Окъуучуларыны жетишимлери аны уллу къууанчыдыла

Устаз, баям, уста деген сёзден чыкъгъан болур. Алай эсе уа, ол билимли, терен акъыллы болгъанындан сора да, окъуучуларын ёз сабийлеринча сюерге керекди. Бызынгы элни орта школунда малкъар тилден бла адабиятдан устаз Гаммаланы Хызырны къызы, Чочайланы Нажабат аллай ышанлы инсанды. Аны республикада кёпле таныйдыла.

Ол бу жаны бла ишлегенли элли жылдан атлагъанды. Бу усталыкъны Нажабат гитчелигинден окъуна сайлагъанды. Бюгюн да ёз эли Тёбен Чегемде мектепде окъутхан биринчи устазлары Анатолий Петренкону, Акъкъызланы Розаны, Къаракъызланы Шарифаны, Малкъарланы Исмайылны, Жарашууланы Зайнафны атларын унутмайды. Сегизинчи классда окъугъанында уа, тилеп, гитче класслада дерсле берирге барып тургъанды. Школну бошагъандан сора педколледжде, ызы бла Къабарты-Малкъар къырал университетде билим алгъанды. Тири къыз вузну жамауат жашаууна да къошулгъанды, волейболдан, шашкаладан да эришиулеге къатышханлай тургъанды.

Бызынгыгъа келин болуп келгенинден сора ал кезиуде орус тилден бла адабиятдан дерсле бергенди. Алай ана тилине сюймеклиги хорлап, малкъар тилни бла литератураны окъутуп башлайды.

Нажабатны окъутуу ишде кесини энчи амаллары барды. Жангы теманы башлардан алгъа ол сабийлеге анга кёре соруула береди, къангада юлгюле жаздырады, оюмларына тынгылайды. Алагъа кёре кеслери алларына сагъыш этерлерин излейди. Сора шёндюгю жашау бла байламлы мадарланы хайырланады. Элде белгили, эсли эм ахшы адамланы юслеринден да хапарлайды. Алай бла ол дерслеринде билим бергени бла бирге жашауну жорукъларына да юйретеди, керек болса, нарт сёзлени, таурухланы да уста хайырланып.  

Нажабат Хызыровна сабий дерсни билмесе да, эки салыргъа ашыкъмайды, окъуучуну предметден кёлюн къачырмазча, тенглерини арасында мудах этмезча. Устаз аллайланы бир жанына чакъырып, анга школгъа хазырланып келирге кереклисин ангылатады. Болушлукъ этерден да артха турмайды.   

Айырмалы окъуучула Ботталаны Асиятны, Холамханланы Зухураны, Рахайланы Диананы, Аттоланы Каринаны, Аналаны Аиданы, Рахайланы Маринаны юслеринден а ол не заманда да ёхтемлик бла айтады.  Ала мектепни бошап эртте кетгендиле, хар бири биришер жерде бийик билим алып жетишимли урунадыла.  Устазгъа уа сохталары махтаулу болгъанлары керти да уллу къууанчды. Сабийлерим демей сёлешмейди ол окъуучуларына, ала да аны аналарынча сюедиле.

 «Жаш тёлю бла классдан чыкъмай ишлеген азлыкъ этеди»,-деучюдю Нажабат Хызыровна. Аны себепли ол ала бла тышына чыгъып да кёп кюрешеди. Школда уа устазны башламчылыгъы бла Кязимге атап музей ачхандыла. Аны къураугъа районну администрациясыны ол замандагъы башчысы Темиржанланы Махти, Виктор бла Мария Котляровла, школну директору Хапаланы Тахир болушхандыла. Аны ачхан кюнде кёп къонакъла да келген эдиле. Жыл сайын а ол школчуланы «Ана тилим – жаным-тиним» деген конкурсха хазырлайды. Аны башчылыгъында ала анда тийишли жерлеге да чыгъадыла.

Классдан тышында устаз къурагъан магъаналы ишлеринден бирине Гуртуланы Бертни жюзжыллыгъына жораланнган ингирни да санаргъа боллукъду. Сабийле жазыучуну юсюнден материалла жыйышдыргъанларындан сора, «Чалгъычыла» деген поэмасына кёре сахна оюн да кёргюзтген эдиле. Ары дери уа, эллилени жыйып, школда юйюрню байрамын бардыргъанды, кёп къонакъла да чакъырып. Сабийле таматалагъа атап назмула жазгъандыла, аланы кёлден окъугъандыла. Устаз окъуучуларын «Заман» газет, «Минги-Тау», «Нюр», «Солнышко» журналла бла шуёхлукъ жюрютюрге да юйретеди. Алай бла сохталарыны чыгъармалары алада терк-терк басмаланадыла.

Ол окъутхан жашла бла къызла бюгюнлюкде жетишимлидиле. Аланы санында Аналаны Элдарны, Бёзюланы Залинаны, Ахкёбекланы Кулинаны, Холамханланы Фатиматны, Аттоланы Динараны эм кёп башхаланы айтыргъа боллукъду. Устазны дерслерине къараргъа, юлгю алыргъа уа республикада школланы педагоглары да келедиле, ол алагъа мастер-классла, юйретиу дерсле къурайды. Нажабат Хызыровна алтынчы классны окъуучуларына ишчи дефтерни да жарашдыргъанды. Дагъыда «Малкъар чыгъармалада миллетибизни адетлерин, тёрелерин ачыкълау» деген темагъа кёре иш да хазырлагъанды.

Чочайланы Нажабат Россей Федерацияны битеулю билим бериуюню сыйлы ишчисиди, КъМР-ни сыйлы устазыды, урунууну ветераныды, 2002 жылда «Жылны устазы» район конкурсда хорлап, республикалыда уа лауреат болгъанды, Россейни эм иги устазларыны эришиуюнде эки кере алчы жерлеге чыкъгъанды (2006 жылда бла 2013 жылда), КъМКъУ-да устазланы билимлерин ёсдюрген арада лекцияла окъуп тургъанды.

Баш иеси Якуб бла ала тёрт сабий ёсдюргендиле. Аланы барысы да бийик билимлиледиле, сыйлары-намыслары жюрюген инсанладыла, юйлю-юйюрлю болуп жашайдыла. Аппаны бла ыннаны бек уллу къууанчлары уа туудукъларыдыла.   

Нажабат Хызыровна пенсияда болгъанына да къарамай, элни жаш тёлюсюне къайгъыргъанлай жашайды. Сабийлени окъутуугъа бла юйретиуге аз да тасха тюшюрмей, юй тутаргъа, жууукъ-тенг жюрютюрге, туудукъларын къубултургъа да заман табады.

Холаланы Марзият.
Поделиться: