Гиппократны антына кертичилик

Редакциягъа телефон бла сёлешиу

- Дунияны башында адамны жашауунда саулугъундан багъалы зат жокъду. Ол болмаса, дуния  мюлк да кёзюнге кёрюнмез. Бир жеринг ауруса окъуна, кюнюнг къарангы болады. Аллай заманда, сёзсюз, болушлукъну врачладан излейбиз. Алагъа ышанабыз. Ала уа къачан да керек  такъыйкъада, мычымай жетип, себеплик этерге хазырдыла. Аллай огъурлу, халал жюрекли адамлагъа биз Элбрус районну  больницасында тюбегенбиз,-деп  сёлешгендиле Шалушкада бла Кенжеде  жашагъан Шауаланы Азиза бла аны къызы Жамиля.

Иш а былай болгъанды. Бир жыл  21 январьда Азиза къыйын ауруйду. Анга терк болушлукъ этген  машина бла врачланы чакъырадыла. Насыпха, ала да кёп сакълатмай жетедиле. Врачла анга артерия  басымынг кётюрюлгенди деп, укол этип кетедиле. Болсада  саусузну хали игиге айланмайды. Бир кесек замандан эл докторну чакъырадыла. Ол къатларында жашагъаны себепли, ыйых кюн болгъанына да къарамай, келеди. «Бу жерим ауруйду деп билалмайма, дейди саусуз. Врач да артерия басымынг  кётюрюлген болур»,-дегенни айтып, дарманла жазып кетеди.

Дарманны не кёп ичсе да, хали тап болмайды. Андан сора биягъы терк болушлукъну чакъырадыла. Келген врачла къанынгы басымы кётюрюлгени ючюн  сени больницагъа элтгенликге, ары аллыкъ тюйюлдюле, андан эсе, эрттенликде УЗИ этдиригиз,- деп, «тынчайтыргъа» кюрешедиле.

Экинчи кюн эрттенликде Нальчикни  2-чи номерли шахар больницасыны УЗИ  кабинетинде тиширыугъа ётюнгде ташынг барды, ол жеринден тепгенди, сени къыйнагъан да олду, больницагъа  жатып, операция этдирмесенг, кеч боллукъду, дейдиле. Айтханларын дурус кёреди. Врачла тиширыугъа  биринчи болушлукъ этедиле, ауруу бир кесекге сынтыл болады. Хирургла уа: «Операция этерге керекди, ансыз амал жокъду»,-деп тохтайдыла.

Керексиз къоркъуула

Азизаны аякълары къыяулудула, таякъланы болушлукълары бла айланады, операция этилсе уа, къалай болур деген къоркъуу да бар эди. Хирургла саусузгъа Тырныауузну больницасында операцияны, кесмей тёрт тешик этип, ётюнден ташны чыгъарыргъа деп оноулашадыла. Азиза ары барыргъа таукел болады. Аны эшитген жууукъла, танышла уа: «Барысы да  Нальчикде больницалагъа келип бакъдырадыла кеслерине, сен а Тырныауузгъа барыргъа тебирейсе, баям, терс бола болурса»,-деп, аны тыяргъа кюрешедиле. Ким не айтса да, женгдирмейди.

Бюгюнлюкде Шауаланы Азиза юйдеди, саулугъу да игиди, операциясын унутхан окъуна этгенди. Алай таула къоюнунда бу аламат шахарчыкъны больницасында ишлегенле -аны баш врачына бла битеу медицина персоналына – уллу жюрек  ыразылыгъын айтып жетишдиралмайды.

- Биз анда болгъан ыйыкъны ичинде бакъгъан врачыбыз Бабаланы Хасан, операция этген Атмырзаланы Махти, бёлюмню таматасы Гюлюйланы Сейпуллах, хирургла Жаппуланы Муслим, Александр Блинов, процедура  сестрала Диналаны Зухура, Байдаланы Мёлек, тамата медсестрала Ахматланы Куляш, Тебердиланы Женя, санитарка Мадина Абзапарова, къатыбыздан кетмей, сакъ болуп къарагъанлай тургъандыла.

Процедураланы, анализлени , УЗИ-ни да сакълатмай, заманында тынгылы этгендиле. Аланы  ариу тиллиликлери да дарман кибик эди къайсыбызгъа да. Жан аурута билген огъурлу врачла сау болсунла, ишлеринден, жашауларындан къууансынла. Ётюмде таш а бек уллу эди. Атмырзаланы Махти операцияны юч сагъатха жууукъ заманны этгенди. Сора аллай адамлагъа ыспас этмей къалай къалгъын!

Жашым этерикни этгендиле ала манга. Биргеме, саулугъуна къарата, къыз да жатхан эди,  анга да бек иги къарагъандыла. Узакъ ёмюрлю болсунла, мындан ары  къаллай бир жыл жашасам да, алагъа Алладан саулукъ, насып тилеп турлукъма. Ала къаллай махтаугъа да тийишлидиле,-дегенди Азиза.

Къыйын бла табылады махтау

Кесин бу огъурлу ишге жоралагъан хар адамгъа да ол аягъы юсюне этген саусузларыны ыразылыкълары уллу саугъады. Элбрус район больницаны ол замандагъы баш врачы Атмырзаланы Махти уа ишлеген жылларыны ичинде къаллай бир адамны аягъы юсюне салгъанды! Москвада президент отельде болгъан къууанчлы жыйылыуда аны жамауатны ыспасына тийишли кёргенлери  да бошдан болмагъанды.

Жамауат ыспасны миллет академиясыны, РФ-ни Саулукъ сакълау эмда социальный айнытыу министерствосуну келечилери бизни бир жерлибизни профессионал ишинде уллу жетишимле болдургъанын, ата журтлу илмуну, медицинаны бла саулукъ сакълауну айнытыугъа къыйын салгъанын, адам улуна бла жамауатха игилик этип, келишиулюкню кючлендириуге, огъурлу ниетлени жайыугъа юлюш къошханын белгилегендиле. Битеуроссей Геральдика обществону член-корреспонденти, эксперт-редакция  советни  председатели Алексей Паневкин анга Жамауат бюсюреуню миллет академиясыны бек сыйлы саугъасын – «Гиппократ» атлы Махти Элбрус район  больницагъа оноу этип  иги кесек жылны ишлегенди. Ал кезиуледе къыйын эди. Тизгинсизлик, низамсызлыкъ… Бир  къауумланы къуллукъларындан бош этерге да тюшгенди. Бусагъатда анда бир бирни ангылагъан, тутхан борчун тынгылы тамамлагъан уста медикле ишлейдиле. Хирурглукъ, медицина учреждениягъа уста башчылыкъ да эте билгени ючюн РФ-ни Саулукъ сакълау эм социал  айнытыу министерствосуну, Спорт эмда туризм министерствосуну Сыйлы грамоталары бла саугъаланнганды. 2007 жылда уа ол «Россейни айырмалы адамлары» деген майдалгъа тийишли болгъанды, аны аты  къыралыбызны бек иги адамларыны энциклопедиясына да жазылгъанды.

Усталыкъны бийиклигине

Атмырза улуну, медицинаны терен билгенден сора да, хирургияда да уллу сынауу барды. Россейде къырал медицина университетде клиника ординатураны эм аспирантураны да жетишимли бошап, алгъа итиннген жаш врач къысха заманны ичинде медицина илмуланы кандидаты болады. Усталыгъына кёре ишлеп башлагъан эки жылдан сора уа фахмулу специалист республикада биринчи болуп жангы  амалны кийиреди. Ол малоинвазивный эндоскопия хирургия эм гинекология амал эди. Аны 1998 жылда  биринчи  кере хайырланнганды. Беш жылдан Атмырза улу доктор диссертациясын къоруулагъанды.

Махти Элбрус район больницагъа башчы эмда районну саулукъ сакълау бёлюмюню начальниги болуп ишлегенди. Ол заманны ичинде врач кесин уста къураучу, башчы, ахшы  специлист да болгъанын кёргюзтгенди. Ол профессионал усталыгын ёсдюрюрге уллу эс бурады. Таулу жаш Россейни эндоскопия хирургларыны обществоларыны съездлерине да къатышады, ол биригиуге киреди. Кесини иш сынауу бла байламлы жыйырмадан артыкъ статья басмалагъанды.

Суратда: Атмырзаланы Махти.

Суратны автор алгъанды.

 

Холаланы Марзият.
Поделиться: