Жамауат

Исси тауада къызгъан жау жанып тебиресе, кёзню къагъып ачхынчы ол олсагъат юйге от салыргъа боллукъду. Алай нек болуучусун, андан сакъланырча не этерге кереклисин КъМР-ни от тюшюуге къажау–къутхарыу службасыны Нальчик шахар округда профилактика жаны бла бёлюмюнден билдиргендиле.

Былтыр Къабарты-Малкъар къырал университетни медицина факультетини багъыу иш бёлюмюн къызыл дипломгъа тауусхан студентлени арасында таулу къыз Мустафаланы Фарида да болгъанды. Ол ариу тау элибизде – Тёбен Чегемде туугъанды. Школну да мында айырмалы, алтын майдал бла бошагъанды.

Белгили жырчы Фёдор Шаляпинни сейир ауазына, ёнюне, фахмулулугъуна жер башында асламла баш ургъандыла, ол ата журтлу, битеудуния маданиятда кесича энчи, айырмалы ыз къойгъанды. Аны юсюнден Владимир Кодзоковну «Певцы земли родной» деген китабында да бир бёлюм барды. Биз да бу материалны анга таянып хазырлагъанбыз.

Чегем ауузуну табийгъатыны ариулугъуну юсюнден кесини репортажында «Моя провинция» деген 23-чю Битеуроссей конкурсха къатышхан Гульнара Мурзина да жазгъанды. Ол «Пресса» деген номинацияда бек сыйлы саугъагъа тийишли болгъанды. Автор Белебей шахарданды. Биринчи жерге тийишли болгъан статьяны уа кесинде «Московская правда» газет басмалагъанды. 

Жыл санлары келген адамланы асламысы ишемия, гипертония, стенокардия, аритмия, жукъусузлукъ, мигрень, солуу жетишмей, астма эм башха ауруладан къыйналадыла. Сагъынылгъан ауруула  бла байламлы Нефрология илму араны профессору, медицина илмуланы доктору Марина Максимова шёндюгю болумлада не этерге боллугъун ангылатады.

Мени къарт анам Уяналаны Гокка айтханнга кёре: «Улбашлары акъ шинли болуучу эдиле, чачлары бал бетли. 

Зоя  Бызынгыда кёп жылланы жашагъанлыкъгъа,  таулада танг атханны бла кюн батханны ариулугъуна къарап тоялмагъанды. Къыргъызстанны узакъ Рыбачье шахарчыгъында туугъан къыргъызлы  къызны таулу жашха барып, Бызынгыгъа келип, жашау этерикди деп, эслеп эсинде да жокъ эди. Ол  заманда анга сабийлеринги, туудукъларынгы да ма  анда ёсдюрлюксе, аланы къууанчларын да ма анда этериксе деселе, ол анга ийнанырыкъ да тюйюл эди. Болсада къадар жашаугъа  кесини  тюзетиулерин кийире барады.

Кёп болмай  «Кавказ» санаторийде солугъан сабийлени ата-аналары Битеуроссей халкъ фронтну Къабарты Малкъарда бёлюмюне (ОНФ) бу солуу юйню тозурагъанына тарыкъгъандыла. Сабийле жукълагъан   отоулада  розеткала ачылып тургъанларын, терезелени миялалары сыннганларын эм башха   кемчиликле да кёп болгъанларын билдиргендиле.

Созайланы Кичинауну жашы Азамат урушха Холамдан кетген эди.

Тукъумларыбызны, алып айтханда, ол кесине жууукъ бир ненча тукъумну санайды бу материалда, къуралыуларыны юсюнден Улбашланы Саният бир ненча жыл мындан алгъа жазгъанды. Аны жазмасы бла келиширикле, келишмезликле да болурла, аны себепли анга толусунлай тарых шартлыды дерге жарамаз, алай анга энчи оюмгъача къарасагъ а – сейирди.