери да чёплеу жауда къууруладыла. Таулуланыкъыла уа - жукъала, исси табада биширилгенден сора алагъа сары жау жагъаргъа керекди. Хычин ичлени къыркъдан аслам тюрлюсю барды, алай тёрелиге картофдан бла бишлакъдан этилген саналады. Ични кесин да жайылгъан тылыгъа салмай, артда аны бла бирге жукъа жаяргъа керек болады, ол а женгил тюйюлдю, - дейди ол.

Хычинле бишире, Майса кесини, юйюрюню юсюнден да хапар айтханды.

1944 жылда таулу халкъ Казахстаннга бла Орта Азиягъа кёчюрюлгенди. Ушакъ нёгерибизни ата-бабалары Павлодар областьха тюшгендиле. Аны анасына - Байсолтанланы Фатиматха - ол кезиуде жаланда онбеш жыл бола эди.

- 1957 жылда таулуланы кёчюрюлгени терс болгъаныны юсюнден айтылады, халкъ ата журтуна къайтыргъа эркинлик алады, - дейди Майса. - Ол кезиуге анам эрде эди, сабийлери да бар эдиле. Ол себепден Казахстанда къалады. Алай атам 1975 жылда ёлгенден сора ол да къайтады Къабарты-Малкъаргъа. Манга ол заманда онюч жыл бола эди. Жаш кезиуюм Минги тауну этегинде ётгенди. Эриме да анда тюбегенме. Тау адетдеча, ол мени къачырып Жамбулгъа келтиргенди. Алай бла мен бери алай тюшгенме. Къазахстанны кесими, сабийлерими, туудукъларымы да ата журтубузгъа санайма. Ассамблеягъа ыразылыгъымы билдирирге сюеме, бизни келир тёлюлерибизге таулу халкъны миллет энчиликлерин, культурасын, тёрелерин, аш-азыкъларын жетдирирге онг бергени ючюн.

Таулуланы ашларыны татыуун биз да кёргенбиз. Хычинле кертиси бла да бек татыулу эдиле, бегирекда творогдан этилгенле.