«Сабийлерибизге къойгъан дуния кёбюсюнде аланы кеслерине кёре боллукъду»

Бюгюнлюкде сабийлени окъутуу бла бирге аланы адам къылыкъгъа юйретиуге уллу магъана бериледи. Ма аны юсюнденди Быллымны мектебинде орус тилден бла литературадан окъутхан устаз Ёзденланы Афуажан бла ушагъыбыз.  

- Афуажан Ахматовна, мен оюм этгенден, инсанны юйретиу, аны ич дуниясын къурау къачан да эм къыйын борчладан бири болгъанды.

- Хау, бурун заманлада окъуна аны къыйын ишге, терен искусствогъа санагъандыла. Бюгюнлюкде мектепге  жашаугъа тири къатышхан, билимине, кючюне базыннган, берилген жумушланы терк, тынгылы да тамамлагъан, кесини, къыралыны да аллында жууаплылыгъын сезген инсанны юйретирге деп, аллай борч салынады.

- Аны тамамларча мадарла да этиле болурла?

- Окъуучула социал жашаугъа абызырамай, элгенмей къошулурча, тёгерекде адамла бла бир тил табалырча юйретиуню юлгюлю программасы барды. Аны мураты сабийни айныргъа, билимин ёсдюрюрге кёллендириудю, социал магъаналы ишлеге къатышдырыуду. «Заман бла тенг атлау» деген чакъырыу энди эски болгъанды, бюгюнлюкде аны излемлерин алгъадан биле, оза барыргъа тийишлиди.

- Белгилисича, юйретиу ишни кёп амалы барды, сиз школда къайсыларын бегирек хайырланасыз?

- Бизде 2015 жылда жарашдырылгъан сейир проект толтурулгъанын белгилерге сюеме. Анга кёре къонакъгъа Прохладна шахарны искусствола школуну окъуучулары Сергей Есенинни поэзиясына аталгъан «Мени жерим, сагъышлы эм огъурлу» деген программалары бла келген эдиле. Чыгъармачылыкъ ишге бизни окъуучуларыбыз да къошулуп, сабийле бирге ариу ишлегендиле. Ол ингирни жыйылгъанла барысы да жаратып, быллай тюбешиулени бардыра турургъа келишгенбиз.

Кёп да турмай прохладначыла бизни кеслерине чакъыргъандыла, Свято-Никольский соборда болгъанбыз. Анда окъуучула дин къуллукъчугъа сейир этип тынгылагъандыла, нек дегенде динлени мурдорлары, насийхатлары бирди. Алай бла талай жылны жангы шуёхларыбызгъа «Маданият ушакъларына» эм масленицагъа барып тургъанбыз, бирге концертле, мастер-классла ётдюргенбиз, алай бла сабийле башха адет-тёреле эм дин бла шагъырейленнгендиле.

Биз да Прохладнадан окъуучулагъа халкъыбызны адет-тёрелерини юсюнден айтханбыз, ала бери Малкъар халкъны жангырыууну кюнюню байрамына программа къурап келгендиле, назмучу жашыбызны, республиканы Жазыучуларыны союзуну правленини башчысы Беппайланы Муталипни чыгъармачылыкъ ингирине къатышхандыла.

Бу проектни эм магъаналылыгъы – гитчеледе, абаданлада да бирликни сезими жаратылгъаныды. «Россейни миллетлерини тёрели тин байлыкъларына къошуу» деген сёзню магъанасы да анда болур. Шуёхларыбыз бла энтта кёп кере тюбеширибизге ийнанама.

- Бурун жыллада: «Устаз миллетни къурайды», - дегендиле. Ол бусагъатдагъы заманнга да келише болур?

- Кертиси бла да алайды. Билим бериуде къыралны политикасы устаздан чынтты профессионал болурун излейди. Анда сабийни айныуун жалчытыугъа, ариу халда юйретиуге энчи магъана бериледи. Гитчеле мамырлыкъ, юйюр, Ата журт, урунуу, билим, маданият дегенча хазналаны багъаларча этерге керекди. Ала барысы да бирге юйретиуню мурдорун къурайдыла.

- Анга кёре, устазны ишине сабийни къалай юйретгенине кёре да бериле болур багъа?

- Тюзсюз, юйретиу хайырлы ётерча юч баш излемни толтурургъа тийишлиди. Биринчиден, планны жарашдыра туруп, иш къайсы даражада болгъанын тинтирге, экинчиден, аны тамамлагъандан сора къаллай эсепле болургъа кереклисин билирге тийишлиди. Ючюнчюсю уа – тюз амалланы, жолланы сайлауду. Битеу этилген мадарла ёзек муратха – адамны айнытыугъа эм аны жашаугъа хазырлаугъа келтирирге керекдиле. Сабийлерибизге къойгъан дуния кёбюсюнде аланы кеслерине кёре боллукъду, деп бошдан айтмайдыла.

Ушакъны Анатолий ТЕМИРОВ бардыргъанды.
Поделиться: