Аш орунну бузмай сакълау- харкюнлюк ишди

Кёп къыраллада бардырылгъан тинтиуле кёргюзтгендиле: аш орунну ауругъаны жаланда аш бла байламлы тюйюлдю. Ачыуланыучула, огъурсузла да къыйналадыла язвадан, аны сау этер ючюн къылыкъны тюрлендирирге керекди. Аны юсюнден Нальчикде экинчи номерли поликлиниканы терапевти Чеченланы Аминат бла ушакъ этгенбиз.

- Аш орунну жарасын къалай сау этерге боллукъду алимле тапхан амалла бла?

- Ол амалладан бек жангысы – аш орунларында эм сокъур чегилеринде жаралары болгъанла не ашагъанлары бла байламлыды. Алгъын аш орунларында жаралары болгъанлагъа кёп тюрлю ашланы ашатмагъыз, диета бла ашасынла дей эдиле. Энди уа аш орунну къыйнарыкъ затладан, сау-саламат адамлагъа жарашмагъан турмаладан, маринадладан, кючлю  соусладан къалгъан  ашланы хайырланыргъа боллукъду, дейдиле.

Багъыуну энчи алып айтханда уа – аны тийишли даражада бардырыргъа бирча кёз къарам жокъду, алгъын да болмагъанды.

-Официальный эм халкъ медицина бир бирден башха-башха амалланы хайырланнгандыла, бири бирин сёгюп тургъандыла. Сора къалай эм не этейик да?  Даулашны  къыйматы недеди да?..Бек сейирди, аш орунну окъуна тынгылы сау эталмагъаны медицинаны…Аш оруннга жара къалай бла тюшеди?

-2005 жылда австралиячы алимле, медицина эм физиология сферада  HeIicoabcteр РуIорi бактерияны табып, Нобельни саугъасын алгъандан сора, аш орунну жарасы ючюн жууаплылыкъны ол микробну боюнуна салгъан эдиле. Ауруу тёлюден-тёлюге ёте келеди, юйюрню ичинде биринден бирине да жугъады, дейдиле.Биринден бирине жугъуу асламысында сабийни къагъанакъ заманында болады, гастритден неда аш оруну язвадан ауругъан ана, жерге тюшген эмизикни ауузуна сугъуп, тазалап, аны сабийни ауузуна сукъса. Озгъан ёмюрде, хеликобактерияны ачыкълагъынчы дери да, гастроэнтерологла, болумну иги ангылаялмай эселе да: «Аш оруну язвадан ауругъан адам бла уппа этмегиз», - деп бошдан айтмагъандыла. Бактерияла адамны аш  орунундан кетмей турадыла ахыргъа дери – адамны чархы уа аланы хорлаялмайды.

 Хеликобактер деген бактерияла хар адамны чархында бардыла, язвадан эм гастритден а адамла барысы да аурумайдыла. Ол адамны чархына къалай бла тюшгенин да ахырына дери ачыкълаялмагъандыла. Энди кёпле айта башлагъандыла хеликобактерияла дуния жарыгъына бизни бла бирге жаратыладыла, деп. Бактерияла адамны аш орунуна  къутулсала, адам антибиотик дарманланы ичмесе, аны битеу жашауунда окъуна биргесине боллукъдула.

-Къалай багъаргъа керекди ауругъанны?

-Айтылгъан бактерияланы хорларыкъ дарманла кёп тюйюлдюле. Официальный халда багъыу – жараны башын плёнка бла жабарыкъ дарманланы ичиудю. Ол плёнканы тюбюнде жараланы 75 проценти тырмыланып, сау боладыла. Ауруу къыйыннга кетсе, дарманланы тюрлю-тюрлюлерин бирге ичерге керекди, ол да язваны сау этмейди. Фитотерапияны болушлугъу бла уа 20-шар кюнле бла эки курсну ичинде язваны да сау этерге, хеликобактерияланы да къурутургъа боллукъду. Алай кырдыкланы тап хайырлана билген специалистле хазна жокъдула.

 Аш орунну жарасын дарманла бла болмаса, башха амалла бла бир киши да сау эталлыкъ тюйюлдю, халкъ медицинаны амаллары да жараны ачыгъанын бир кесекге шошайтады ансы, андан ары уа болушалмайды. Ол ауруудан сау болур ючюн, адамгъа жаланда стационарда багъаргъа керекди. Дарманланы ичиу аш орунну ачыкъ жарасын къотурландырады эм толу сау этеди. Болсада бу аурууну жаратхан сылтаула бар къадарда, ауруу кесин эсгерте-эсгерте турлукъду.

-Психологланы оюмлары уа къаллайладыла аш  орунну ачыкъ жарасына багъыуну юсюнден?

- Бола келгенича, аш орунлары ачыкъ жаралы болгъанла – къаугъалыладыла, тёзюмсюзледиле,жууаплыладыла. Алай эсе, адамны психикалы проблемасын кетермей багъыу – хайыр берлик тюйюлдю.

-Халкъда жюрюген багъыу амалла бармыдыла?

-Хау, аланы бир – бирлерин айтайым.

Керек затла: чай терекни 100-процентли жауу;   лённу жауу;  прополисни 10-процентли настойкасы;   золотой ус.

Прополисни настойкасын былай хазырларгъа керекди: 50 грамм прополисни уууп, кесекчикле этип, мияла банкагъа салыгъыз, 96-процентли медицина спиртден 35 миллилитрни ары къуюгъуз, башын жабыгъыз, ыйыкъны ичинде кюн сайын 10 кере чайкъап туругъуз, прополисни кесеклери толусунлай эриселе, дагъыда 7 кюнню чайкъамай туругъуз. Тюбюне олтургъанындан къалгъанын сюзюп алыгъыз.

Золотой усну сууу: узунлукълары 15-20 сантиметр болгъан эки сабагъын алыгъыз, 15 минутну къайнатыгъыз 0,5 литр сууда, 2 сагъатдан сора сюзюп алыгъыз. Ичерден алгъа 60 градусха дери жылытыгъыз.

Багъыу: золотой усну 65 градус жылылыгъы болгъан сууну 170 миллилитрин прополисни настойкасына бир чай къашыкъ бла бирин тынч къуюгъуз. Чайкъамагъыз, прополис  настойканы башын 4 сантиметр чакълы кёмюк жапхынчы 3-4 минут сакълагъыз, сора чайкъамай, аз уртламла бла ичигиз ол сууну. Аны юч ыйыкъны ичинде кюн сайын азыкъ ашардан алгъа сагъат къалып ичигиз. 10 кюнден сора багъыуну жангыдан бардырыгъыз.

Хар кюн сайын юч кере азыкъ ашагъандан сора сагъат озуп, уллу къашыкъ бла бир лённу жауун ичигиз, анга 2-3 тамычы чай терекни жауун къошуп. Багъыуну кезиуюнде тузланмагъан хобустаны сууун ичигиз, ол аш оруннга эм чегилеге иги жарайды.