Хобустаны къуртладан сакълауну амаллары

Арт заманда кеслерини бахчаларында хобуста ёсдюрюу бла кюрешгенлени саны иги да кёбейгенди. Адамла бу битимни асламында сатаргъа аслам ёсдюредиле. Алай, тийишлисича къаралмаса, уллу акъ гебенекле, гитче кюе гебенекчикле да хобуста бахчалагъа къаллай заран салгъанларын иеле иги биледиле. Аны себепли ала хата салмаз ючюн къаллай мадарланы хайырланса иги боллугъун билиу жаланда хайыр келтирликди.

Айтылгъан гебенекле кеслерини жумуртхаларын хобуста чапыракъланы жерге айланнган жанларына саладыла. Заман озгъандан сора аладан жумушакъ тюклю къуртчукъла жаратыладыла. Биринчи кюнлеринден окъуна ала хобуста чапыракъланы кемирип башлайдыла. Ол ишлерин не кече, не кюн тохтатмай, чапыракъланы тешик-тешик этип бошайдыла.

Аллай къуртла бла кюрешни бек тап амалы аланы къол бла жыйып кетериудю. Ол амалны хобустаны аз ёсдюргенле хайырланыргъа боллукъдула. Алай битим 20-30 соткада ёсдюрюле эсе уа, заранчылагъа къажау уулу дарманла сепмей, халкъда жюрюген амалланы хайырланса керекди.

Къуртла бла кюрешде биринчи амал быллайды: бадыражанланы жашил сабакъларындан 3,5 килограммны ууакъ туурайдыла. Аны бир адырны ичине саладыла, юслерине къайнар суудан 10 литр къуядыла эм ол халда эки кюнню турмагъа къоядыла.

Айтылгъан заман озгъандан сора, аны эзедиле эм  марля неда темир элек бла сюзедиле. Сора къара сапынны 40 граммын ууакъ туурап, этилген растворну эки литринде эритедиле эм юсюне къайнар суудан дагъыда он литр къуядыла. Аллай раствор тюз себер кюнде жарашдырылады.

Экинчи амал. Стакан бла бир агъач кюлню ингирде 10 литр сууда эритедиле. Эрттенликге дери турмагъа къоюп, жангдан тынгылы къатышдырадыла эм, биринчи амалда айтылгъаныча, сюзедиле. Гебенекле учуп башлагъынчы, эрттенликде-эртте   ол растворну сибиртки бла себедиле. Себе туруп, раствор хобуста чапыракъланы жерге айланнган жанларына да жетерча себерге кюрешигиз.

Башда айтханыбызча, кюе гебенекчиле да хобустаны унукъдурур ючюн къоймайдыла. Алагъа къажау кюрешиуде махоркадан бла кюлден этилген растворну (аны 10 литр суугъа аланы хар биринден 200-шер грамм къошуп хазырлайдыла) хайырланадыла. Сюзюлгенден сора ол растворгъа ууакъ тууралгъан къара сапынны 50 граммын къошадыла эм, къатышдыра-къатышдыра, эритедиле. Андан сора ол себерге хазыр болады.