Маданият

Къабарты- Малкъар – Шимал Кавказны жаухары. Бу оюм, сёзсюз, кертиди, тюздю. Мында болгъан табийгъат айтхылыкъ курортлада да башха  тийреледе хазна тюбемейдиле. Угъай, башха жерлени эниш этип айтханыбыз тюйюлдю, алай ол белгили тийреледе адам аягъы басмагъан, жашырын жерле хазна сакъланмагъандлыла. Бизде уа ала асламдыла, ёзенледе,  таулада да тюбейдиле. Аны бла сейирди  бюгюнлюкде да республикабыз туристлеге.

Базар кюн  асхут  заманда  беш-алты акъсакъал ныгъышда олтуруп лахор этебиз. Озду кетген колхоз-совхоз заманланы да эсибизге тюшюребиз. Фермада малчыла, ийнек сауучула болуп ишлеп тургъаныбызны да. Ара мюлкле адамланы бир бирге жууукъ этген, бирикдирген кюч кибик эдиле.

Жыйылыуланы биринде къолума КъМР-ни сыйлы артисткасы Мамайланы Фатиманы жырлары бла аламат диски тюшгенди. Аны бу жаны бла хунерин биз актриса къурагъан аламат концертледе да шагъат болгъанлай турабыз.  «Сени жарыгъынг» атлы дискге жыйырма тёрт жыр киргенди, аланы асламысы Къулий улуну сёзлерине жазылгъан магъаналы чыгъармаладыла.

Ана тилибизни къайгъысы бюгюн кёплени акъылларын алгъанды. Ол жарсыугъа атап, тюрлю-тюрлю жыйылыула барадыла, уллу стадионлада, гитче сахналада да айтадыла аны юсюнден. Ёмюрлерин аны бла байламлы этген илмучулагъа, тил усталагъа, жазыучулагъа, малкъар культураны элтгенлеге да ол къайгъы этдирир проблемады.

Бизни республикада Художниклени союзу ишин тири бардыргъан биригиуледен бириди. Анга шагъатлыкъны  музейлерибизде, башха культура аралада къуралгъан магъаналы кёрмючле этедиле. Союзну ишини юсюнден бизге бюгюн аны правленини председатели Геннадий Темирканов хапарлайды.

РФ-ни Художниклерини союзуну келечиси, КъМР-ни Къырал саугъасыны лауреаты Ахматланы Леуанны биз барыбыз да фахмулу суратчыныча таныйбыз. Хар искусствогъа табыннган адамныча, Леуанны  жашауунда да поэзия магъаналы жерни алады. Хау, жазгъан затлары бла ол поэтлеге тенг болургъа  ахырысы бла итинмейди, алай экитизгинлери, тёрттизгинлери бла ич дуниясын, кёз къарамын, фикирин кесича энчи, айырмалы ачыкъларгъа излейди.

Жолда болсанг, поездда, самолётде, автобусда, жол нёгеринг,  къалай эсе да, артыкъ ачыкъ болады. Баям, жюрекде жыйылып, кишиге айталмай тургъанынгы бирлеге билдирсенг, бир ауур жюгюнг женгил болгъанча кёрюнеди. Тасхалы адамла уа тёгерекде топпа-толудула.

«Орта Кавказны тауларында бла агъачларында болгъан сейир ишле» деген аты бла бу кюнледе Залийханланы Михаилны жангы китабы чыкъгъанды. Ол уллу формат бла саугъа халда жарашдырылгъанды, аны 504 бети барды. Минг тиражлы китап тюрлю-тюрлю бояулу суратладан толуду, экинчи тышы – алтын харфла бла жазылып, тасмачыгъы да барды.

Жюрек ырахатлыкъ, кёл учунуулукъ  бла жазылгъан   тамаша суратла. Алада художникни  жылыуу, кёлю, оюму жашайдыла. Биз а ашыгъышлы кёз бла къарай, аладан зауукълукъ алаллыкъ болурбузму, бу энчи, айырмалы, жаз тил бла ачыкъланнган дуниядан?!

Сау дуниягъа белгили, тепсеу устасы, балетмейстер, СССР-ни халкъ артисти, Социалист Урунууну Жигити Махмуд Алисултанович Эсамбаев туугъанлы бу кюнледе 95 жыл болады.