Сабийлеге болушлукъ бериу аны жюрек излемиди

Медицинаны жолун жюрек талпыныулукълары бла сайлап, бюгюнлюкде саулукъларындан къыйналгъанлагъа болушлукъ эте, аланы кеслеринден, жууукъ-ахлуларындан да ыспасха тийишли бола ишлеген жашларыбыз бла къызларыбыз аз тюйюлдюле. Аладан бириди Мурзаланы Зулиха да.

 Ол табийгъатыны ариулугъу бла айтылгъан жерлерибизден биринде – Элбрус посёлокда туугъанды. Мектепни да мында жаланда «бешлеге» бошагъанды. Бир къырал экзаменледе токъсан баллагъа тийишли болуп, КъМКъУ-ну медицина факультетини «Багъыу иш» бёлюмюне киргенди.

Университетде да ол айырмалы болгъанды. Ызы бла интернатураны, ординатураны да бюгюнлюкде кеси ишлеп тургъан Нальчикде республикалы сабий клиника больницаны мурдорунда окъугъанды. Алай эсе да, саулукъ сакълауну  къайсы ызын сайларыгъына уа, аслам башха-башха бёлюмде иш не бла байламлы болгъанын кёрюп, артда КъМКъУ-ну сабий ауруула, аначылыкъ эмда гинекология кафедрасыны башчысы Жетишланы Рашит педиатриядан лекцияла берген кезиуде тюшюннгенди.

Алай бла «Багъыу ишни» алтынчы курсун бошап, андан ары билимин педиатрия жаны бла ёсдюргенди. Ординатурада болгъанында уа экишер айны, сёз ючюн, нефрологиядан, кардиологиядан дегенча, бёлюмлеге жюрюй, аланы таматалары бла багъыу къалай бардырылгъанына къарагъанды эмда тюрлю-тюрлю амаллагъа юйреннгенди. Кезиу пульмонология бёлюмге жетгенинде уа, ол мындагъы коллективни жаратханды, алагъа башчылыкъ этген врачны саусузлагъа, аны бойсунууунда ишлегенлеге да къалай къайгъыргъанын кёргенди.

Баям, къайсы жаш адамны да къадарында аллай бир болум аны андан ары жашауунда, бардырлыкъ ишини жолун ызларгъа себеплик эте болур. Алай бла,  ординатурада окъууун бошап, Зулиха ишге кирип къалырыны аллында анга белгили эмда уллу сынамлары, бийик усталыкъ даражалары болгъан адамладан аслам затха тюшюнюрге, амалланы ангыларгъа кереклисине толусунлай ийнанып, Москвада билимин ёсдюрюрге кёлленип, ары кетеди.  Къыралыбызны ара шахарында И.М.Сеченов атлы биринчи медицина къырал университетни мурдорунда сабий клиника больницаны пульмонология, башхача айтханда уа, ёпке ауруулагъа бакъгъан бёлюмюн сайлап, ары тёрт айны ичинде жюрюп, усталыгъына керекли затланы билгенди.

Мында Москваны штатда болмагъан баш сабий специалисти-пульмонологу Александр Борисович Малаховдан, бирси белгили врачладан, профессорладан юйренип, аладан билим алып, къалай ишлегенлерин, сынамларын да кёрюп, ауруугъа  къалай багъаргъа, къаллай амалны эмда методиканы хайырланыргъа, къайсы дарманны не заманда сайларгъа дегенча затлагъа тюшюнюп, андан сертификат да алып къайтханды.

Кертисин айтсакъ, таулу къызгъа анда иш да бергендиле. Алай ол республикада бу жаны бла специалистле жетишмегенлерин кёре, ангылай да тургъанлай, анда къалалмагъанды. Ызына къайтып келгенинде уа, аны тамата врачы Людмила Хажсетовна Гусалова ишге алады. Андан бери уа Зулиха огъарыда сагъынылгъан больницаны пульмонология бёлюмюнде уруна, сабийлени саулукъларына къайгъыргъанлай келеди.

Дуния пандемия болумгъа тюшюп къалгъанында уа,  пульмонологла къалай жетишмегенлерин, аланы алларында къаллай жууаплылыкъ болгъанын а барыбыз да билебиз. Ол кезиуде уа, жукъгъан аурууну биринчи толкъунунда республикалы сабий клиника больницаны мурдорунда ачылгъан эм къоркъуулу инфекциялагъа бакъгъан госпитальда ишлегенди. Быллай госпиталь мында коронавирусну экинчи толкъунунда къуралгъан заманда уа, тёрт айны ичинде, арыгъанына, къыйналгъанына къарамай, билимин, ангылауун аямай, бери тюшгенлеге битеу да билген амаллары бла болушлукъ этгенди.

Артда уа ол биринчи номерли клиника больницада ковидден ауругъан сабийлеге болушлукъ этер ючюн деп къошакъ халда ачылгъан жетинчи бёлюмде да ишлегенди. Бек къыйналгъанчыкъланы жанларын сакълап къалыу артыкъ тынч болмагъанын, ишден юйге келсе да, акъылы анда туруп тургъанын айтханды кеси уа. Жашаууна уллу къоркъуу болуп, врачлагъа аны ючюн къаты кюреширге тюшгенчик артда иги болуп, аны юйге ашыргъан кезиуледеги сезимлерин а бир заманда унутмазлыгъын да. Аллай чакъладан сора уа аны аллында кюн не бек къыйналса да, тамбла ишге жангырып, мен болушмасам, ким этерикди да деген акъыл бла келирге къарыу тапханын да жашырмайды.

Коронавирусну кезиуюнде кесине да бу ауруу жугъуп, къыйналгъан да этгенди. Алай эсе да, бир кесек иги болгъанлай, ишине къайтып, саусузлагъа эс тапдыргъанлай тургъанды. Бу жанына къошхан юлюшю ючюн а Республиканы Башчысыны Ыразылыкъ къагъытына да тийишли болгъанды.

Алгъаракълада уа больницагъа билмегенлей тереклеге къуюлгъан дармандан ичип ууланнган къызчыкъны келтирген эдиле. Аны жашаууна къоркъуу бек уллу болгъанды. Дениза Шебзухованы саулугъу игиленип къалырына ийнаннган къыйын эди. Реанимацияда да кёп тургъанды.

Гитче къызчыкъгъа къарагъан врач да Зулиха болгъанды. Ол билген амалын, заманын аямай, кече-кюн демей, Денизачыкъны жашаугъа къайтарыр ючюн кюрешни бардыргъанды. Аны хайыры бла уа сабийни жанын сакълап къалып, ата-анасындан, жууукъ-ахлуларындан да ыспасха тийишли болгъанды. Ма аллай жууаплылыкъда, къыйын борчну толтуруу болумлада ишлей, аны аллына болушлукъ излеп келгенлеге таза жюреги, ачыкъ ниети бла къайгъырып, себеплик да этеди. Жюреклеринде тюнгюлюу сезим жаратылып тургъанлагъа ышаныулукъну да береди.

Бюгюнлюкде ол алыкъа жаш специалист эсе да, Россейни педиатрларыны союзуну келечисиди. Союз жыл сайын да Москвада бардыргъан съездлеге къатышханлай турады. Андан сора да, Россейни пульмонологларыны конференцияларына барады эмда быллай тюбешиуледе бирсилени сынамларына тюшюне, кесини ишинде хайырланырча аслам затха да юйренеди. Кёп болмай а Москвада конгрессге барып да къайтханды.

Врач къызны бош заманы алай кёп къалмай эсе да, ол гитчелигинден да сейир китапланы окъууну жаратханды. Ол сюймекликге уа аны атасы Суфиян тюшюндюргенди. Кертиди, сабий абаданладан нени кёрсе, анга юйренмей къалмайды. Юйюрде уа китапланы почта бла окъуна жаздыртып, алай алып да тургъандыла. Суфиян а, кеси врач болмагъанлыкъгъа, саулукъ сакълауну юсюнден хапарлагъан литератураны кёп окъугъанды эмда бу жаны бла аслам затны билген да этгенди.

Бош заманы аз къала эсе да, Мурзаланы къызлары сайлаууна сокъуранмайды. Белгилегенибизча, ишден юйге келсе да, къыйналып тургъан саусузларыны халларын соргъанлай, тынгысызланнганлай турады. Эрттенликде больницагъа барса уа, эм алгъа аланы жокъламай къоймайды. Аны мен бардыргъан иш да биреуге керекди деген сезими уа анга бютюнда кёлленип ишлерге, сынам жыйышдырыргъа, жангы амалланы излерге, билирге да итиниулюк, къарыу да бередиле.