Тазир салыуну магъанасы боллукъгъа ушайды…

Тюрлю-тюрлю тинтиуле кёргюзтгеннге кёре, бюгюнлюкде россейли окъуучуланы 30-40 проценти школ тенглеринден сыйларын бла намысларын сындыргъан огъурсузлукъгъа тёзюп жашайдыла. Бу болум, сёзсюз, сагъыш этерча шартды. Школчула, къауум-къауум болуп, кеслеринден къарыусузну сёз бла, тюйюу бла да онгун алып тутадыла. Жарсыугъа, быллай болум жаланда жашлада угъай, къызланы араларында да тюбейди. Былайда бу бизде жюрюмеген затды деп айталмакъ. Кюз артында Дагъыстанда бла Къарачай-Черкесде къызчыкъла бла байламлы аллай къужур ишлени биз социальный сетьледе кёргенбиз. Алада школчула кеслерин жюрютгенлери бир тюрлю адет-тёреге да сыйынмагъан шартладыла. Бир сёз ючюн жыйылып бирден артыкълыкъ сынатыу ол бир тюрлю жорукъгъа да сыйынмайды. Кавказлы, муслийман къыз тиширыула бир заманда кеслерин алай жюрютмегендиле. Хау, аллай ишле хар заманда да бола тургъандыла. Алай шёндюча кенг жайылыб а эс этмейме. Болсада, бюгюнлюкде аллай болумланы видеогъа алдырып, кеслерин жигитлик этгенлеге санап, социальный сетьлеге кенг жаяргъа ёчдюле. Аны бла ала къарыусузну бютюнда бек сындырадыла.

Къыралны башха регионларын алып къарагъанда да, болум осал тюйюл эсе, иги тюйюлдю. Сёз ючюн, жангы жылны аллында Нижний Тагилде болгъан ишни эсге тюшюрейик. Бир юйюрден эки сабий жашчыкъ иги кесек заманны ичинде биргелерине окъугъан 11-жыллыкъ къызчыкъны тюйюп, къоркъутуп тургъандыла. Ахыр кере уа тюйгенлеринден сора, ол больницагъа тюшгенди. Былайда дагъыда энчи белгилерча бир кезиу барды. Ол да неди десегиз, жашчыкъланы аналары битеу ишни кёрюп тургъанлай, сабийлерин тыймагъанды. Бу иш бла байламлы ана уголовный жууаплыкъгъа тартылгъанды, жашлары да энчи учётха алыннгандыла. Ала окъугъан школну директоруна, районну билим бериу управлениясына, полицияны бёлюмюне эм окъуу объектни сакълаучу энчи предприятияны къуллукъчуларына бу иш бла байламлы эсгертиуле этилгендиле.

Дагъыда алгъаракъда Брянск шахарда юйден атасыны ушкогун алып келип, классында от ачхан 14-жыллыкъ къызчыкъ да тенглеринден башланнган классладан бери кёп артыкълыкълагъа тёзгени ачыкъланнганды. 

Битеу быллай затланы эсге ала, РФ-ни Къырал Думасыны Жаш тёлю политика жаны бла комитетини таматасы Артём Метелевни башламчылыгъы бла школчуланы быллай болумдан сакълар амалланы законопроект бла бегитирге деп оноу кереклисин сюзюуге чыгъаргъанды.

«Школлада бла интернетде адамны намысын сындырыу (буллинг) бла байламлы халны профилактика этиу къырал даражада ишлерге керекди. Бюгюнлюкде бизни законла сабийлени бу жаны бла къорууларча жарашдырылып тюйюлдюле. Аны себепли, къысха заманны ичинде аны бла байламлы тийишли оноула къабыл этилирге керекдиле. Жангы законопроектде энчи эс ата-аналаны жууаплылыкъларына бёлюнюрюкдю. Тазир тёлеу аны бир кесеги боллукъду», - деп чертгенди парламентарий.

Бу башламчылыкъны бла законопроектни кереклисин Къырал Думаны Жарыкъландырыу жаны бла комитетини келечилери да белгилегендиле. Аны келечиси Анна Скрозникованы оюмуна кёре, школчуланы халларын билир мурат бла жабыкъ соруула бардырылсала иги боллукъду. Аланы эсеплерине кёре, специалистлени сабийлени жашаугъа, тенглерине кёз къарамларын, огъурсузлукъларын да тохташдырыр амал къуралады.

Сабийлери кеслерин огъурсуз жюрютген ата-аналагъа тазир салыуну юсюнден да тюрлю-тюрлю оюмла жюрюйдюле. Бирле аллай сабийле асламында къолайлы юйюрледен болуучуларын эсге сала, аланы ата-аналарына ол тазирни тёлеп къутулуу тынч болуп къаллыгъын айтадыла. Ала сабийлери бла ушакъла бардырырла деп ышаннганла аздыла.

Бу кюнледе законопроектни жарашдырыу жаны бла ишчи къауум жыйылгъанды. Къысха заманны ичинде ала «буллинг» деген сёзню официальный халда хайырланып, адамны намысын сындыргъан жумушха къатышханла административ жууаплыкъгъа тартылырча этерикдиле. Тазирни ёлчеми да алыкъын тохташдырылмагъанды. 

Сёзсюз, быллай магъаналы законопроект бюгюнлюкде бек керекди. Къалай-алай болса да, ата-анала сабийлерини халына бегирек эс бёлюрле деп ышанырчады. Къыралны законларына бузукълукъ этип, жууаплылыкъгъа тартылыргъа кёпле сюймезле.