Елена Образцова: «Малкъаргъа жолоучулукъ эсимден кетмезлик, кёлюмю кётюрген сейирлик сагъатладыла».

СССР-ни халкъ артисти, Социалист  Урунууну Жигити, Ленин  атлы саугъаны лауреаты, битеу  дунияда да бек иги меццо-сопрано, операны жулдузу Елена Образцова ауушханлы быйыл 6 жыл толгъанды. Ол 2015 жылда январьда жашаууну 76-чы жылында Германияда саулукъ сакълау учрежденияладан биринде ёлген эди. 

Елена Образцова Къабарты-Малкъарда кёп кере болуп, мында концертле да бергенди. Бир жол а   Елена Образцова, «Заманны» редакциясына сёлешип,  Малкъар халкъны  жангырыууну кюню бла да алгъышлагъанды.  Ол малкъар халкъны жюреги бла сюйгенин айтып, мындан ары да айныуну, мамырлыкъны тежеген эди.

Операны жулдузу, битеу дунияда да аты айтылгъан артистка  малкъар халкъны къайдан да билгенди, деп сейирсинирикле да болурла. Алай аны сёзлери жюрекден келгенлерине мен толу ийнанама. Манга  бу сейирлик тиширыу бла тюбешип, андан интервью алыргъа насыбым тутхан эди.

Елена Васильевна 2011 жылда Къабарты-Малкъаргъа «Нальчик – культурная столица Северного Кавказа» деген фестивальгъа келгенди. Ол а Элбрус районда террористлеге къажау операция бошалгъан биринчи кюнле болгъандыла. Къабарты-Малкъаргъа келип,  Минги тауну кёрмей  а къалай кетерик эди ол…

КТО-дан сора Элбрусну тийресинде халны кёрюрге баргъанымда, битеу дунияда да аты айтылгъан актрисагъа Азау ёзенде тюбеп, аны биргесине «Старый Кругозор», ызы бла уа «Мир» станциялагъа кётюрюлюп, ушакъ этерме   деп, эсимде да болмагъанды.

 «Биз бери, адам да ашырмай, бир машинада келгенбиз. Жукъдан да къоркъмагъанма. Жюрегим бу ариулукъгъа къууанады. Башына жетгенибизде уа,  Минги тау булутладан ачылып, бизге кесини тамашалыгъын кёргюзтгенди!  Сизни жеригиз, адамларыгъыз да аллай аламатладыла. Базарда сатыу этген тиширыула, мени танып,    жюн чындайла бла къол къапла саугъалагъандыла! Сейир тюйюлмюдю ол!? Мен Испанияны тауларын бек сюеме. Японияда да кёп кере болгъанма, алай Кавказ таулагъа жетген а жокъду!» - деген эди жырчы манга ол кюн.

Биз Елена Образцова  бла саламлашып айырыла туруб а,  ол таулу миллетге быллай сёзле жазгъанды (аланы орус тилде берсек тюз боллукъ сунама): «Была счастлива здесь, с вами, мои хорошие, добрые, породистые люди, гордые, славные. Счастья вам и любви».

Насып берген кюнле

Редакциягъа сёлешгенинде Елена Васильевна  тауланы тийресинде болгъан кюнлерин эсгере, анга бу жолоучулукъну къурагъанлагъа ыразылыгъын да айтханды: «Малкъарда, таулуланы арасында манга этилген жюрек жылыулукъну, берилген хурметни эсиме тюшюре, ол кюнле къаллай насыплыла болгъанларын ангылайма. Тауланы ариулукълары бла бирге мында жашагъан адамланы жюрегим бла сюйгенме.

Элбрус, аламат, сейир чучхурла, тюбю кёрюнмеген кёк кёлле – аланы бирин да унутмагъанма. Къабарты-Малкъарда болгъан ариулукъну, айбатлыкъны  башха бир жерде да кёрмегенме.

Черек районда уа бизни жолубуз тоннельни ичи бла баргъанды: тюбю кёрюнмеген тик къаяны башы бла. Мен асыры къоркъгъандан,  эсим азады деп баргъанма, алай бизни элтген водитель а: «Къоркъмагъыз,  жолну иги билеме, биринчи кере келмейме бери. Таулула уа былайтын кюн сайын жюрюйдюле», - деп, мени тянчайтып келгенди.

Ёзенде туугъан адамгъа таулада жашагъан  жигитлик этгенча алай кёрюнедиле. Мен Малкъаргъа баргъаныма алай къууаннганма. Жашауумда ол жолоучулукъ бек сейирлик, эсимде къалгъан, кёлюмю кётюрген сагъатладыла.

Мында таулу миллет ашарыкъланы татыуларын кёргенме. Хау, ресторанда да бардыла аллай азыкъла, алай уста таулу шапа Азнор хазырлагъаннга жетген жокъду. Ол эгечлери бла бирге  бизге тюрлю-тюрлю ашарыкъла этгендиле, аланы  столгъа ариу тизгендиле. Ала артда Москвагъа манга къонакъгъа да келген эдиле. Ол кюн биз кёрген таулу ашарыкъланы татыуларын мени шуёхларым бюгюн да унутмагъандыла.

Къабарты-Малкъарда жашагъанла адетлени, тёрелени биледиле, адамла къууатлыдыла, огъурлудула, хурметлидиле. Ала туугъан журтларындан узакъда болсала да тёрелерин унутмай, сакълагъанлай турадыла.  Мен аны,  адамладан эшитип угъай, кесим сынап, кёрюп айтама. Ленинградны Римский-Корсаковну атын жюрютген къырал консерваторияда Юрий Темирканов бла бир заманда окъугъанма. Сиз аны бла ёхтемленирге керексиз – ол битеу дунияда да аты айтылгъан дирижёрду.

Сизни аламат жеригизге энтта келирге, адамланы, табийгъатны да кёрюрге итинеме. Кёп миллетли Къабарты-Малкъарда жашагъанлагъа мамырлыкъ, къууанчлы байрамла, иги нёгерле тежейме. Республикагъа  тюрлю-тюрлю къыралладан туристле келип, менича аны ариулугъуна къууанырларын сюеме», - деген эди  ол заманда Елена Образцова.

Таулу ашны даражасы

СССР-ни халкъ артисти сагъыннган таулу жаш Азнор а Огъары Малкъардан Хулчаланы тукъумданды. Ол профессионал-техника училищени выпускнигиди.  Ол Елена Образцованы таулу ашарыкъла бла сыйлагъанды ол кезиуде:   шишлик, жаубауур. Хычинсиз эмда айран бла бозасыз а къаллай таулу байрам?

Татлы ашарыкъладан къара дугъумдан, къызыл эмда къара  ишхилдиден варенье бар эдиле столда. Елена Образцова къасмакъ бал туз бла  къатышдырып берилгенде, бютюнда сейир этип кёрген эди татыуун. Ол бызынгылы  балны, чумну да сюйюп ашагъанды. 

Елена Образцова, Азнорну кесини туугъан кюнюне да чакъыргъанды. Анда уа къыралда белгили артистле Тамара Синявская, Ольга Аросева, Виктор Христенко, Роман Виктюк эм башхала да болгъандыла. 

Елена Образцова таулу жашха ыразылыгъын билдире, анга быллай автограф бергенди: «С любовью и нежностью, с благодарностью за вкуснятину, за подарки, за ваше сердце, душу. Ваша Елена».